Көркем еңбек Мұғалімге арналған нұсқаулық



Pdf көрінісі
бет65/103
Дата18.03.2024
өлшемі0.87 Mb.
#495889
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   103
G7 Көркем еңбек ұлдарға арналған THB

Назар аудар. 
Бұл айдар оқушылардың әртүрлі ағаш беттерін 
өз беттерінше жонуды үйренуіне арналған. Фасон-
ды беттерге цилиндр, конус, сфералық беттердің 
үйлесімі жатады. Фасонды беттерге тән элемент-
тің бірі – галтель (ойық), яғни бұрышты дөңгелету. 
Цилиндр, конус беттерге қарағанда фасонды бет-
терді жону қиынырақ. Бөлшектің кейбір элемент-
терінің ұзындығын да, диаметрін де нақты өлшеу 
қиын. 
Конус және фасонды бөлшектерді жону беті 
жалпақ, тегіс цилиндр бөлшектерді жонуға ұқ-
сас,өйткені олар кесудің бір түрі ғана. Фасонды 
және конус беттерді жону кезінде құралды ұстау, 
ағашты білдекке бекіту тәсілдері мен құрал-сай-
мандары бірдей болып келеді. Қашаудың қалы-
бын түсіндіріп, токарь білдегінде конусты және 
фасонды бөлшектерді жону тәсілдерін өзіңіз көр-
сетіңіз.
Орындап көр. 
Оқушылар цилиндр бетті өңдеп көреді. Конус 
бетті жартылай дөңгелек қашаумен жонған кезде 
негізгі өңдеуге орын қалдыра отырып, жонылған 
ағашқа алдымен конус пішінін береді. Конустың 
негізі – жонылатын ағаштың сол жағы. Сосын 
білдекті тоқтатып, тіреуішті конус пішінін құрай-
тын бетке параллель болатындай бұрады. Керек-
ті пішін шыққанша ағашты жона отырып, қиғаш 
қашау ды конустың негізінен төбесіне дейін апа-
рамыз. Конусты бөліктерді жұлқымай, бірқалып-
ты басып жонады. Цилиндрді жонғанға қараған-
да өлшеу лер жиі жүргізіледі. Негізгі өңдеуде бұл, 
әсіресе, конустың төбе жағына қатысты. Өлшем-
дерді кронциркуль мен сызғыш арқылы бақылай-
ды.
Фасонды бетті жонуды сфералық бетті жону 
мысалында көрсетіңіз. Алдымен жартылай дөң-
гелек қашау көмегімен ағашты қажет диаметрдегі 
жалпақ беті бар цилиндр пішініне келтіреді, сосын 
қарындашпен бір беттің екінші бетке ауысу орнын 
белгілеп, қашаумен тілік жасайды. Жонудың ал-
дында нобай немесе сызба бойынша картоннан 
қалың етіп кесіп алады. Фасонды бетті бұйымның 
үлгісін көрсетіп, оған картоннан қиылған қалып-
тың кескінін қойыңыз. Сосын тіктөртбұрышты жы-
рық жонады да, негізгі өңдеуге орын қалдырып 
кетеді. Әрі қарай кертікпен сфералық беттерді 
жонады. Қиғаш және жартылай дөңгелек қашау-
лармен жонады. Фасонды беттің дұрыстығын қа-
лыппен, сонымен қатар кронциркуль және штан-
генциркульмен тексереді. Негізгі жонудан кейін 
қалып жонылып жатқан кескінге жабысып, жо-
нылған бетке тығыз тиіп тұру керек. 
Дөңес бетті жонған кезде дөңестің ортасынан 
бастап шетіне қарай жонады. Ойыс бетті жонған-
да қашауды ойыстың шетінен оның ортасына 
жылжытады. 
Материалды толық түсіну үшін «Ойлан және 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   103




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет