«Криптология» ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені

1. 
   Маңызды құжаттарды шифрлеу көмегімен қорғау үшін не істеу қажет?
   
2. 
   Есептеу техникасының кұралдары мен автоматтандырылган ақпараттық жүйелердің қорғалуының критерийлері мен кластары қандай?
   
3. 
   Қорғалған жүйелерді бағалау бойынша стандарттарды атаңдар.
   
4. 
   Бүтіндікті тексеру саясатының моделі қандай?
   
5. 
   Қорғауды зерттеу мен жобалаудың әдістемесі.
   

• 
  Қорғалған ақпараттық жүйенің негізгі сипаттамалары;
  

• 
  Қорғалған ядроның концепциясы;
  
• 
  Қорғалған домендер;
  
• 
  Иерархиялық әдістер.
  

Қорғалған ақпараттық жүйенің негізгі сипаттамалары. Қазіргі уақытта пайдаланушылардың өмірін компьютерлік вирустар ғана емес сонымен қатар қауіпті программалар құртады. Бұлардан басқа Интернетте қауіпті программалар толып жатыр. Сондай кең тараған программаларды қарастрамыз: шпиондық модуль Spyware және рекламалық модуль Adware.

• 
  Файлдарды Интернеттен көшіргенде оған арнайы арнаулы программаларды қолдану, көшіргелі жатқан файлдың мүмкіндігін қарап жэне оған анализ жасайды (мысалы, Download Master).
  
• 
  Кейде көшіретін файлыңыздың ссылкасын шерткенде немесе экранда автоматты түрде басқа ссылкаға көшуге немесе басқа (арзанырақ, жаңарырақ, пайдалырақ) программаны көшіруге шақыру пайда болады. Мұндай шақырулардан бас тартқан жөн. Болмаған жағдайда компьютеріңізге көптеген қатерлі модульдер кіру қауіпі бар.
  
• 
  Мүмкіндігінше Интернеттен көшірмеңіз және белгісіз құрастырушылардың программалары мен утилиттерін компьютеріңізге орнатпаңыз.
  
• 
  Компьютеріңізге орнатар алдында оны арнайы программалар Antispyware мен Antiadware шпиондық және жарнамалық модулдерге тексеріңіз.
  

Иерархиялық әдісті. Шпиондық модульдердің түрлері: Қазіргі уақытта шпиондық модульдердің келесі түрлері ерекше кең тараған.

• 
  Қатты дискінің сканері. Мұндай модульдер қатты дискіні оқып және алған мәліметтерін берілген адрестерге жібереді. Нәтижесінде алаяқтар компьютердегі ақпараттарға, сақталған файлдарға және компьютерде орнатылған программаларға қол жеткізе алады.
  
• 
  Пернетақта шпионы. Осы сияқты программалар пернетақтаны бақылап және әр басқан пернені жаттап, одан кейін арнайы адрестерге жібереді. Алынған ақпарат бөтен адамдардың қолына түседі; ал онда хаттар, құпиялы құжаттар, тіпті несие карталарының нөмірлері, парольдер болуы мүмкін. Пернетақта шпиондары туралы толығырақ төменде айтылған.
  
• 
  Автоматический дозвон. Мұндай программа орнатылған компьютерлердің модемдері сонда көрсетілген телефон номерлерімен автоматты түрде байланысады. Бұл телефон номері басқа шет елде болуы мүмкін, сондықтан пайдаланушы өте үлкен көлемде телефондық есеп алуы мүмкін. Ондай болмас үшін модем динамикасын қосып қойған дұрыс, сол кезде модемнің автоматты түрде телефон номерін теріп жатқанда назар аударасыз.
  
• 
  Программалардың контролері. Осындай түрдегі шпиондар сол компьютердегі жиі қолданылатын программалар туралы мәліметтер жинап, арнайы адрестерге жібереді.
  
• 
  Пошталық шпион. Бұл программалар пошталық хаттарға «жөндеуліктер енгізеді»: мысалы, олар электрондық хаттардагы қолдарды өзгерте алады, орындарына жарнамалық ақпараттар қойып және т.б. Кейбір пошталық шпиондар адрестік кітапшаның мазмұнын алаяқтарға жібереді.
  
• 
  «Прокси-сервер» түрдегі программалар. Мұндай программа орнатылған компьютерде Интернетте оңай жұмыс істеу үшін прокси-сервер ретінде қолданылады. Осы программаны компьютерге орнатқан алаяқтар, осы басқа атпен жасырынып, ал оның іс-әректттері (заңды және заңсыз) үшін пайдаланушы жауаты болады.
  
• 
  Интернет - монитор. Программа несие карталарының номерлерін және интернет-магазиндерден тауарлардың ақшасын төлегенде тез жаттап алады.
  
• 
  Басқа да шпиондық модульдер. Бұған комбинирленген шпион- программаларды жатқызуға болды, мысалы қатты диск сканері, программа контролерімен қосылған.
  

1. 
   Қорғалған ақпараттық жүйенің негізгі сипаттамалары қандай?
   
2. 
   Криптографиялық әдістерді қолданудың ерекшеліктері.
   
3. 
   Шпиондық модульдердің түрлері.
   

• 
  Ақпараттық ресурстарды қорғаудың керекті өлшемін анықтау;
  
• 
  Ақпаратты қорғау өлшеміне баға беру әдістері;
  
• 
  Ақпаратты қорғау деңгейіне баға берудің негізгі көрсеткіштері;
  
• 
  Қорғау өлшемдерінің сипаттамалары.
  

Ақпараттық ресурстарды қорғаудың керекті өлшемін анықтау. Жарнамалық модульдер кейбір уақытта компьютерге тегін программаларды орнатқан кезде кіреді. Кейде мұндай программаның міндетті шарты болады. Пайдаланушының кейбір тегін программаның инсталляциясы кезінде орнату нұсқалары шығады: Adware жарнамалық модулімен тегін немесе ақылы түрінде. Программаны деинсталляциялағанда онымен бірге жарнамалықмодульде жойылып кетеді. Жарнамалық модульдер экранған шыққан уақытта, Назад немесе Закрыть кнопкасымен кетпейді. Мұндай жағдайда Alt+F4пернелерін басу арқылы немесе Диспечера задач терзесінде сәйкес шешімді табу керек.

• 
  Жүйені қалпына келтірудің алдында керекті құжаттарды сақтап,қолданбалы программаны жабу керек.
  
• 
  Жүйелік процессті қалпына келтіру көп уақыт алуы мүмкін,әсіресе әлсіз компьютерлерде .
  

• 
  Windows -тың жұмысын аяқтап, компьютерді қайта жүктеу керек.
  
• 
  Жүйенің қажетті параметрлері енгізіліп, қайта құрылады.
  
• 
  Егер жүйені қайта құруы еш нәтиже бермесе, алғашқы процес қайта жүргізіледі.
  

7.2- сурет. Жүйені қайта қалпына келтіру параметрлері

7.3 Таңдалған нүктенің қайта қалпына келтірілуі

1. 
   Ақпараттық ресурстарды қорғаудың керекті өлшемдері қандай?
   
2. 
   Ақпаратты қорғау өлшеміне баға беру әдістерін ата.
   
3. 
   Ақпаратты қорғау деңгейіне баға берудің негізгі көрсеткіштері қандай?
   
4. 
   Қорғау өлшемдерінің сипаттамаларын ата.
   

• 
  Ақпатратты қорғау жүйесіне кешенді баға беру.
  
• 
  
  жүктеу/скачать 2.09 Mb.
  
  Достарыңызбен бөлісу: