Kz $$$umkd name$эпоәК атауы Жалпы психология
жүктеу/скачать 3.22 Mb.
|
2.4.2 Қосымша әдебиеттер1. Гиппенрейтер Ю. Введение в общую психологию. –М., 1987 2.Гриншпун И.Б. Введение в психологию. – М., 1994 3.Рубинштейн С.Л. Основы общей психологий. – СПБ., 1999 4. Сәбет Бап-Баба. Жалпы психология. - А., 2005 5.Ярошовский М.Г. История психологии. – М., 1985 6.Ждан А.Н. История психологии: От античности до наших дней. – М., 1990 7. Гамезо М.В.,Домашенко И.Л. Атлас по психологии. – М. &&&
###002-005#2.5 Модульдар бойынша пән мазмұны 2 кесте
&&&
&&&
###002-007#2.7 Пәнді оқу бойынша оқу-әдістемелік нұсқаулар Студенттерге арналған «Жалпы психология » пәнін оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар. Курс барысы: 15 тақырып «Жалпы психология » курсының барлық мазмұнын қамтиды. Оқу жоспары бойынша пәнді оқытуға 15 дәріс аудиторлық сағат, сонымен қатар қашықтан кеңес беру, 45 сағат студенттің өздік жұмысына қарастырылған. Аудиторлық дәріс курсы студент білімін жүйелендіретін негізгі және маңызды көзі болып табылады.
Дәрістің негізгі бағыты барлық оқу сабақтарының, сонымен қатар студенттердің өздік жұмыстарының негізгі мазмұны мен сипатын, негізгі бағыттарын анықтай отырып, білім негізін салу. Берілген пәнді тиімді оқыту шарты болып өздік жұмыстарды орындау табылады. Қашықтан кеңес беру (on-line) жоспар және сабақ кестесі бойынша жүргізіледі және студенттердің үнемі оқытушыдан туындаған сұрақтарына жауап алуға, пәннің күрделі сұрақтарын терең меңгеруге және студенттердің өздік жұмыстарын қорытындылаудың негізгі нысаны болып табылады. СӨЖ орындауға әдістемелік нұсқаулар: «Жалпы психология» курсы бойынша қашықтан оқыту технологиясы студенттерімен СӨЖ компьютерде Интернет жүйесі арқылы орындалады. СӨЖ орындауға кіріскенде студенттер берілген тақырыптардың тақырыбын зерттеуі керек. Сонымен қатар ұсынылған әдебиеттер мен инструктивтік материалдарды қолдануға болады. Жұмыс Microsoft Word мәтіндік редакторінде, Timеs New Roman шрифімен, 14 мөлшермен, жартылай жоларалық интервалмен, А4 стандартты парағында орындалады. Жұмысты орындау барысында келесідей өлшемдерді сақтау қажет: сол жағынан - 25-30 мм, оң жағынан – 10 мм, жоғарғы және төменгі жағынан – 20 мм. Қызыл жол бес белгіге немесе 15-17 мм-ге тең. Жұмыстың жалпы көлемі 5 беттен кем болмауы тиіс. Жұмыстың әрбір тарауы жаңа беттен басталады, ал бөлімдер жолдың ортасынан мәтіннен бір жол қалдырғаннан кейін жазыла береді. Баяндама –рефератқа қысқаша жоспар құру керек. Жұмысты орындаған соң берілген тақырып бойынша қолданылған әдебиеттер тізімі көрсетілуі керек. &&& ###002-008#2.8 Курс форматы Пән бойынша офф-лайн және он-лайн сабақтар жүреді. Офф-лайн сабақта студенттер материалды дербес оқып игереді, практикалық сабақтарды, модульдар бойынша бақылау тапсырмаларын орындайды, межелік тестілеу өтеді. Топтық он-лайн семинарлаода ең маңызды тақырыптар талқыланады. Әрбір он-лайн семинардың күні мен уақыты, тақырыбы мен тапсырмалары алдын ала хабарланады. Осы семинарларға белсенді қатысу керек. Сонымен қоса, пән бойынша он-лайн кеңестер жүргізіледі, олардың кестесі курс ішінде жазылады. Офф-лайн кеңес алу үшін оқытушыға хат жазып, жауап алуыңызға болады.
###002-009#2.9 Курс саясаты Пәнді студент дербес жүйелі түрде оқуы тиіс, қажет болғанда оқытушыдан кеңес алуға болады. Порталға үнемі кіріп, оқыңыздыр, оқытушының жұмыс бағдарламасында немесе практикалық сабақтарда берген әдістемелік нұсқауларын мұқият оқыңыздар. Тек дәрістер материалымен шектелмей, курс ішінде көрсетілген электрондық қорларды, әдебиетті оқыңыздар. Алдымен бір модульды оқып, игеріп, тапсырмасын орындаңыздар, сонан соң ғана келесі модульға көшу керек. Бақылау тапсырмаларын уақытында орындап, тексеруге жіберу қажет, межелік тестілерді де мерзімінде өту керек. Бақылау мерзімдері: 1-8 апталардағы тапсырмалар мен тестілер үшін – 8-аптаның соңы, қалғандары үшін 15-аптаның соңы.
###002-010#2.10 Баға қою саясаты Әрбір студент пән бойынша жеткілікті рейтинг алуы үшін белгілі ұпай санын жинуы тиіс. Ұпайдардың максималды саны: 1-рейтинг нәтижесі бойынша 1-8 апталарда – 300 ұпай, 2-рейтинг нәтижесі бойынша 9-15 апталарда – 300 ұпай. Пән бойынша семестрде максималды ұпай саны – 600. Ұпайлар келесі жұмыс түрлері үшін қойылады: 1. Модульдар бойынша тапсырманы орындағаны үшін (1 және 3 модуль бойынша максимум 150 ұпай, 2-модуль бойынша – максимум 120 ұпай) 2. Он-лайн семинарға қатысқаны және белсенділігі үшін (қатысу үшін – 20 ұпай, белсенділігі үшін максимум 100 ұпай) 3. Межелік тестілерді орындағаны үшін (максимум 30 ұпайдан) Курстық жұмыс жеке бағаланады. Пән бойынша ұпайдардың бөлінуі төменде 5-кестеде берілген. Бақылау мерзімдері 8-аптаның соңы және 15-аптаның соңы. Уақытында өткізілмеген тапсырма мен тестерді 15-аптада тапсыруға болады, бірақ егер студент себепсіз уақытында орындамаса, оларға айыппұл салынып, ұпайдың 60% ғана қойылады. &&&
###002-011#2.11 Студент білімін бақылау Студенттің білімін бақылау келесі түрде жүргізіледі:
Студент пән бойынша емтиханға жіберілуі үшін оның семестрдегі жиынтық рейтингілік бағасы 50% тең немесе артық болуы тиіс. Қорытынды баға 1 және 2 рейтинг пен емтихан нәтижесі бойынша есептеледі: 1-рейтинг нәтижесінің 30% + 2-рейтинг нәтижесінің 30% + емтихан нәтижесінің 40% қосындысына тең. Пән бойынша қорытынды баға келесі шкала бойынша анықталады (4 кесте). Әріптік, ұпайдық және пайыздық эквиваленттегі бағалар шкаласы 4 кесте
&&& ###002-012#2.12 Қашықтықтан кеңестер беру және оқу үдерісінің күнтізбелік графигі 5 кесте
Белгілеулер: ТМ-модуль бойынша тапсырма; ОС-он-лайн семинар; МБ-межелік бақылау; OL – он-лайн кеңес; OF- офф-лайн кеңес &&& $$$001-000-000$3.1 Глоссарий Абстракция – заттар немесе құбылыстарды зерттеу мақсатындағы оның белгілі бір белгілері мен қасиеттерін ойша бөліп алу. Психология – психиканың даму заңдылықтарын, оны зерттеу әдістерін, ғылыми теориялық ұғымдардың қалыптасу заңдылықтарын зерттейді. Психика – тіршілік дамуының белгілі бір сатысында тірі ағза мен сыртқы ортаның өзара қатынасын білдіретін бейнелеудің айрықша түрі. Адаптация – сыртқы орта заттары мен құбылыстарының ерекшеліктеріне сезім мүшелерінің бейімделуі. Анимизм – жан мен рухтың ауыспалылығы және олардың объективті тірлігі туралы ежелгі ілім. Ассоциация – психикалық құбылыстардың өзара байланысы. Аутогенді жаттығулар – адамның өз психикалық құбылыстары мен әрекет қылығын басқаруға бағытталған өзін-өзі сендіру, бағыттауға арналған арнайы жаттығулардың комплексі. Сана – психиканың жоғары деңгейде дамуы. Бейсана (астар сана) – адамның психологиялық қасиет, процесс және кейіпінің санадан тыс көрнісі. Методологиялық принцип – детерминизм принципі, сана бірлігі мен әрекеттің дамуы. Жеке тұлға - әрекеттің субъекті мен объектісі ретінде. Топ – қоғамдағы адамдардың белгілі сипаттары мен ерекшеліктеріне орай және бірлесіп атқаратын істеріне сәйкес бірлесуі. Темперамент – жүйке жүйесінің тума қаситтерінен туындайтын ерекшелік. Индивид - әлеуметтік қарым-қатнас объектісі және саналы әрекет етуші. Индивидуалдық – психикалық, физиологиялық, әлеуметтік ерекшеліктердің жиынтығы, нақты адамның ерекшелігі. Ассоциация – ол байланыс елестеуі, олардың арасындағы сыртқы механикалық байланыстар. Экстриоризация - әрекет барысында белгілі бір қиындықтардың туындауы. Анализатор – тітіркендіргіштерге орай рефлекторлы түрде қайтадан өзгеріп, жасалып отыруы. Символ – белгі. Ретикулярлық формация – импульстардың төменнен жоғары ми алаптарына жетіп, олардың жұмысына әсерін тигізе алуы. Рефлекс – Сырттан және іштен келетін тітіркендіргіштерге ағзаның жауап беру реакциясы. Латын тілінен аударғанда “бейнелеу” деген мағынаны білдіреді. Тест – сынақ. Психологияда адамның дара басындағы психологиялық ерекшеліктері мен қабілетін, ақыл-ой деңгейін белгілі нормалар тұрғысынан іздестіретін әдіс. Стимул – қозғаушы, жандандырушы әсер. Динамикалық стереотип – шартты рефлекторлық байланыстардың жасалуы және оның тұтастық жүйесінің құрылуы. Интериоризация, экстериоризация – сыртқы болмыс әрекеттерінің ішкі идеалық факторларға, ал адамның ішкі ақыл-ой әрекетінің сыртқы іс-әрекеттерге айналуы. Дедукция – жалпыдан жекеге қарай дамитын ой қорытындысы, логикалық ойлау формасы. Индукция – жекеден жалпыға қарай дамитын логиклық ой қорытындысы. Аналогия – жекеден жекеге қарай дамитын продуктивті ой қорытындысы. Инстинкт – ағзада туа берілетін шартсыз рефлекстер негізінде сыртқы және ішкі жағдайлардың өзгеруіне үйретусіз-ақ бейімделіп тіршілік ету құлқы. Перцептивті әсер – қабылдау процесіне қатысты әсерлену түрлері. Иллюзия – латын сөзі, мағынасы – алдану. Алдануда қабылданған нәрселер мен заттар бір-біріне сәйкес келмей, бұрмаланады. Галлюцинация – қиялдану, шатасу деген түсінікті білдіреді. Жүйке жүйесінің ауруға шалдығуына байланысты жалған теріс, бұрмаланған бейнелердің тууы. Апперцепция – латын сөзі, қазақша “жан толқуы”.Бұл адамның психологиялық күйініш, сүйініш сезімдері үстіндегі көңіл күйінің айқын көрінісі. Генетикалық әдіс – генетика – шығу тегі “төркін” дегенді білдіреді. Бұл- психскалық құбылыстар мен процестердің шығуы мен пайда болуын және дамуын зерттейтін әдіс. Интроверт – кейбір адамдардың тұйық өзімен-өзі болып, өзінің ой-пікірлерін іштей талдайтын мінез ерекшеліктері. Экстраверт – Адамдардың ішкі дүние сырымен тұйықталып қалмай, жан дүние сырын ашық-жарқын түрде өзге адамдарға білдіріп отыруы. &&& $$$002-000-000$3.2 Дәрістер Тақырып 1. Психология пәніне кіріспе, психологияны зерттеу әдістері. 1.Психология – ғылым ретінде. 2.Психологияның жеке салаларға тарамдалуы. 3.Интроспекция әдісі – алғашқы зерттеу әдісі ретінде, психологияны зерттеудің негізгі әдістері.
Тақырып 3. Психика мен әрекет-қылықтың төменгі формаларының қалыптасуы.
Тақырып 4. Адамның жоғары психикалық функцияларының дамуы.
Тақырып 5. Сананың пайда болуы және дамуы
Тақырып 6. Психологияның дамуының тарихи кезеңдері. 1.Психологияның дамуының тарихи кезеңдері, қайта өрлеу дәуірінен 19-ғасырдың ортасына дейінгі психологияның дамуы. 2.19-ғасырдың ортасынан 20-ғасырдың екінші жартысына дейінгі психологиялық білімдердің дамуы. 3.ХХ-ғ. басындағы дағдарыстың нәтижесінде өз алдына бөлек шыққан негізгі бағыттар. Тақырып 7 . Іс-әрекет 1.Іс-әрекетке анықтама. Оның құрылымы. 2.Іс-әрекетке итермелеуші күштер , оның ішкі және сыртқы компоненттері және олардың бір-біріне ауысуы.
1.Таным процесі ретінде түйсікке түсініктеме. Түйсіктің шығу тегі. 2.Түйсіктің психофизикалық, физиологиялық негіздері. 3.Түйсіктің түрлері.
1.Қабылдау туралы түсінік. 2. Қабылдаудың негізгі қасиеттеріне талдау. 3. Қабылдаудың күрделі формалары. Тақырып 10. Ес 1.Ес туралы түсінік. Ес процестері:есте сақтау, есте қалдыру, қайта жаңғырту, тану және ұмыту. 2.Ес заңдылықтары мен теориялары:естің ассоциативтік теориясы, гештальттеория, психоанализдік теория, ақпараттық- кибернетикалық теория. 3.Естің түрлері және ерекшеліктері. Тақырып 11. Қиял және оның түрлері. 1.Қиял туралы түсінік. Қиялдың физиологиялық негіздері. Оның түрлері және ерекшеліктері. 2. Қиял адамның жеке тұлғалық бейнесі, психологиялық қалыпы ретінде.
1.Ойлау туралы түсінік. 2.Ойлаудың түрлері. 3.Ойлау формалары, ойлау тәсілдері. Тақырып 13. Сөйлеу және оның қызметтері. 1. Сөйлеудің адам өміріндегі психологиясындағы маңызы. 2.Сөйлеудің түрлері, олардың қызметі.
1.Зейін туралы түсінік 2..Зейіннің түрлері. Ерекшеліктері. Т.Рибоның теориясы. Зейін және адамның бағыттылығы. Д.Н.Узназденің концепциясы. П.Я.Гальпериннің теориясы
1.Зейіннің тұрақтылығы, шоғырлануы, бөлінуі, ауысуы, көлемі. Зейіннің алаңдаушылығы, шашыраңқылығы. 2.Зейіннің таным процестерінің қызметіндегі маңызы. Зейіннің дамуы &&&
$$$002-001-000$3.2.1 Дәріс №1. Психология пәніне кіріспе, психологияны зерттеу әдістері. 1.Психология – ғылым ретінде. 2.Психологияның жеке салаларға тарамдалуы. 3.Интроспекция әдісі – алғашқы зерттеу әдісі ретінде, психологияны зерттеудің негізгі әдістері.
$$$002-001-001$3.2.1.1 Сұрақ атауы 1 Психология – ғылым ретінде. 1. Психология аймағында қарастырылатын білімге деген қызығушылық өте ертедегі, б.э.д. соңғы ғасырлардағы философиялық ойлардан әлем жаратылысының, оның ішінде жан мен рух мәселелерінің құпияларын ашуға тырысқандықтарын байқауға болады. Психология ғылым ретінде басқа пәндерге қарағанда ерекше қасиеттерге ие. Психологияны зерттелген, тексерілген білімдер жүйесі ретінде көпшілік біле бермейді. Түрлі ғылыми және практикалық міндеттерді шешу арқылы ғана психологиямен арнайы айналысуға болады. Психология термині гректің екі сөзінен тұрады: (псюхе – «жан», логос – «ғылым») – жан туралы ғылым деген мағына береді. Жан туралы осындай ұғым адам баласының, қоғамның өсіп – дамуының жоғарғы сатысында ақыл – ой қызметінің дене еңбегінен ажырап, екеуінің арасында айырмашылықтар туа бастаған кезде ғана жан туралы әр түрлі ұғым болған. Ал өмірлік құбылыс жүйесі ретінде психология кез-келген адамға таныс. Адамға психология өз түйсінігі, бейнесі, елестетуі, ойлауы, сөйлеуі, қиялы, қызығушылығы эмоция-сезімі және т.б. түрінде беріледі. “Психология”термині алғаш ХҮІ-ғасырда пайда болып, ол адамның өз санасында оңай бақыланатын психикалық құбылыстарды зерттеумен айналысса, ХҮІІ-ХІХ ғасырдың ортасы аралығында психологтардың зерттеу сферасы кеңейе түсіп, бейсаналық процестер мен адамның іс-әрекетін зерттей бастады. Одан кейін психологиялық зерттеулердің аумағы кеңейіп, “психология” атауы бастапқы тар мағынасын жоғалта бастады. Дегенмен ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрдің нәтижесінде бұл ғылым саласы өзінің бұрынғы атауын сақтап келеді. Психологияның зерттейтін объектісі - өзінде бірнеше көптеген субъективті құбылыстарды енгізетін адам және жануарлар психикасы, психологиялық деректер мен заң, заңдылықтар. Психологияның басқа ғылымдар жүйесіндегі орнын тануға орай психологиялық деректердің басқа ғылымдарда пайдалану мүмкіндіктерін және керісінше, психологияның оларадың нәтижелерін өзіне қалай қолданатынын жете түсінуге болвды. Әр түрлі тарихи дәуірлердегі ғылымдар арасындағы психологияның жаратылыстану білімдерінің даму деңгейі мен классификациялау схемасынан келіп шығады. Қоғамның рухани даму тарихында бірде-бір білім саласы ғылымдар жүйесіндегі өз орнын психология іліміндей жиі өзгертіп көрген емес. Академик Б. М. Кедров ұсынған сарап бойынша мазмұны жағынан психология көп тарапты байланыстарға негізделген. Олар: жаратылыстану, философиялық ғылымдар, әлеуметтік ғылымдар. Ғылымдардың негізгі тобының мұндай орналасуы олардың пәні мен әдістерінің психология пәні мен әдістеріне нақты жақындығынан. Психологияның жалпы ғылыми білімдер жүйесіндегі қызметі – зерттеу объектісі адам болып табылатын барша ғылым салаларының жетістіктерін біріктіріп, байланыстыру. Психоллогиялық құбылыстардың адам өмірі мен әрекетінің объектив жағдайларымен тәуелдік заңдылықтарын аша отырып, психология осы әсерлердің мидағы бейнелеу механизмдерін де айқындайды. Осыған байланысты, психология физиологиямен , дәлірек айтсақ жоғары жүйке қызметі физиологиясымен өте жақын. Қоғамдық ғылымдармен байланыс үлкен маңызға ие. Тарих, эконмика, социология, өнертану, заң және т.б. салалардағы зерттелінетін проблемалар психологиямен тікелей байланысты. Психологияның педагогикамен байланысы туралы К.Д.Ушинский: “Адамды жан-жақты тәрбиелеу үшін оны жан-жақты зерттеу қажет”, - деді. Дербес ғылым саласы ретінде психолгия аймағында өзара байланысы сырт көзге түсе бермейтін бірнеше салалар бар. Егер психологияның алғашында теориялық тарапы басымдау, дүниетанымдық пән болса, қазіргі кезде өзінің танымдық қызметін сақтай отырып өндірістегі, мемлекеттік басқарудағы, білім беру жүйесіндегі, денсаулық сақтау, заң мекемелеріндегі, мәдениеттегі, спорттағы және т.б. кәсіби практикалық іс-әрекеттің бір саласына айналуда. &&& $$$002-001-002$3.2.1.2 Сұрақ атауы 2 Психологиялық білімнің маңызы. 2 Ғылыми психологиялық білім .
жүктеу/скачать 3.22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|