Л. Я. Гуревич Халықаралық Бизнес академиясының жоғары оқудан кейінгі ғылыми- методологиялық орталығының директоры, т.ғ. д., социология ғылымының профессоры



Pdf көрінісі
бет90/193
Дата05.10.2022
өлшемі2.37 Mb.
#462018
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   193
Корпоративті-басқару-Қазақстандық-мазмұн-под-редакцией-С.Филина-книга

Тарихтан аздап үзінді 
«Үлеспайда саясаты» (dividend policy) деген ұғым бәрімізге белгілі 
себептермен бізге өткен ғасырдың 90-жылдарының бірініші жартысында АҚШ 
экономикалық ғылымының қаржылық менеджменті теориясы негізін қалаушы 
элементтермен келді. Осы категорияның дамуы мен қалыптасуы тап осы елде 
1956 жылы Д.Линтнердің жарияланған зерттеулерінен басталады. Онда 1947-
1953 ж.ж. аралығындағы 28 америкалық компанияның үлеспайда төлеуі туралы 
айтылады.Оның нәтижесінде зерттелген кәсіпорынның салыстырмалы түрде 
тұрақты табысының бір бөлігін үлеспайда төлеуге бағыттауының заңдылықтары 
белгілі болды. 
Корпорация қаржысын басқару теориясында жекелеген татымды тауарлар 
бар: акционерлік қоғамдағы табысты бөлу және үлеспайда саясатының 
қалыптасуы. 
Дивиденд саясаты – АҚ табыс пайдалану саласындағы саясаты 
Дивиденд саясатын АҚ мақсатына орай директор кеңесі қалыптастырады
табыс үлесін анықтайды, ол: 
• 
Акционерлерге үлеспайда түрінде төленеді; 
• 
Бөлінбеген пайда түрінде қалады; 
• 
Қайта инвестицияланады. 
Үлеспайда саясаты, капитал құрылымын басқару сияқты, кәсіпорын акциясы 
құнына біршама (кәдімгідей) әсер етеді. Үлеспайда саясаты дегеніміз 
акционерлердің ақшалай табысы, ол деген өздері акциясына ақшасын салған 
кәсіпорынының табысты жұмыс істеп жатқанын білдіреді. Үлеспайда саясаты 
таңдауға теориялық тұрғысынан қараса ол екі маңызды сұрақты шешуді 
жобалайды: 
• 
Үлеспайда саясаты шамасы акционер байлығын тұтас тығының өзгерісіне 
қалай әсер етеді? 
• 
Оның тиімді көлемі қандай болуы мүмкін? 
Үлеспайда саясаты тиімді таңдау процесінде екі негізгі мақсат бар:
а) акционерлердің барлық дәулетін үлеспайда есебінен максимизациялау немесе 
акцияның нарықтық құны есбінен; 
125 


б) кәсіпорын қызметін жеткілікті қаржыландыру – қайта инвестициялау; 
Үлеспайда саясатының негізгі сұрақтары төмендегі болып табылады: 
• 
Акционерлер арасында үлеспайда түрінде табыстың қандай үлесі бөлінуге 
тиісті? 
• 
Компанияға үлеспайда тұрақты өсуіне демеу жасауында (абсолютті не 
салыстырмалы көрсеткіштерде) мағына бар ма немесе демеу дұрыс па? 
Директорлар кеңесі үлеспайда саясаты мен үлеспайда төлеу мәселесінде 
төмендегі мақсаттарды алға қояды: 
• 
Акционерлер мен инвесторларға үлеспайданың неге мұндай көлемі 
ұсынылатынын түсіндіру; 
• 
Үлеспайда саясаты мен үлеспайда көлеміне әсер ететін факторларды 
талқылап, анықтау; 
• 
Үлеспайда көлемінің альтернативтерін талқылау; 
Компанияның өз акционерлеріне төлейтін 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   193




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет