Лайпанов б. А

жүктеу/скачать 2.02 Mb.

бет	49/97
Дата	15.07.2016
өлшемі	2.02 Mb.
	#201830

1 ... 45 46 47 48 49 50 51 52 ... 97

СЕЙИР ТЮЛМЮДЮ?

«Хар элде бир баш, Къарачайда хар ким баш» дейдиле. Бизде киши кишиге тынгыларгъа унамайды, бир-бирине бойсуннган джокъду – хар ким кесин эм башха, эм акъыллыгъа санайды. Ахыры – бирикмеклик да джокъ, хорлам да джокъ, къраллыкъ да джокъ, эгеменлик (суверенитет, независимость) да джокъ. Талай нарт сёз эсиме тюшеди:

1. Эгемен деген эмегенни да хорлар. 2. Джети башлы эгеменни бир башлы эмеген хорлар. 3. Бир башлы эгемен джети башлы эмегенни да хорлар. 4. Эмеген эгемен болгъандан, эгемен да эмеген болгъандан, Аллах сен сакъла.

Быллай акъылман нарт сёзлени джаратхан Халкъ бир иннетли болуб, Хакъ ючюн – Эркинлик, Тюзлюк ючюн, тили, джурту, къраллыгъы, эгеменлиги ючюн кюрешмегени сейир тюлмюдю?

АКЪ СЁЗ

Алгъа джарыгъы келди,

Ызы бла тауушу.
Кёк джашнагъан, кюкюреген тюл эди ол –

Башха тюрлю эди аны джарыгъы, тауушу.

Башха дуниядан, таша дуниядан келе эди ол –

Джети къат Кёкденми, джюрекденми –

Билмейме, къайдан эди ол,

Джолу уа – джюрекге эди.

Санынгы дженгил этген,

Къанынгы таза этген,

Кёлюнгю иги этген,

Джаяуну атлы этген,

Къанатла битдирген,

Учургъан-учундургъан,

Джашаргъа кёллендирген,

Игиликге, Кертиге, Тюзлюкге тырмашдыргъан

Аллай кючю бар эди аны.
Не эди ол? –

Сёз эди ол. Акъ Сёз. Хакъ Сёз.

МИНГИ ТАУ НЕ ЭТЕДИ, КЪАЛАЙДЫ?

Шималдан айланса джел,

Тенгизден айланса джел,

Шимал тенгизден айланса джел –

Кюн не бек тийиб турса да,

Не джылы кийиниб турсанг да,

Сууукъ ийириб тебрейди.
Мында джай, къыш деб джокъду –

Джел къайданды, андады иш:

Къыбыладан эсе – джай,

Шималдан эсе – къыш.

«Кюн ашхы болсун» дер орнуна,

«Джол болсун» дер орнуна,

«Джел къыбыладан урсун» дейле мында.
Мен а джуртдача сорама

«Минги Тау кёрюнемиди?» деб,

«Минги Тауну кёремисиз?» деб.
Ачыкъ эсе ол –

Чууакъ болур Кюн,

Джарыкъ болур кёл.
Ким тенгизге,

Ким Шималгъа,

Ким къыбылагъа,

Ким чыгъышха,

Ким батыгъа къарайды.

Мен а – Минги Таугъа.

Кюнню кюзгюсюдю ол.

Халкъымы, Джуртуму белгисиди ол.

Сорама: Не этеди Минги Тау?

Къалайды Минги Тау?

Ачыкъмыды, кёрюнемиди?

Минги Тауну кёремисиз?

С. Р. Б.

Сен мени джюрегиме тынглагъаненг,

Сен мени джюрегими англагъаненг,

Назмуму-кёлюмю англагъаненг –

Да нек болмады да джазыу?
Сен да разы, Кёк да разы,

Ангы да разы, джюрек да разы,

Сора нек болмады джазыу?

Аны уа, шайыр, кесинге сор.

Мен джазгъанча назму, сен джазгъанча дарман,

Джазыуну да алай джазаргъа болуред керек.

Озуб кетген джаздача, джайдача,

Энди ёмюрде алай урурму джюрек?

Кюремейим гюнахны Кёкге –

Адам джазыуун джазады кеси.

Джангыз, тынгы-тынчлыкъ бермей джюрекге,

Быллай бир джылны нек къыйнайды эсим?

Акъ чакъгъан терекле къала джагъада,

Акъ кийген къызла къарай джагъадан,

Айырыла, узая барама аладан –

Къайыгъымы алыб барады суу.

Заман къобаны алыб барады мени,

Тохтаргъа, сабыр болургъа да бермей мадар.

Джазмай къойгъан джазыуум, тыялмай мени,

Ызымдан къарайды джагъадан.

Чыммакъ акъ чакъгъан терекни къатында

Чыммакъ акъ чакъгъан бир къыз,

Гошаях бийчеге ушаш бир къыз,

Джыламугъу къара ташны джара,

Ызымдан къараб, къол булгъай турады...

Ол – джазылмай къалгъан джазыуум мени,

Кетмезлик къайгъым, джарсыуум мени.
Неди Кёкге бизни джарсыуубуз?

Бошуна чамландырмайыкъ Кёкню.

Джазмай къойгъан джазыуубуз –

Олду кюйдюрген, ёлтюрген да бизни.

НЕ НАСЫБЛЫ АДАММА МЕН

Халкъыбызны, Джуртубузну белгисиди Минги Тау:

Байрагъыбыз, мухурубуз, орайдабыз да – ол.

Аны буз сюммеклерин эмиб, айныгъанды Къара-Шауай,

Андан келген сууладан ичиб, къарыу алабыз биз да.
Минги Тауну башында къылгъанма намаз –

Ол эм насыблы кюнюм болгъанды мени.

Аны башындан къараб этгенме ант

Халкъым, Джуртум ючюн джашаргъа, ёлюрге.

Бу уллулукъ, мийиклик, тазалыкъ

Джууукълашдыргъанды мени Кёкге-Тейриге.

Джаханимге тыйыншлыланы джандет джуртума къоймам,

Джандет джуртумда къоймам амантишлени да.

Тейри адамы – бизге Кёк атагъан ат.

Тейри адамы! – этеме ант

Бу Акъ таугъа къоймазгъа къараланы,

Минги Тауду минги этген таулуланы.

Къыйын, къанлы ёмюрлени узагъына

Минги Тауну этегине къысылыб сакъланнганды халкъым.

Аны сууу, тереги, ташы,

Аны джери, хауасы, кийиги

Инджитмей джашата келгенле бизни.
Халкъым да Тауун душмандан сакълай,

Минги атха тыйыншлы болгъанды.

Керти Минги таулула эсек биз,

Тейри халкъы, Тейри адамлары эсек биз –

Джуртну да, Халкъны да сакъларбыз.
Ууакъ къайгъыладан къутулуб,

Минги Тауну башындан къарайма:

Халкъым, Джуртум, джолум да кёрюнелле ачыкъ.
Не насыблы адамма мен:

Диним, тилим бар,

Халкъым, Джуртум бар.
Ала ючюн ишлеген, сермешген да,

Ала ючюн джашагъан, ёлген да,

Къууанчды меннге:

Не насыблы адамма мен!

КЪАНАТЛАРЫМ МЕНИ

Акъ сёз бла Къара сёзню арасында

Джашил ырджы – сыйрат кёпюр кибик.

Ол ырджыда барама, сыйрат кёпюрде кибик:

Олду мени джолум.
Бир Акъ сёзню, бир Къара сёзню къучакълай,

Барама. Эки джанымда – эки тиширыу:

Къара сёз – юй бийчем мени,

Акъ сёз да – тос къатыным.

Алалла меннге джандет, джаханим да.

Бир-бирине кюндешлик этиб,

Бир-бири бла джарашмай,

Мени да къыйнайла ала.

Алай болса да, къанатларымла ала мени.
Бир къанатым – акъ, бир къанатым – къара;

Бир къанатым Джерге тие,

Бир къанатым джулдузлагъа тие,

Учама.

Акъ сёз бла Къара сёз – къанатларым мени.

жүктеу/скачать 2.02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 45 46 47 48 49 50 51 52 ... 97