Лайпанов б. А
жүктеу/скачать 2.02 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- КЪАРЫЛГЪАЧЛА ИШЛЕЙЛЕ УЯ
- САКЪЛАНЫУНУ ДЖОЛУ
- ЮЧ КЪУРУКЪ
НЕ ОНОУ?Тохтамай, ётгени бла Джерде тенгизден-теркден, Учаргъа излеб джети къат Кёкге, Урады кесин чалдышха-кёкрекге... Не оноу джюрекге?
Джангы юй ишлер мурат бла Эски юйюмю тебрегенем оя. Энди ол акъылны тебрегенме къоя – Узакъдан, тузакъдан къайытыб сау-эсен, Эки къарылгъач юйюмю шорбатында Къаджыкъмай, талмай ишлейле уя. Былтыргъы уяларын аланы Къачхы джелле, къышхы боранла чачханелле. Аланы уа андан хапарлары да болмай, Джылыу айланнганлай, джол ачылгъанай, Тау джуртларына къайытханелле. Алай а, не этсинле, уялары – джокъ. Къычырыкъ этиб, учханелле ары-бери. Суууб, башха джерге кетдиле деб тураем – Ала уа, экинчи кюн, биягъы шорбатда Уя этиб башладыла джангыдан.
Чёб, топуракъ ташыб ауузлары бла, Адам ийнанмаз усталыкъ бла Ол бурху джанла ишлейле къалаларын. Ол бурху джанла къачхы кёчгюнчюлюкден, Къыйын, узакъ, къоркъуулу джерледен, Джаз болгъанлай, къайытыб артха, Сау-эсен къайытыб Джуртха (Къайыталгъанладан а къайыталмагъанла – кёб), Уя ишлеб башлагъанла джангыдан. Къалай сууутайым мен аланы, Къалай бузайым къууанчларын, Къалай зыраф этейим къыйынларын, Къалай чачайым уяларын – Халкъымы джазыуун кёреме алада, Кесими джазыууму кёреме алада. Эки къарылгъач ишлейле уя. Бир кёб затны эсге тюшюрелле ала. Сени да эсге тюшюрелле ала...
Бирге джашау къурмазча, бир юй болмазча?! Кёз аллымда – суратынг сени, Толмай къалгъан муратым мени... Къарылгъачла уа ишлейле уя, Къууанчлары джаба бушууларын. Къууандырсын аланы дуния, Энди чачылмасын уялары. Огъай, менден джетмез алагъа заран. Алайсыз да, сау болмазлыкъ джюрекде барды джарам. Джаз келгенди: Къарылгъачла – бурху джанла – ишлейле уя. Къарыусуз болургъа, джюрек, аладан огъуна уял. Къайыт джашаугъа – къышхы джукъунгдан уян. Шималда, Къыбылада, Шаркъда, Батыда – Хар къайда да сейирди дуния. Къарылгъачла ишлейле уя Джашагъан юйюмю шорбатында. САКЪЛАНЫУНУ ДЖОЛУМен бу тилде сёлешген, джазгъан, джырлагъан къадарда, Сен бу тилде сёлешген, джазгъан, джырлагъан къадарда, Ол бу тилде сёлешген, джазгъан, джырлагъан къадарда, Биз бу тилде сёлешген, джазгъан, джырлагъан къадарда – Тилибиз сауду, халкъыбыз да сауду. Алай а, Бирибиз огъуна башха тилге кёчген сагъатда, Башха миллетге къошулгъан сагъатда – Ана Тил Тенгизге саркъмай тохтайды бир суу. Ата Джурт Чегетде бир терек болады къуу. Мен башха миллетден бир къызны алгъан сагъатда, Кесибизни халкъдан бир къызны этеме джазыкъ. (Тиллеринден, джуртларындан, халкъларындан айырылгъанла – Аллай насыбысызла – кёбден кёб бола барабыз). Бизнича аз санлы халкъгъа – Къуугъун этерча затлалла была. Иманыбыз, динибиз кючлю болса, Миллет ангыбыз, тарих эсибиз кючлю болса, Окъууубуз, билимибиз кючлю болса, Иннетибиз, миллетибиз бир болса – Хакъ бла болса, Ёлюм къоркъуу келмез эди халкъыбызгъа.
Этмез эдик бир-бирибизге, башхалагъа да харамлыкъ, хыйлалыкъ, Келмезелле джукъгъан ауруула – ичкичилик , зийналыкъ, Сакъланыред тёребиз-адетибиз, Сакъланыред намысыбыз-бетибиз... Халкъыбызны джаны – бек, саны кёб бола барыр эди. Энчи джазыуубузну джаза хар бирибиз – Халкъыбызны джазыуун да джазабыз. Менден, сенден – бизледен къуралады халкъ. Мени къолумдады, сени къолунгдады джазыуу халкъны. , Хакъ кёлюбюз бла ангыласакъ аны – Кесибизни джюрютгенибизге, сёзюбюзге, ишибизге да Боллукъбуз сакъ, Бир-бирибизге да боллукъбуз сакъ, Тарихибизге, бюгюнюбюзге, тамблабызгъа да боллукъбуз сакъ. Алай бла сакъланныкъды Ана тил, Ата джурт – Халкъ. Мадар этилмесе, къадар этилмейди – ол да – Хакъ. ЮЧ КЪУРУКЪДжылым отузгъа дери, Джырым – къыздан джулдузгъа дери.
Джерде къыздан Кёкде джулдузгъа дери – Бары меникид деб тураем, Дунияны тюрлендираллыкъма деб тураем. Назмула джазама деб тюл, – Халкъны кёлюн джазама деб, Халкъны джазыуун джазама деб, Акъ къагъытда бир затла тырнаем. Джылым энди келгенде эллиге, Артыкъ да сагъая тебредим Элиме. Къайдады Къарачай Эл? Беш Тау Эл а – къайдады? Эски джауларыбызны туудукълары Къыйынлыкъ салыб кюрешелле халкъыбызгъа, Ие бола баралла Джуртубузгъа.
Джаула, амантишле ётгенле тёрге. Айырылмай тебрегенди сууаб-гюнах, халал-харам, Айырылмай тебрегенди тюз-терс, иги-аман. Иманы-бети болгъан – туругъуз ёрге: джаныбыз сау Тюшмейик тюбге, къалмайыкъ тюбде, болмайыкъ тюб. Нарт къабырланы джармайыкъ эки – Минги Таугъа, Минги таулулагъа болайыкъ тыйыншлы, керти. Кюрешейик, сермешейик Хакъыбыз ючюн, Аллах берген Эркинлигибиз, Джуртубуз, Халкъыбыз ючюн. Имансызлыкъ, ангысызлыкъ, кёлсюзлюк этсек бюгюн биз – Эки дуниядан да къаллыкъбыз юлюшсюз. Джуртубузда да джуртсуз къалмайыкъ, Джуртубузда да тилсиз къалмайыкъ. Унутмайыкъ Къарчаны, Адурхайны, Будиянны, Наурузну, Трамны, Унутмайыкъ Ачемезни, Татаркъанны, Умарны, Унутмайыкъ тулпар Алийни, Доммайчыны, Джаттайны... Унутмайыкъ Минги таулуланы бирин да.
Орус чарладан, коммунист патчахладан да Сау-эсен къалгъан эсе халкъыбыз, Бюгюнлеге джетген эсе халкъыбыз – Минги таулуланы кючлеринденди ол.
Халкъыбыз, джуртубуз ючюн кюреширге. Адамлыгъыбызны, халкълыгъыбызны, Иманыбызны, эркишилигибизни Сынагъан бир заман келгенди бизге. Тыйыншлы болайыкъ атыбызгъа, ата-бабабызгъа, тарихибизге. Ислам динибизге, Тюрк тилибизге, Минги Тауубузгъа болайыкъ тыйыншлы. Ол юч къурукъну тёппесиндеди ёч. Ол ёч да – джашауду: Ёзден джашау, мийик джашау, ёмюрлюк джашау.
Аланы сакъласакъ – сакъланныкъбыз биз. Ала ючюн – Ислам динибиз ючюн, Тюрк тилибиз ючюн, Минги Таулу Кавказ джуртубуз ючюн, Ала бла, алада джашар ючюн, Адамча, Халкъча джашар ючюн Кюрешейик, сермешейик, ёлейик. Кёзюу джетгенди бизге. жүктеу/скачать 2.02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|