Лекция 1 Кіріспе. Жоспар
Тұрғындарды сауықтыру және дене тәрбиесіндегі гимнастиканың орны мен мағынасы
жүктеу/скачать 0.6 Mb.
|
| 3. Тұрғындарды сауықтыру және дене тәрбиесіндегі гимнастиканың орны мен мағынасы.
Жас ерекшеліктеріне қарай ЖДЖ әзірлеп және өткізу . 1. Гимнастиканын ұлттық жүйелерінің құрылуы XIX ғасырдың басына жатады. Себебі ол қоғамдық сұраныстарға байланысты болды. Соғысты жүргізу тәсілдері қозғалыстардың бір уақытта болуын, берілген командалардын дәл оырндалуын соғыс саласынла сапқа қайта тұруды талап етті. Сол заманның педагогтары мен дәрігерлері гимнастиканы жастардың дене тәрбиесіне баулудың жалғыз дұрыс жолы ретінде қарастырды. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында гимнастиканың; дамуында үш бағыт белгілі болды: Гигиеналық (гимнастика , денсаулықты нығайту мен адамның дене қуатын дамытудың амалы ретінде қарастырылды.) Атлетикалық (гимнастика күрделі жаттығуларды соның ішінде гимнастикалық саймандарда орындалатын жаттығуларды қолдану аркылы адамның козғалу мүмкіндіктерін дамыту амалы ретінде багаланды.) Қолданбалы (гимнастика жауынгерлерді соғыста кездесетін әртүрлі кедергілерден өтуге үйрететін амал ретінде пайдаланылды.) 2. Гимнастиканың немістік жүйесі Пруссияны Наполеон әскерлерінің жаулап алған кездерінде қалыптасты. Бұл жүйенің негізін қалаушы Ф.Ян болды (1778-1852). Ол гимнастиаканы елді жаудан азат ету мақсатымен жастарды әскери дайындықтан өткізу үшін пайдаланды. Жүйенің негізін саймандармен орындалатын жаттығулар мен әскери ойындар құрады, себебі олар Янның пікірінше дене қуатын жақсы дамытып адамнын еркін нығайтты Ол өз гимнастикасын «Турнкунст» (бүрыла білу өнері) дсп атады. Ол өз оқушыларын «Турнелер» деп атады. Кейінірек неміс гимнастикасы «Турнен» деп аталды.Фризенмен және Эйзеленмен бірлесіп Ян гимнастикалық жаттыгулардың техникасын жасап шықты. Сол замандағы саймандарда орындалатын әйгілі жаттығулардың бәрі бірдей сипатталған «Неміс гимнастикасы» атты кітап шықты. Жаттығуларды орындау сәтінде шүғылданушылардан бастың тік жағдайда болуы, әскери гимнастикалық қозғалыстардың түзу сызықпен болуы талап етілді. Сабақтарда жарыс әдістері кең түрде қолданылды, себебі олар шүғылданушылардың қызығушылын туғызды. Олар жаттығуларды бірдей көбірек қайталауға тырысты. Әр түрлі қимыл қозғалыстардың комбинациялары ол кезде қолданылмады. А.Шпис (1810-1858ж.ж.) неміс турненін мектепте сабақ ретінде өткізуге бейімдеп сабақтың схемсын жасады. 1840 жылы ол «Турнерлік өнер жайындағы ілім» атты еңбекті жариялады. Шпистің гимнастика сабағы реттік жаттығулардан (саптық жаттығулар мен сапты қайта құрулар) одан кейін еркін жаттығулар Песталоцийдіц буындык гимнастика козғалыстарынан және Фит гимнастикасынан тұрды. Шлис топтық саймандар ұзын кемеш және брусьяны, сатылар қатарын және т.б. қолданды. Сабақтың соңғы бөлігінде ойындар өткізіліп, көпшілік жаттығулар өткізілді. Неміс турненінің ең басты прицптерін сақтай отырып, Шпис немістің ұлттық гимнастикасы жүйесінің қалыптасуын аяқтады. Шпис гимнастикасы командаларды жақсы орындайтын және әскери қызметке қасиетті дене тәрбиесі бар тәрбиелі балаларды дайындап шығуға мүмкіндік берді. Гимнастиканың Шведтік жүйесі неміс гимнастикасынан кейін пайда болды. Мұнда гигиеналық бағыт атты түрде жасалып шықты. П.Линг (1776-1839) XIX ғасырдың 1-ші жартысында Даниядағы гимнастиканы зерттей бастады. Дания ол уақытта гимнастиканы тарату бойынша, Батыс Еуропадағы ең алдыңғы елдердің бірі болды. 1831 жылы П.Линг дене тәрбиесінеде өзінің әдістері мен амалдырын қолданды. Ол адамның денесін дамытып, нығайтатын жаттығуларды дамыту қажеттілігін айтты. Гимнастиканың педагогикалық маңызын ол ескермеді. жүктеу/скачать 0.6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|