Дағдыларды игеруге арналған жаттығулар

1 а) еден үстіндегі аласа кермеден аяқты сілтей күш жұмсап бір қолмен көтерілу; б) аласа шығыршықтан ұстап, асылуда күш сала тік көтерілу.

2. А) гинастикалық ағаш текеде аяқты тірей аласа кермеде жатып асылуда тартылу (42-сурет): аяқтар бастап төмен – дене созылған (1), асылуда аяқтар бастан төмен – жене жамбас – бөксеге буынының бүгілген (2); б) «асылу»бұрышында жартылай бүгілген қолдар4 орнықты қалпын ұстау (3); в) асылу элементін толық орындау: таяныш аяқ тізеден бүгілген және табанмен гимнастикалық ағаш текеге тіреліп, сермелетін аяқ жоғары созылған – бір мезетте үш қимылды (таяныш аяқты сермеу, қолдарды бүгу, сермелетін аяқпен артқа аудару қозғалысы) атқара артқа бұрылу арқылы көтерілу (8-сурет, 4); г) аласа кермеде тұрып, асылу элементтерін толық орындау: бір аяқпен сермеп және екінші аяқпен итеріліп, аяқтарды артқа қоса ұстап, аударылу қозғалысын орындау (5, 6); бүктелген денемен кермеге «жатып», белді кермеге жақындата аяқтарды салбырата жіберіп, тез бүгіліп, бел мен қолдардың бұлшық еттерін ширықтыра таяныш қалпына түсу (7-9).

Артқа айналу арқылы көтерілуді игеру үшін жалғастырушы жаттығулар:1-2 – гимнастикалық ағаш теке үстінде аяқтармен тірей жатып, асыла тартылу тәсілдері; 3 – биік кермеде асылу; 4 – жатып, асылу элементтерін толық орындау; 5-9 – аласа кермеде түрегеп тұрып, асылу элементтерін тұтастай орындау.

Асыла тербелу арқылы таянышқа бүктетіле көтерілу .

Асылуда серпін жасау арқылы таянышқа бүктетіле көтерілу: 1-2 – серпіліс жасалған соң дененің алға бүгілу және аяқтарының кермеге жақындау сәті; 3 – жамбас бөксе буынының бүктелу қозғалысының басталуы және 4 – дене бүктелуінің аяқталу ізі – аяқты артқа серпи қозғағаннан кейін қолдармен белтемір кермесінен ұстау; 5 – аяқтарды артқа сермеуді жалғастыра отырып, таянышға шығу.

Таяныштан серпін жасай артқа секіріп түсу: 1 – жамбасты кермеден түсірмей, денемен артқа лақтырылу қозғалысының басталуы; 2-3 – лақтырылу қозғалысының аяқталуы және денені доға бойынша жоғары-алға еңкейте; 4-6 – денені тарту (дене бөлімдерін айналу нүктесінен «ажырату»); 7-8 – аяқтың артқа қарай сермелуін күшейту; 9 – артқа сермеу аралығының жоғары нүктесінде қолды босату.

Орындау тәсілінің негіздері. Жоғарыдан ұстап, бірқалыпты алға тербелу (1). Қозғалыс жұмсақ, денені аздап бүгу арқылы жасалады. Осындай сермеуден кейін аяқтар бірге ұсталып, тізе ортасынан алға қарай кермеге жақындатылады (2); әуелі артқа тербелу аралығы (амплитудасы) жамбас бөксе буынынан тез бүгіледі (3) және бір мезгілде қолдар мен кермені қыса ұстап (аяқтар артқа сермеліп) таянышқа шығады (4-5).