Лекция конспектісі «6В06103 Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету» мамандығы үшін Шымкент 2023 «Деректер қорын құру және басқару»

Негізгі əдебиеттер: 1 [90-145]; 2 [83-138]; 3 [80-93];
Қосымша əдебиеттер: 1 [93-122]; 2 [98-156];
Бақылау сұрақтары:

1. 
   Есептеу техникасы жабдықтарының құрылымдық схемасы қандай?
   
2. 
   Есептеу техникасы жабдықтарының элементтері белгіленулері бойынша қалай жіктеледі?
   
3. 
   Логикалық элементтердің қызметі?
   
4. 
   Жады элементтерінің қызметі?
   
5. 
   Көмекші элементтердің қызметі?
   
6. 
   Арнайы элементтердің қызметі?
   
7. 
   Элементтер жүйесіне қойылатын талаптар.
   

Дəріс 5 Функционалды түйіндер.
ЭЕМ түйіні – ЭЕМ бөлігі, машиналық операциялардың бірін орындайды. ЭЕМ түйіндері ЭЕМ элементтерінің біртұтас серияларының негізінде орындалады. Өнеркəсіп элементтер серияларын (жəне түйіндерін) шығарады, осының негізінде ЭЕМ құрастырылатын болады.
Элементтердің интегралды кешендеріне мысал: К580, КР580, К1810, К1801.
ЭЕМ түйіндерінің жіктелуі:
-триггерлер;
-регистрлер;
-санағыштар;
-шифраторлар;
-дешифраторлар;
-мультиплексорлар;
-демультиплексорлар;
-жылжытқыштар;

• 
  үлестіргіштер (деңгейлер мен импульстарды) жəне т.б.
  

Триггерлер
Триггер – ЭЕМ-нің функционалды түйіні, жады элементтерін жəне оларды басқару сұлбасын қамтыйды.
Триггерлердің жіктелуі:

1. 
   сигналдардың келіп түсу уақыты бойынша:
   

• 
  асинхронды;
  

-синхронды:

• 
  біртактылы: бірсатылы, екісатылы;