М. Б. Булатова интернет – журналистика және жаңа медиа



бет5/26
Дата16.10.2022
өлшемі195.68 Kb.
#462833
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
internet zhurnalistika zh ne zha a media o u raly

Республикалық масс-медиа.


Қазақстанда шығарылатын барлық бұқаралық ақпарат құралдарының кемінде тӛрттен бірі республикалық болып табылады. Баспа масс-медиа мемлекеттік және жеке тарату желілері арқылы таратылады, электрондық БАҚ мемлекеттік эфирлік желілерді пайдаланады, сондай-ақ кабельдік желілер мен спутник арқылы хабар таратуды тарату да белсенді тәжірибеге кіреді.
Қазақстанда 10-нан астам эфир арнасы республика тұрғындарының жартысынан астамы («Хабар», «Қазақстан» және «Ел Арна» мемлекеттік телеарналары, жеке КТК, НТК, «Рахат», «Жетінші арна», «Астана» және «31 арна») хабар таратуды қамтиды. Олардың жартысы Астанадан, қалғандары Алматыдан хабар таратады.
Республикалық баспа БАҚ-тардың кӛпшілігінің Алматыда Орталық кеңселері бар және Алматы мен басқа ӛңірлердің ірі баспаханаларында (кӛбінесе, Қарағанды, Ақтӛбе, Шымкент) басылады.
Республикалық бұқаралық ақпарат құралдарының басым кӛпшілігі ӛзін қоғамдық-саяси, яғни барлық тақырыптарды жария ететін әмбебап ретінде кӛрсетеді, республикада шамамен 20-ға жуық кеңінен танымал іскерлік басылымдар (газеттер мен журналдар) жұмыс істейді.
Қазақстанда ресми деректер бойынша 10-нан астам ақпараттық агенттік жұмыс істейді. Бұл ретте ірі бес агенттік болып табылады, олардың басым кӛпшілігі Алматыда Орталық кеңселері бар («ҚазАқпарат» мемлекеттік және
«Новости-Казахстан» Бірлескен Ресей-Қазақстан агенттігін қоспағанда).
Барлық республикалық баспа және электрондық басылымдардың Астанадағы ірі корпустары және Қазақстанның кӛптеген аймақтарында стрингерлер (штаттан тыс тілшілер) желісі бар, бұл ретте бірнеше басылымның шетелде тілшілері бар.

Аймақтық масс-медиа


Қазақстанның барлық ӛңірлерінде жалпы алғанда кемінде 50 мемлекеттік және жеке бұқаралық ақпарат құралдары жұмыс істейді. Бұл ретте бірқатар ӛңірлерде баспа және электрондық БАҚ-тардың саны басқа ӛңірлердегі БАҚ- тардың қазіргі санынан едәуір асып түседі. Бұл кӛбінесе халықтың санына және аймақтағы жергілікті БАҚ иелері болып табылатын ықпал ету топтарының (ірі қаржы топтары, кәсіпорындар, бизнес) шоғырлануына байланысты.
Осылайша, Қазақстандағы БАҚ саны бойынша кӛшбасшы аймақтар Қарағанды, Павлодар, Ақтӛбе, Оңтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан және Атырау облыстары болып табылады, мұнда ӛзінің кәсібилігі мен ықпалымен осы ӛңірлерде ғана емес, одан тыс жерлерде де белгілі кӛптеген басылымдар шоғырланған.
БАҚ саны бойынша аутсайдерлер Қызылорда және Солтүстік Қазақстан облыстары болып табылады, онда масс-медиа басқа ӛңірлерге қарағанда айтарлықтай аз, бұл басқа облыстармен салыстырғанда тұрғындардың аз санымен түсіндіріледі.
Республикада соңғы жылдары ӛңірлер мен масс-медианың тіл қағидаты бойынша бӛлінуі айқын. Еліміздің оңтүстік және батыс ӛңірлерінде Қазақ тілінде, солтүстік, орталық және шығыс ӛңірлерінде орыс тілінде шығатын газеттер едәуір кӛп. Бұл ретте бірқатар ӛңірлерде (мысалы, Қызылорда облысы) телевизиялық хабар тарату негізінен мемлекеттік тілде жүргізіледі, ӛйткені бұл тұрғындардың, негізінен этникалық қазақтардың қажеттілігі болып табылады.
Республикалық деңгейде баспа басылымдарының арасында орыс тілді басылымдардың кӛшбасшылығы сақталып отыр. Олардың саны қазақ тілінде шығатын газеттер мен журналдардың санынан асады. Алайда, 2000 жылдың ортасынан бастап қазақ тіліндегі басылымдардың ӛсуі және орыс тіліндегі басылымдардың қысқаруы байқалады. Бұл мемлекеттік тілде сӛйлейтін азаматтар санының кӛбеюіне байланысты.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет