М.Қ. ҒЫлым философиясы және тарихы барлық мамандықтары бойынша оқитын магистранттарға семинар сабақтарын және МӨож орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар Өскемен 2014

1. Білімнің шынайылығына күмәнданатын философиялық ағын:

А) Сциентизм В) Скептицизм С) Стоицизм Д) Символизм Е) Сенсуализм

2. Ж.П.Сартр бойынша шындық, оның критерийлері қорытылады:

А) Практикада В) Экспериментте С) Бостандықта Д) Тәжірибеде Е) Ойда

3. Жаңа дәуір гносеологиясында бір біріне қайшы екі бағыт бөлініп шықты:

А) Идеализм және материализм В) Органицизм және механизм С) Номинализм және шынайылық Д) Рационализм және эмпиризм Е) Диалектика және схоластика

4. Механицизмнің негізгі ерекшелігі:

А) Редукционизм В) Рефлекция С) Рационализм Д) Шынайылық Е) Рефоримизм

5. Постпозитивизм пайда болды:

А) 40 жылдары В) 20-30 жылдары С) ХХ ғасырда Д) ХХІ ғасырдың басында Е) ХХ ғ. 60-70 жылдары

6. «... өмір сүру – яғни жанмен түсіне білу» - деп санаған субъективті идеалист:

А) И.Кант В) Г.Гегель С) Дж.Беркли Д) Л.Фейербах Е) Дж.Локк

7. Барлық идеялар туындайтын білімнің екі көзі бар: біріншісін мен түйсік деп, ал екіншісін рефлексия деп атаймын -,деп атап көрсеткен XVII ғ. философы:

А) Р.Декарт В) Т.Гоббс С) Б.Спиноза Д) Дж.Локк Е) Дж.Беркли

8. Ф.Бэкондық эмпиризмнің негізгі идеясын өте жақсы жеткізетін оның метафорасы:

А) Өрмекші В) Құмырсқа С) Бұлбұл Д) Қоңыз Е) Аралар

9. Шындыққа еркіндік беру дегеніміз билікке еркіндік формасы» деп көрсеткен ХІХ ғ. неміс философы:

А) Ф.Ницше В) Г.Гегель С) А.Шопенгауэр Д) И.Кант Е) М.Хайдеггер

10. Г.Гегель философиясына сәйкес адамның жоғары танымдық қабілеті болып табылады:

А) түйсік В) пайым С) парасат Д) интуиция Е) сана

11. Физикалық құбылыстарға қолданылатын уақыт физикалық өзара әрекеттестіктердің пайда болу формасы деп саналатын концепция:

А) Материалистік В) Субстанционалды С) Реляциондық Д) Диалектикалық Е) Физикалық

12. «... Еркіндік адам болмысы, ал интеллект – оның пайда болуы» деп жазған ХІХ ғ. неміс философы :

А) И.Кант В) Ф.Ницше С) Г.Гегель Д) А.Шопенгауэр Е) К.Маркс

13. Теория мазмұнын пікірлердің логикалық жүйесі ретінде емес, ұғымның өзіндік популяциясы ретінде қарастырған ХХ ғ. батысеуропа философы:

А) Т.Кун В) И.Лакатос С) П.Фейерабенд Д) С.Тулмин Е) К.Поппер

14. «Бөтен мамандықтағы ғылымның мазмұны қарапайым мәдениетті адамға ғана емес, маманға да түсініксіз, алайда сол ғылым маманына жеке пәндер де түсініксіз» деп айтқан ХІХ-ХХ ғғ. орыс философы:

А) П.Флоренс В) А.И.Герцен С) Н.Г.Чернышевский Д) Н.А.Бердяев

Е) В.Соловьев

15. К.Поппер философиясындағы демакрация мәселесі мына бөлімдерде қорытылады:

А) Идеализмнен материализм В) Метафизикадан диалектика С) Ғылыми емес білімнен ғылыми білім Д) Шіркеуден мемлекет Е) Діннен мифология

16. К.Поппер анықтау принципінің баламасы ретінде берген ғылымға қатысты кез-келген пайымдауды терістеу принципі:

А) Жалғандық В) Антитомия С) Апория Д) Феноменология Е) Априорлық

17. Кез-келген ғылыми білімнің тек гипотетикалық сипаты болады және ол қателіктерге душар – К.Поппердің бұл принципінің атауы:

А) Демаркация В) Фаллибилизм С) Фатализм Д) Феноменология Е) Анықтау

18. Шындықтың анықтамасы, оның практикалық тиімділігі қай философияға тән:

А) Фрейдизм В) Экзистенциализм С) Герменевтика Д) Прагматизм Е) Неопозитивизм

19. Логикалық позитивизмде анықтау принципі білдіреді:

А) Екі ақиқаттың мәнін В) Таным объектілігін терістеу С) Біздің пайымдауларымыздың салыстырмалығы Д) Әлемді тануды терістеу Е) Ғылыми болмыстың шынайылығын тексеру қажеттілігі

20. «Третья волна» еңбегінде ХХ ғ. американдық философ «ақпараттық қоғам» және оның салдарлары концепциясын тұжырымдады:

А) Д.Белл В) А.Тойбни С) Э.Тоффлер Д) Дж.Мартини Е) М.Хайдеггер

21. Т.Кун ғылым динамикасында екі фазаны бөліп береді: 1 фаза қалыпты ғылым және ...:

А) Жалған ғылым В) Ғылыми революция С) Эволюция Д) Прогресс Е) Дін

22. «Кеңістік пен уақыт материяға тәуелсіз өз беттерінше өмір сүреді» қағидасында кеңістік-уақыт концепциясы көрсетілген:

А) Субстанциональды В) Реляционды С) Субъективті Д) Метафизикалық Е) Діни

23. Т.Кунның пайымдауындағы «белгілі бір уақыт ішінде мәселелерді қою моделін және ғылыми бірлестікке олардың шешімін беретін барлығы мойындаған ғылыми жетістіктер мазмұнымен мына ұғымдарды ашады:

А) Парадокс В) Проблема С) Тәртіп Д) Парадигма Е) Ереже

24. Д.Юм тәжірибелі физика атасы санаған Жаңа дәуір философы:

А) И.Кант В) Б.Спиноза С) Дж.Локк Д) Р.Декарт Е) Ф.Бэкон

25. «Қорғаныс белдігі» ұғымын ұсынған ХХ ғ. батысеуропа философы:

А) С.Тулмин В) Т.Кун С) И.Лакатос Д) К.Поппер Е) П.Фейерабенд

26. Шынайы мәні анықталмаған ғылыми жорамалдар немесе болжамдар:

А) Парадигма В) Болжам С) Теория Д) Апория Е) Анықтау

27. Постмодернизмдегі кез-келген мәтінді зерттеудің негізгі әдіснамасы болып табылатын принцип:

А) Даму В) Парадигма С) Қозғалыс Д) Деконструкция Е) Парадигма

28. Б.Спиноза ілімі бойынша әлемдегінің бәрі сақталады «... мәңгілік, берік және өзгермейтін тәртіп ...» бұл жерде ол қажеттілікті ғана мойындайды және жоққа шығарады :

А) Себепті В) Форманы С) Мүмкіндікті Д) Құбылысты Е) Кездейсоқтықты

29. «Бұрын сезімде ештеме болмаса, онда есте де ештеме жоқ»-бұл жерде Дж.Локк қандай дәйекті принципті айтады:

А) Рационализм В) Диалектика С) Парадигма Д) Дуализм Е) Сенсуализм

30. Көне Үнді философиясында негізгі орында таным және логика теориясы мәселесі орын алады:

А) Даосизм В) Буддизм С) Ньяя Д) Джайнизм Е) Йога

31. Герменевтика түсінігінің өкілдері:

А) Ф.Аквинский., А.Блаженный В) В.Шлеймахер., В.Дильтей С) Ф.Кунт,К.Поппер Д) И.Кант., И.Фихте Е) Э.Гуссерль., А.Камю

32. Еңбекті эпистемологиялық ұғым ретінде негіздеген:

А) Г.Гегель В) Л.Фейербах С) Н.Бердяев Д) К.Маркс Е) В.Г.Плеханов

33. Қайшылық мәтінінде кіріктірме мәнін ашу және мәтіннің мағыналық құрылымын бөліп алуға арналған деконструкция принципін әзірлеген:

А) Ж.Деррида В) А.Камю С) М.Хайдеггер Д) А.Бергсон Е) Г.Гадамер

34. Концептуализм ұстанымы кімнің философиясына тән:

А) М.Фуко В) М.Хайдеггер С) Г.Гадамер Д) Т.Кун Е) Р.Рорти

35. Эмпиризмде білім туындайды:

А) санадан В) интуициядан С) сезімнен Д) тәжірибеден Е) білім Құдайдан беріледі

36. Р.Декарт бойынша шындықтар бұл мына заттар:

А) Біздің түсіміз В) Идеялар әлемінің бейнесі болып табылады С) Біз анық және айқын қабылдаймыз Д) Тәжірибеде пайда болады және тәжірибе арқылы аламыз Е) Құдайдан берілген

37. Позитивті ғылым ұраны:

А) «Білім – күш» В) «Болжау үшін және бойымызды аулақ ұстау үшін білу» С) «Мен ештеме білмейтінімді білемін» Д) «Өзіңді өзің таны» Е) «Мен ойлаймын, яғни жаным бар»

38. Қоғам мен табиғат арасындағы өзара байланысты, адам және табиғат әлемі арасындағы үйлесімді бірлесу пікірін зерттейтін ғылым:

А) Экологиялық философия В) Ғылымметрия С) Табиғат диалектикасы Д) Жаратылыстану Е) Құқық философиясы

39. Техниканы мақсатты пайдалану жөніндегі операциялар жиынтығы:

А) Өнер В) Шеберлік С) Артефакт Д) Әдіснама Е) Технология

40. Адам жасап шығарған нысан қалай аталады:

А) Зат В) Табиғи өнім С) Өңдеу Д) Артефакт Е) Аффект