М т. Ізтілеуова, О. с сангилбаев

60
Зейінді зерттеу іс-әрекеттің нәтижелілігін дамытатын жеке тұлғаның сапасы ретінде
Сандық есептеулерге сүйене отырып, зерт-
теудің бірінші кезеңінде зейін қоюдың мәні 5,9 
секундты құрайды ‒ осы мәннен төмен индика-
торлар жоғары коммутаторлықты, ал индикатор-
лар төменнен жоғары деңгейлерді көрсетеді.
Осылайша, зерттеудің бірінші кезеңіндегі 
мәліметтерді талдау (2-сурет) зерттелген топта 
зейін қоюдың жоғары деңгейінің (45%) басым 
екендігін көрсетеді.
Зейіннің тұрақтылығы туралы деректерді 
қарастыра және талдай отырып, зерттеу тобының 
бірінші кезеңіндегі тұрақтылықтың даму деңгейі 
орташа деңгейде (52 ‒ 54%) деп қорытынды 
жасауға болады.
Н.Ф. Добрынин адамның кез келген іс-әре-
кеті үшін ұйымдасқандықты, дәлдікті және 
шиеленісті қажет ететін шарты ‒ жоғары бел-
сенділік пен назардың шоғырлануы деп жаз-
ды. Сондықтан назар адамның жеке басының 
даму деңгейін жалпы бағалаудың маңызды 
көрсеткіштерінің бірі болып саналады (Добры-
нин, 2009).
қорытынды 
Түрлі қызметтегі адамдарда зейіннің да-
муы туралы теориялық дереккөздер мен экс-
периментальды зерттеудің нәтижелері бұл 
мәселенің өзекті екендігін көрсетті. Адамдардың 
өмірі мен жұмысына көңіл бөлу көптеген 
түрлі функцияларды орындайды, ол қажетті 
әрекеттерді іске қосады және қазіргі уақытта 
қажет емес психологиялық және физиологиялық 
процестерді тежейді, ағымға енетін ақпаратты 
ағымдық қажеттіліктеріне сәйкес ұйымдасқан 
және мақсатты түрде таңдауға ықпал етеді, бір 
объектіге таңдамалы және ұзақ мерзімді назар 
аударуды қамтамасыз етеді.
Зейін қалыптастырудағы негізгі міндеттер 
оның жеке психологиялық процесс ретінде да-
муын ғана емес, сонымен бірге ерікті зейіннің 
назар аударудан кейінгі ауысуына ықпал ете-

жүктеу/скачать 1.62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: