Махамбет А. Қ. Справочное издание

─ 85 ─
БАРРУАЗИТ барруазит barroisite
БАРЫС (ҮДЕРІС) процесс process
айнала төңіректегі ~ круговой ~ cycle
бұрғылау (қыртысқа ену сəтінен бастап) ~-ы / ~ бурения (начиная с момен-
та входа в пласт) completion
газды тазалау ~-ы / ~ очистки газа gas scrubbing operation
жасалым (пайдалану тарихы) ~-ы / ~ разработки (история эксплуатации) 
per formance history
жұмыс ~-ы / рабочий ~ operation
қыртыс ішіндегі жану ~-ы / ~ внутрипластового горения in-situ combus tion 
process
қыртыстың гидро ажырау ~-ы / ~ гидроразрыва пласта hydraulic fracturing 
process
су толу ~-ы / ~ заводнения fl ooding
сіңіру ~-ы / ~ абсорбции absorption process
технологиялық ~ технологический ~ fl ow process 
ұңғыманың өршу ~-ы / ~ возбуждения скважины well-stimulation process
БАСҚАРМА Управление: 
қоршаған ортаны қорғау (АҚШ) ~-сы / ~ охраны окружающей среды 
(США) Envi ronmental Protection Agency, EPA (USA)
БАСҚАРУ управление 1. control, operation, handling 2. (мекеме – учрежде-
ние) department 3. (əкімшілік – администра тивное) management 
автоматты түрде ~ автоматическое ~ automatic control, auto matic operation
автономиялы түрде ~ автономное ~ off-line control 
алыс қашықтықтан ~ дистанционное ~ remote-controlled opera tion, remote 
handling, remote control 
алыс қашықтықтан диспетчерлік ~ дистанционное диспетчерское ~
dispatch supervisory control 
апаттық ~ аварийное ~ emergency control 
бағдарламалық ~ программное ~ programmed control 
болат арқанмен ~ тросовое ~ cable operation, cable control 
бұрғылау жұмыстарын ~ / ~ буровых работ drilling department 
бұрғылау жұмыстарын өңірлік ~ региональное ~ буровых работ regional 
drill ing department 
бұрғылауды автоматты түрде ~ автоматизированное ~ бурением automatic 
drilling control
біркелкілікпен ~ последовательное ~ series [sequence] control 
газ кəсіпшілігін ~ газопромысловое ~ gas production depart ment
гидравликалық ~ гидравлическое ~ hydraulic control 
дауыстық ~ голосовое ~ voice-activated control 
диспетчерлік ~ диспетчерское ~ supervisory [dispatcher] control
дросселді ~ дроссельное ~ throttle control 
ендіру – шығаруды (мəліметтерді) ~ / ~ вводом – выводом (данных) input-
output (I/O) control 

─ 86 ─
жалғастықпен ~ / ~ штуцером choke control 
жедел ~ оперативное ~ real-time [on-line] control 
жергілікті ~ местное ~ local control 
жүкшығырмен автоматты түрде ~ автоматическое ~ лебедкой automatic 
winch control
жылдамдықты ~ / ~ скоростью speed control 
компьютердің көмегімен ~ / ~ с помощью компьютера computer control 
көлік қозғалыстарын ~ / ~ движением транспорта traffi c control 
қашықтықтан ~ / ~ на расстоянии remote control 
қолмен ~ ручное ~ hand [manual] operation, manual control
қосарлы ~ двойное ~ dual operation, dual control 
құбыр желісін диспетчерлік ~ диспетчерское ~ трубопроводом pipeline 
dis patch control
материалдық-техникалық жабдықтауды ~ / ~ материально-технического 
снабжения lo gistics department 
мəліметтерді ~ / ~ данными data control 
монополиялық ~ монопольное ~ exclusive control 
мұнай газ өндіруді ~ нефтегазодобывающее ~ oil and gas produc 
tion 
department
мұнай кəсіпшілігін ~ нефтепромысловое~ oil production depart ment
орталықтандырылған түрде ~ централизованное ~ centralized control 
өндіруді (мұнай немесе газды) ~ / ~ добычей (нефти или газа) production 
con trol
педальмен ~ педальное ~ pedal control
пернемен ~ клавишное ~ piano-key control 
пневматикалық ~ пневматическое ~ pneumatic [air] control 
рөлдік ~ рулевое ~ steering
сатылы ~ ступенчатое ~ cascade control 
сорғыны алыс қашықтықтан ~ дистанционное ~ насосом remote handling 
of pump, remote pumping 
тежегіштермен ~ / ~ тормозами brake control 
телемеханикалық ~ телемеханическое ~ telemechanical control 
тиімді ~ оптимальное ~ optimal control 
тұтқамен ~ рычажное ~ lever control 
түймемен ~ кнопочное ~ push-button control, push-button type operation 
тікелей ~ прямое ~ direct control 
ұңғыманы ~ / ~ скважиной well control 
шығару пультінен ~ / ~ с выносного пульта outside control 
ысырмаларды ~ / ~ задвижками gate valves operation 
электронды түрде ~ электронное ~ electronic control
БАСҚАРУ управлять 1. control, handle, operate 2. (эко номиканы – эко-
номикой) manage
БАСҚАРУШЫ управляющий: 
бұрғылау қондырғысын ~ / ~ буровой установкой rig superintendent

─ 87 ─
БАСҚАРЫЛАТЫН управляемый operated 
диспетчерлік пункттен ~ / ~ с диспетчерского пункта unattended
компьютермен ~ / ~ компьютером computer-controlled, com puter-operated 
радио бойынша ~ / ~ по радио radio-controlled 
БАСҚАРЫЛМАЙТЫН неуправляемый uncontrollable 
БАСҚЫШ (ТЕПКІ) педаль pedal
басқару ~-ы / ~ управления control pedal
тежеуіш ~-ы / тормозная ~ brake pedal 
ілінісу ~-ы / ~ сцепления clutch pedal
БАСПАНА укрытие shelter 
бұрғылау ~-сы / ~ буровой rig shelter 
бұрғылаушының ~-сы / ~ бурильщика driller’s shelter 
қозғалтқышқа арналған ~ / ~ для двигателей engine shed 
сорғыға арналған ~ / ~ для насосов pump room, pump house
сүңгуіршінің ~-сы / ~ водолаза diving shelter 
БАСТЫ/Қ начальник chief, manager, supervisor
ауысым ~-ғы / ~ смены shift supervisor, shift superintendent 
бұрғылау ~-ғы / ~ буровой drilling foreman
ТББ (техникалық бақылау бөлімі) ~-ғы / ~ OTK chief quality inspector, 
quality control chief
БАСТЫРМА, ЖАПСЫРМА накладка (cover) plate 
дəнекерленген біріктірмедегі ~ / ~ в сварном соединении strap 
жөндеу (ұңғыманы ұстап тұру бағанасы) ~-сы / ремонтная ~ (обсадной 
колонны) patch 
жылуды алып кететін ~ теплоотводящая ~ chill bar
крейцкопф ~-сы / ~ крейцкопфа crosshead slide 
тозуға төзімді ~ противоизносная ~ wearing pad 
түйістірілу ~-сы / стыковая ~ butt strap 
фрикционды ~ фрикционная ~ (friction) lining
БАСУ (БАҒЫНДЫРУ) (ұңғыманы) успокаивать (скважину) kill (the 
well)
БАСУ І (БАСЫП ТЫҒЫЗДАУ) нагнетать charge, deliver, feed
БАСУ ІІ нажатие pressure, depression
БАСЫ (БАСТАЛУЫ) начало:
есептеудің ~ / ~ отсчета reference point
координаттардың ~ / ~ координат origin
қата бастаудың ~ / ~ схватывания initial set 
ұңғыманы бұрғылаудың (бағыттаушы құбырды теңіз түбіне ендіру) ~ / ~ 
забуривания скважины (внедрение на правляющей трубы в морское дно) spud-
ding
БАСЫ АРТЫҚ ҚОР запас reserve; resource; stock 
автоматты ~ автоматическая ~ automatic recording 
алдын ала болжанған ~-лар / предполагаемые ~ы possible [supposed] re-
serves

─ 88 ─
алынатын ~-лар / извлекаемые ~ы recoverable reserves 
ауыспалы ұзындықтың ~-ы / ~ переменной длины  variable length re cording
баланстан тыс ~-лар / забалансовые ~ы resources 
барланған ~-лар / разведанные ~ы explored [prospected] re serves
барланған аумақтан тыс жердегі болашағы зор ~-лар / перспективные ~ы 
за пределами разведан ных площадей inferred reserves 
белгіленген ұзындықтың ~-ы / ~ фиксированной длины fi xed length record ing
болжамды ~-лар / прогнозные ~ы hypothetical [expected] re serves
бұрғылау бағанасын көтеру кезінде жылдамдықты ұлғайтудың ~-ы / ~ уве-
личения скорости при подъеме бу рильной колонны trip margin 
бұрғылау ерітіндісі параметрлерінің ~-ы / ~ параметров бурового рас-
твора drilling mud log [recording]
бұрғылау ерітіндісінің ~-ы / ~ бурового раствора drilling mud reserve 
геологиялық ~-лар / геологические ~ы geological reserves 
геологиялық шынайы ~-лар / геологически вероятные ~ы probable re-
sources
ғимарат тұрақтылығының ~-ы / ~ устойчивости сооружения stability of 
struc ture
есептелген ~-лар / подсчитанные ~ы estimated reserves 
жер асты суларының ~-ы / ~ подземных вод underground water storage 
жоспардан тыс ~-лар / сверхплановые ~ы stocks above plan 
жоспарлы ~-лар / плановые ~ы planned stocks 
кеңітілген ~ расширенная ~ spanned recording 
кепілді ~-лар / гарантийные ~ы security stocks 
күшею бойынша ~-ы / ~ по усилению gain margin 
қалғымалылықтың ~-ы / ~ плавучести reserve buoyancy 
қанығуы бар ~ / ~ с насыщением saturation record 
қолма-қол ~ наличный ~ available supplies 
қосымша ~-лар / резервные ~ы reserve supplies, just-in case inventories
қуаттың ~-ы / ~ мощности power reserve, power margin 
құрал-саймандардың көрсету ~-ы / ~ показаний инструмента record of 
instru ment readings
қыртыстағы мұнайдың бастапқы ~-лары / начальные ~ы нефти в пласте 
initial oil in place, initial oil in reservoir
қыртыстағы мұнайдың бастапқы көлемді ~-лары / начальные объемные ~ы 
нефти в пласте initial reservoir oil volume 
қыртыстағы флюидтің ~-ы / ~ флюида в пласте fl uid reserves in place 
магнит таспасына тікелей ~ прямая ~ на магнитную ленту bias recording 
магнитті ~ магнитная ~ magnetic recording 
маусымдық ~-лар / сезонные ~ы seasonal stocks 
мəліметтер ~-ы / ~ данных data recording
мұнай газының ~-ы / ~ нефтяного газа petroleum gas reserves 
мұнай өнімдерінің қоймалық ~-лары / складские ~ы нефтепродуктов tank-
farm stocks 

─ 89 ─
мұнайдың ~-ы / нефтяные ~ oil resources, oil in place 
мұнайдың бастапқы ~-ы / нефтяные начальные ~ oil initially-in-place 
мұнайдың бастапқы есептелген ~-лары / начальные подсчитанные ~ы неф-
ти esti mated original oil in place 
мұнайдың өнеркəсіптік алынатын ~-лары / промышленные извлекаемые ~ 
нефти eco nomically recoverable oil 
отын бойынша жүрістің ~-ы / ~ хода по топливу fuel distance endurance 
өндірістік ~-лар / производственные ~ы stores, distributed stocks 
өнеркəсіптік ~-лар / промышленные ~ы commercial reserves 
пайдалы қазбалардың (ұңғыл-шұңғыл барланған) ~ полезных ископаемых 
(детально разве данные) explored and blocked-out reserves 
сақтандыру ~-ы / страховой ~ reserve stock 
сандық ~ цифровая ~ digital recording
сейсмикалық ~ сейсмическая ~ seismic recording, seismo-gram 
сорғы жүрісінің ~-ы / ~ хода насоса pump stroke reserve 
тауарлық ~-лар / товарные ~ы commodity stocks
тауарлық мұнайдың ~-ы / ~ товарной нефти stock tank oil 
тауарлық-материалдық ~-лар / товарно-материальные ~ы inventory hold-
ings, materials and stocks 
теңіз кенішінің ~-ы / ~ морских месторождений offshore reser ves
тұрақтылықтың ~-ы / ~ устойчивости stability margin 
тікелей ~ прямая ~ direct recording 
тіреуіш ұзындығының ~-ы / ~ длины опоры spare lag 
шынайы ~-лар / достоверные ~ы proved [known] reserves 
іс жүзіндегі ~-лар / действительные ~ы actual reserves 
энергияның ~-ы / ~ энергии energy content, store of energy 

жүктеу/скачать 2.77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: