Лекция 30 Банк кірісі мен шығысы және оның жіктелуі

1. 
   Дисконттық бизнес
   
2. 
   Сақтау бизнесі
   

1. Правил» классификации рисков Национального Банка РК и требования по их управлению № 219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

2. Положение « О пруденциальных нормативах » №219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

3. Положение « О минимальных резервных требоваииях » №222 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

4. Положение Национального банка РК « О классификации активов банка и условных обязательств и расчете провизий по ним банками второго уровня РК » №218 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

5. Инструкция о порядке открыгия ведение и закрытие балансовых счетов клиентов в баиках РК №266 от 18.07.2000 г.

6. Инетрукция об организации обменных операций с наличной иностранной валютой в РК №400 от 15.09.1999 г.

7. Правила применение чеков натерриторииРК №266 от 05.12.1998 г.

8. Правила проведение валютных операций в РК №206 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

9. Инструкция об организации экспортно-импотрного контроля в РК № 201 от 23.12.1998 г.

10. Правила проведение операций клиринговой системе Республиканского Государственного предприятяя на проведеиия хозяйственного « КЦМР » №157 от 03.07.1997 г.

Лекцияның мәтіні

1.Дисконттық бизнес, теленбеген вексельдерді, чектерді және талаптарды банктің белгілі бір төменгі бағамен - дисконт негізінде сатып алуын сипаттайды. Дисконт бизнестің түрінс факторинг операциясы жатады. Факторинг операциясы айналымды жөне айналымсыз болуы мүмкін.

Бірінші жағдайда, банк төлеушінің төлемеген міндеттсмесіи қаражатты алушыдан (жабдықтаушыдан) талап етуге қүқылы. Ал екінші жағдайда, банктің ондай қүқығы жоқ, бірак ол ондай операциядан түсетін жоғары сыйақы үшін төуекелге барады. Факторингтік операциядан түсетін сыйақының жоғары болуы, енімді сатудан түсетін жабдықтаушының табысын азайтады. Мүндағы табыс скі элементтен түрады:

1. 
   сатып алғаннан телемнің түсуі арасындағы аралықта банктің несиелік ресурсын пайдаланғаны үшін теленетін пайыз;
   

1. 
   Ағымдагы (есептік) шоттағы операциялар
   

1. Правил» классификации рисков Национального Банка РК и требования по их управлению № 219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

2. Положение « О пруденциальных нормативах » №219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

3. Положение « О минимальных резервных требоваииях » №222 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

4. Положение Национального банка РК « О классификации активов банка и условных обязательств и расчете провизий по ним банками второго уровня РК » №218 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

5. Инструкция о порядке открыгия ведение и закрытие балансовых счетов клиентов в баиках РК №266 от 18.07.2000 г.

6. Инетрукция об организации обменных операций с наличной иностранной валютой в РК №400 от 15.09.1999 г.

7. Правила применение чеков натерриторииРК №266 от 05.12.1998 г.

8. Правила проведение валютных операций в РК №206 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

9. Инструкция об организации экспортно-импотрного контроля в РК № 201 от 23.12.1998 г.

10. Правила проведение операций клиринговой системе Республиканского Государственного предприятяя на проведеиия хозяйственного « КЦМР » №157 от 03.07.1997 г.

Лекцияның мәтіні

Ағымдагы (есептік) шоттағы операциялардың аудитінде келесі жағдаяттарға назар аудару қажет:

1. Ағымдағы шот ашылған банк мекемесі.

2.Соманың банк көшірмелері бойынша, оларға тіркелген бастапқы құжаттарда көрсетілген сомаға сәйкестігі.

3. Көшірмелерге тіркелген бастапқы құжаттарда банк мөртабанының бар болуы; жасалған операциялардың дұрыс-тығын анықтау мақсатымен банкте қарамақарсы тексеру (не болмаса сұрау салу) өткізген жөн.

4.Банкке тапсырылған қолма-қол ақшаның және басқадай ақшалай қаражаттың кәсіпорнының ағымдағы шоттарына дұрыс және толық есепке алынуы.

5.Ақшалай қаражатты акцептелген төлем тапсырмаларымен байланыстың пошта бөлімшесі арқылы (депозитке салынған еңбекақы, алименттер және т.с.с.) аударудың дэйектілігі, сондай-ак аударым алушылардың тізбеде көрсетілген пошталық мекен-жайының анықтығы.

6.Теңгені конвертациялауға байланысты операцияларды есепте көрсетудің дұрыстығы.

7. Бухгалтерлік өткізбе желілердің (проводкалардың) банк-тік операциялар бойынша дұрыстығын, бұл операциялар бухгалтерлік есепте тиісті шоттарда көрсетілген бе? Бухгалтерлік есеп бойынша өндіріс шығынына (есеп айырысу шоттарын жолай өтіп) есептен шығару операцияларына ерекше көңіл бөлу керек.

8.Банк көшірмелерінің және парақтық нөмірленуі мен шоттағы қаражат қалдығын ауыстыру бойынша анықталатын құжаттардың толык сенімділігі. Банктің бұрынғы көшірмесіндегі кезең соңының қаражат қалдығы шот бойынша келесі көшірмедегі кезең басының қаражат қалдығына тең болуы тиіс. Егер банк тізімдемесінде ескерілмеген түзетулер мен тазартып өшірулер табылса, банк мекемесінде ыңғайласпа тексеріс (встречный проверка) өткізу керек.

1. 
   Ақшалай қаражат аудиті
   
2. 
   Банктік операциялары аудитінің бағдарламасы
   

1. Правил» классификации рисков Национального Банка РК и требования по их управлению № 219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

2. Положение « О пруденциальных нормативах » №219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

3. Положение « О минимальных резервных требоваииях » №222 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

4. Положение Национального банка РК « О классификации активов банка и условных обязательств и расчете провизий по ним банками второго уровня РК » №218 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

5. Инструкция о порядке открыгия ведение и закрытие балансовых счетов клиентов в баиках РК №266 от 18.07.2000 г.

6. Инетрукция об организации обменных операций с наличной иностранной валютой в РК №400 от 15.09.1999 г.

7. Правила применение чеков натерриторииРК №266 от 05.12.1998 г.

8. Правила проведение валютных операций в РК №206 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

9. Инструкция об организации экспортно-импотрного контроля в РК № 201 от 23.12.1998 г.

10. Правила проведение операций клиринговой системе Республиканского Государственного предприятяя на проведеиия хозяйственного « КЦМР » №157 от 03.07.1997 г.

Лекцияның мәтіні

Ақшалай қаражат аудитінде банктік операцияларын тексеру-ге көп назар аударуды талап етеді. Қолданылып жүрген заңнамаларға сәйкес кәсіпорындар өзінің ақшалай қаражатын қызмет көрсететін банк мекемелерінде сақтауға міндетті. Банк мекемелерімен есеп айырысу ағымдағы (есептік), корреспонденттік, жинақ шоттарында ақша сактауға, қысқа мерзімді және ұзак мерзімді несиелер алумен, оларды өтеумен және қайта ресім-деумен, шоттарда жаңылыс жазулар жөніндегі талап-тілекпен байланысты туындайды. Кәсіпорындар арасындағы банк мекемелері арқылы есеп айырысулар есептесудің қолма-қол ақшасыз түрі бойынша атқарылады

1. 
   Банк көшірмелерін тексеру
   
2. 
   Банктегі ақшалай қаражат шоттар
   

1. Правил» классификации рисков Национального Банка РК и требования по их управлению № 219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

2. Положение « О пруденциальных нормативах » №219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

3. Положение « О минимальных резервных требоваииях » №222 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

4. Положение Национального банка РК « О классификации активов банка и условных обязательств и расчете провизий по ним банками второго уровня РК » №218 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

5. Инструкция о порядке открыгия ведение и закрытие балансовых счетов клиентов в баиках РК №266 от 18.07.2000 г.

6. Инетрукция об организации обменных операций с наличной иностранной валютой в РК №400 от 15.09.1999 г.

7. Правила применение чеков натерриторииРК №266 от 05.12.1998 г.

8. Правила проведение валютных операций в РК №206 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

9. Инструкция об организации экспортно-импотрного контроля в РК № 201 от 23.12.1998 г.

10. Правила проведение операций клиринговой системе Республиканского Государственного предприятяя на проведеиия хозяйственного « КЦМР » №157 от 03.07.1997 г.

Лекцияның мәтіні

1.Банк көшірмелерін тексеру банк кұжаттарының мэнділігі бойынша зерттеп білумен үйлесуі тиіс. Сонымен бірге аудитор мыналарды анықтауы керек: заңсыз банктік операциялар (шартсыз) жасала ма, мысалы, тексерілетін кәсіпорынмен ешқандай шарттық қатынастары жоқ, басқа кэсіпорынның борышын өтеу немесе басқа кәсіпорынның тауарсыз есеп айырысулар бойынша төлеу; кіріске алынған және төленген материалдық құндылық-тардың түгелдігі мен уақтылығы; несие немесе қарыз алуга, сондай-ақ қаржылық жағдай мен қаржыландыру көзі тұрғысынан қарыз алуға ұсынылған құжаттардың анықтығы; қолма-қол ақшасыз есеп айырысу үшін банктен алынған чек кітапшалары есепте дұрыс көрсетілген бе және заңды қолданыла ма; олар есеп беретін адамдарға қолхат арқылы беріле ме, есеп беретін адамдар чек кітапшаларын қолдану туралы есеп жасай ма, айналымдар мен сальдо есеп беретін адамдардың арнайы шоттар бойынша айналымдар мен сальдо есебіне сәйкесе ме және т.с.с.

2.Аудитор жабдықтаушыға борышты өтеу үшін ақша аударудың қаншалықты нақтылығы мен негіздігін тексеруге тиісті. Кәсіпорындар, мәселен, сауда кәсіпорнына сатып алынған азық-түлік тауарларына ақша аударуы мүмкін, ал шын мәнінде қоймаға түспеген немесе құжатта көрсетілген ассортименттен басқасы түскен оқиғалар болады. Кэсіпорындар орындалмаған құрылыс-монтаж және жөндеу жұмыстары үшін, сондай-ақ делдалдарды «құтқару» мақсатымен жеткізіп берілмеген техника үшін ақша аударатын жағдайлар да аз емес. Сондықтан банктегі ақшалай қаражат шоттары бойынша операциялар ревизиясында қарама-қарсы тексерулер, әсіресе, біртектес операциялар бойынша өзара байланысқан бастапқы құжаттарды мұқият тексеріп өткізу талап етіледі.
Лекция34.

Банктің ішкі аудит бағдарламасының мазмұны

Жоспар:

1. 
   Дебиторлық және кредиторлык берешек
   
2. 
   Кәсіпорындар арасындағы есептесулер
   
3. 
   Тексеру мен соттық-бухгалтерлік сараптау
   

1. Правил» классификации рисков Национального Банка РК и требования по их управлению № 219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

2. Положение « О пруденциальных нормативах » №219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

3. Положение « О минимальных резервных требоваииях » №222 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

4. Положение Национального банка РК « О классификации активов банка и условных обязательств и расчете провизий по ним банками второго уровня РК » №218 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

5. Инструкция о порядке открыгия ведение и закрытие балансовых счетов клиентов в баиках РК №266 от 18.07.2000 г.

6. Инетрукция об организации обменных операций с наличной иностранной валютой в РК №400 от 15.09.1999 г.

7. Правила применение чеков натерриторииРК №266 от 05.12.1998 г.

8. Правила проведение валютных операций в РК №206 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

9. Инструкция об организации экспортно-импотрного контроля в РК № 201 от 23.12.1998 г.

10. Правила проведение операций клиринговой системе Республиканского Государственного предприятяя на проведеиия хозяйственного « КЦМР » №157 от 03.07.1997 г.

Лекцияның мәтіні

1.Дебиторлық және кредиторлык берешекте, әсіресе, көбіне теріс пайдаланулар жасалады. Дебиторлық борышты көбінесе, кэсіпорын еңбеккерінің берешегін жедел өндіріп алу теріс пайдалануға кедергі келтіретін маңызды шара болып табылады. Ордерлерді дүрыс тіркеу мен түбіртекті тікелей кассаға беру, бухгалтерияга теленбеген кірістік ордерлер қайтаруды бақылау жазбалардың анық сенімділігін арттырады және теріс пайдалануды болдырмайды. Ақшаны сіңіріп кетумен күресу ең алдымен барлык мүмкін жағдайларда қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жүзеге асуын талап етеді.

2.Кәсіпорындар арасындағы есептесулер әдетте қолма-қол ақшасыз аударым тәртібімен банктер арқылы жасалады. Банктер арқылы жасалатын есегттік және кредиттік операциялар арнайы ережелермен реттеледі. Алайда есеп айырысудың іс жүзіндегі жүйесі кәсіпорынның (банктің қатысуымен және қатысуынсыз) теріс пайдалануды жасау мүмкіндігін толықтай болдырмайды. Оларды негізінен басшылар, бухгалтерия мен кәсіпорынның қаржы қызметкерлері жасайды. Заңсыз іс-әрекеттер банк шо-тынан көшірмені өңдеуде жалған жазумен және бұл операцияларды есептік регистрге жазу сипатында болады.

3.Тексеру мен соттық-бухгалтерлік сараптау материалдары бойынша мүндай теріс пайдалануларды тексеру оларды мынадай сызба (схема) бойынша жіктеуге мүмкіндік береді.

1. Банктен алынған қолма-қол ақшаны иемдену (сіңіріп кету).

2. Түскен ақшаны жасыру мен иемдену үшін ағымдағы шот бойынша операцияларды есепте толық көрсетпеу.

3. Есеп регистрлерінде жиынтықты дұрыс есептемеу.

4. Анық емес мэтіндегі шоттар негізінде жабдықтаушыларға ақша аудару.

5. Жасанды занды мен жеке түлғаларға ақша аудару және т.с.с.

Лекция 35

5. Тақырыб: Құрылтайшылар құжаттарын аудиторлық тексеру және жарғылық капиталдың қалыптасу заңдылығы

Жоспар:

1. 
   Жарғылық капиталды тексеру
   
2. 
   Жарғы капиталы мөлшері
   

1. Правил» классификации рисков Национального Банка РК и требования по их управлению № 219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

2. Положение « О пруденциальных нормативах » №219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

3. Положение « О минимальных резервных требоваииях » №222 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

4. Положение Национального банка РК « О классификации активов банка и условных обязательств и расчете провизий по ним банками второго уровня РК » №218 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

5. Инструкция о порядке открыгия ведение и закрытие балансовых счетов клиентов в баиках РК №266 от 18.07.2000 г.

6. Инетрукция об организации обменных операций с наличной иностранной валютой в РК №400 от 15.09.1999 г.

7. Правила применение чеков натерриторииРК №266 от 05.12.1998 г.

8. Правила проведение валютных операций в РК №206 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

9. Инструкция об организации экспортно-импотрного контроля в РК № 201 от 23.12.1998 г.

10. Правила проведение операций клиринговой системе Республиканского Государственного предприятяя на проведеиия хозяйственного « КЦМР » №157 от 03.07.1997 г.

Лекцияның мәтіні

1.Жарғылық капитал кәсіпорын мүлкіне оны қүрған кездегі қатысушылардың салымының жиынтығы болып табылады. Жарғылық капиталды белгілеу мен қалыптастыру тэртібі жэне пайдалану шаруашылық жүргізуші субъектінің іс-қызметінің өрісі мен жағдайына, ұйымдастыру-құқықтық түріне байланысты.

2.Жарғылық капиталды тексергенде аудитор бірінші кезекте келесі жағдайларды қарастырады:

а) жарғылық капитал көлемінің қүқықтық-нормативтік акті талаптарына сай болуын;

ә) жарғылық капитал мөлшерінің өзгеру ықтималдығын;

б) бухгалтерлік есепте жарғы капиталының шамасына ықпал ететін операцияларды көрсетудің және қолданған корреспон-денциялардың дүрыстығы, көбінесе олардың ішінде төменгідей өткізбелерге ерекше көңіл бөлінеді:

- Д-т 511 «Төленбеген капитал» шотына жэне К-т 503 «Салымдар мен пайлар» шотына қатысушылардың салымдары сомасына;

- жарғы капиталы мөлшері үлғайғанда К-т 503 «Салымдар мен пайлар» шотына, 12 «Негізгі құралдар», 20 «Материалдар», 22 «Тауарлар», 42 «Банктердегі аккредиттивтегі, чектердегі, карт-шоттардағы және басқа да шоттар-дағы ақша», 44 «Ұлттық валюта ағымдағы корреспонденттік шоттардағы ақша» және 45 «Кассадағы қолда бар ақшалар» бөлімшелердің шоттарына жазу түседі.

1. 
   Ұлттық банктің банктік заңдылық
   
2. 
   Банкке шектелген ықпал ету
   

1. Правил» классификации рисков Национального Банка РК и требования по их управлению № 219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

2. Положение « О пруденциальных нормативах » №219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

3. Положение « О минимальных резервных требоваииях » №222 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

4. Положение Национального банка РК « О классификации активов банка и условных обязательств и расчете провизий по ним банками второго уровня РК » №218 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

5. Инструкция о порядке открыгия ведение и закрытие балансовых счетов клиентов в баиках РК №266 от 18.07.2000 г.

6. Инетрукция об организации обменных операций с наличной иностранной валютой в РК №400 от 15.09.1999 г.

7. Правила применение чеков натерриторииРК №266 от 05.12.1998 г.

8. Правила проведение валютных операций в РК №206 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

9. Инструкция об организации экспортно-импотрного контроля в РК № 201 от 23.12.1998 г.

10. Правила проведение операций клиринговой системе Республиканского Государственного предприятяя на проведеиия хозяйственного « КЦМР » №157 от 03.07.1997 г.

Лекцияның мәтіні

1.Міндеттеме хаты — банктің бар кемшіліктерді мойындап, банк басшылығы оларды қатаң түрде белгіленгсн мерзім ішінде жою бойынша дайындығы.

Жазбаша келісімі — анықталған кемшіліктерді дереу жою және онымен байланысты бастапқы шараларды бекіту туралы банк пен Ұлттық банк арасындағы келісімі.

Ескерту хаты — Ұлттық банктің банктік заңдылықпен қарастырылған санкцияларды қолдану мүмкіндігі туралы банкке хабарлауы.

Бұйрық хат — Ұлттық банктің айқындалған кемшіліктерді белгіленген мерзімде жоюға нақты шараларды қолдану қажеттілігі туралы банкке тапсырмасы.

2.Ұлттық банк төртіп бүзушылықтың түріне қарай жоғарыда аталған ықпал ету шараларының біреуін немесс бірнешеуін қолдануы мүмкін.

Ұлттық банк шектелген ықпал ету шараларын қолданумен қатар банкке банктік заңдылықпен көрсетілген санкцияларды қолдану мүмкіндігін де пайдаланады.

Банкке шектелген ықпал ету шараларының бір түрін қолдану, оған бүның алдында қолданган шараларды тоқтатпайды.

Егер де банк езіне қолданған шектейтін ықпал ету шаралары қарастыратын міндсттерді орындамаса, Ұлттық банк оған қосымша банктік операциялардың турлерімен айналысуға лицензия беруге немесе филиал ашуға рүқсат беруден бас тартуы мүмкін.

Санкциялар. Ұлттық банк банкке колданган ықпал ету шараларымен қатар санкциялар қолданады. Санкциялар ретінде Ұлттық банк төмендегідей шараларды жүзеге асырады:

а) Қазақстан Республикасы заң актілерімен белгіленген негізде айыппүл салу және өндіріп алу;

ә) барлық немесе жеке бір банктік операцияларды жүргі-зуге лицензияларды жою;

б) банкті консервациялау;

в) белгілі бір негіз бойынша банктің ашылуына рүқсатты қайтарып алу.

1. Правил» классификации рисков Национального Банка РК и требования по их управлению № 219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

2. Положение « О пруденциальных нормативах » №219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

3. Положение « О минимальных резервных требоваииях » №222 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

4. Положение Национального банка РК « О классификации активов банка и условных обязательств и расчете провизий по ним банками второго уровня РК » №218 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

5. Инструкция о порядке открыгия ведение и закрытие балансовых счетов клиентов в баиках РК №266 от 18.07.2000 г.

6. Инетрукция об организации обменных операций с наличной иностранной валютой в РК №400 от 15.09.1999 г.

7. Правила применение чеков натерриторииРК №266 от 05.12.1998 г.

8. Правила проведение валютных операций в РК №206 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

9. Инструкция об организации экспортно-импотрного контроля в РК № 201 от 23.12.1998 г.

10. Правила проведение операций клиринговой системе Республиканского Государственного предприятяя на проведеиия хозяйственного « КЦМР » №157 от 03.07.1997 г.

Лекцияның мәтіні

1.Депозит — бұл клиенттердің (жеке және заңды тулгалардың) банктегі белгілі бір шотқа салган және әздері пайдалана алатын қаражаттары.

Депозиттік емес тартылған қаражаттар — бул банктің алган қарыздары турінде немесе өздерінің меншікті багалы қагаздарын сату жолымен таратылатын қаражаттары.

Депозиттік емес банктік ресурс көздері мен депозиттср езара ажыратылады. Біріншіден, олар персоналдық емес, яғнм банктің нақты клиенттің атынан тартылмайды; екіншіден, мүндай қаражаттарды тарту инициативасы банктің езінен туындайды.

Депозиттік емес тартылған ресурстармен көбіне ірі коммерциялық банктер айналысады. Өйткені, дспозиттік емес қаражаттар ірі сомада сатып алынатьшдықтан да, оларды котерме сауда операциялар сипатына жатқызуга болады.

Лекция 38

Несие және депозит операциялар аудиті

Жоспар:

1. 
   Банктің есеп айрысу-кассалық операциялары
   
2. 
   Қолма-қол ақша мен қолма-қолсыз ақшалар
   

1. Правил» классификации рисков Национального Банка РК и требования по их управлению № 219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

2. Положение « О пруденциальных нормативах » №219 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

3. Положение « О минимальных резервных требоваииях » №222 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

4. Положение Национального банка РК « О классификации активов банка и условных обязательств и расчете провизий по ним банками второго уровня РК » №218 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

5. Инструкция о порядке открыгия ведение и закрытие балансовых счетов клиентов в баиках РК №266 от 18.07.2000 г.

6. Инетрукция об организации обменных операций с наличной иностранной валютой в РК №400 от 15.09.1999 г.

7. Правила применение чеков натерриторииРК №266 от 05.12.1998 г.

8. Правила проведение валютных операций в РК №206 от 23.05.1997 г. с учетом изм. и доп.

9. Инструкция об организации экспортно-импотрного контроля в РК № 201 от 23.12.1998 г.

10. Правила проведение операций клиринговой системе Республиканского Государственного предприятяя на проведеиия хозяйственного « КЦМР » №157 от 03.07.1997 г.

Лекцияның мәтіні

Банктің есеп айрысу-кассалық операциялары екі формада жүзеге асады: қолма-қол ақшалар мен қолма-қолсыз ақша-лармен есеп айырысу.

Мұндағы нақты акшаларға: банкноталар және монеталар жатады. Қолма-қол ақшалармен есеп айырысулар кебіне кассалық операциялар комегімен іске асады.

Есеп айырысу операцияларының басым белігі қолма-

қолсыз түрде жүреді.

Мүндағы, қолма-қолсыз ақшалар - чектер, пластикалық карточкалар электрондык аударымдар көмегімен пайдаланыла тын клиенттердің шоттардагы сақтаган ақшалары (депозиттер).

Қолма-қол ақша мен қолма-қолсыз ақшалар арасынди тығыз байланыс пен өзара төуелділік бар. Ол ақшаның үпсмі бір айналыс сферасынан екінші бірінс отіп отыруынші байқалады. Айталық, қолма-қол ақшалардың банкі.м депозитке салынуы, олардың қолма-қолсыз ақшаға айналуым білдірсе, ал, банктен жалақы, жәрдемақы, стипендия, зейнетақы жөне т.с.с. төлеу үшін ақша алган жағдайлардк қолма-қолсыз ақшалар қолма-қол ақшаларга ауысуы байқалады.

Лекция 39

Негізгі құралдар және материалды емес активтер аудиті

Жоспар:

1. 
   Материалдық емес активтердің аудиті
   
2. 
   құқықтық-нормативтік актілерді басшылыққа алу
   

1. Правила использования платежных документов и осуществления безналичных платежей и переводов денег на территории РК № 1155 от 14.06.2000 г.

2. Правилапереводовденег вмежбанковскойсистеме№153 от 07.12.1998 г.

3. Правила ведение документации по кредитованию БВУ № 327 от 31.12.1998 г.

4. Носкова И. Я «Финансовые и валютные операции в банках» М:1996г.

5. Жуков Е.Ф. «Траетовые и факторинговые операции в банках» М:1996г.

6. Додж Рой «Краткое руководство по стандартам и нормам аудита» М: 1996г.

7. Курагин М. В. Голубович А. Д. «Валютные операции в коммерческих банках» М:1994г.

8. Мамонова И. Д. «Банковский надзор и аудит» М:1998г.

9. Сидельникова Л.В. «Аудит коммерческого банка» Москва,1998 г.

10. Соколинская Р.Н. «Банковский аудит» Москва, 1998г.

11. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 1, Москва, 1998 г

12. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 2, Москва, 1998

13. Портер Р. «Введение в регулирование, надзор и анализ банковской деятельности» ИЭР, Мировой банк, 1996 г.

14. Эдвин Дж.Долан,. Косин Дж. Кэмбелл, Рознари Дж. Кэмбелл «Деньги, банковское дело и денежно-кредитная политика» Москва, 1998 г.

15. Ширинская Е.В. « Операции коммерческих банков: российский и зарубежный опьгг» Москва,1998 г.

16. АндроновА. « Практический аудит » Москва, 1996 г.

17. Баринов В.Т. « Справочная книга инспектора по валютным операциям коммерческих банков » Москва, 1996 г.

18. Ержаіюв М.С. « Теория и практика аудита » Алматы, 1995 г.

19. Дюсенбаев К.Ш. « Теория аудита » Алматы, 1995 г.

20. Данилевский Ю.А. « Аудит: вопросы и ответ » Москва, 1998 г.

21. Вестник Национального Банка.

22. Статистический бюллетень.

23. Экономическое обозрение.

1.Материалдық емес активтердің аудиті ретінде қалыптасуды, іс-жүзіндегі нақты қолда бар, құжаттарда көрсетілудің анық сенімділігін, пайдалы қызмет ету құны мен мерзімін бағалаудың шынайылығын, амортизациялық есептеуді, істен (есептен) шығарудың негізділігін, есепті ұйымдастыруды, оларды кәсіпорында қолданудың тиімділігін ішкі бақылауды тексеру түсіндіріледі.

2.Аудитор бұл объектілерді тексергенде 38 ҚЕХС (Қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттары), 28 БЕС (Бухгалтерлік есеп стандарттары), ҚР-ның «Меншік туралы», «Тауарлық белгілер туралы», «Авторлық құқық туралы» және басқа құқықтық-нормативтік актілерді басшылыққа алады (7-20).

Ең алдымен, аудит бағдарламасына сай Бас кітаптың мэлі-еттеріне баланс көрсеткіштерінің сәйкестігі зияткерлік меншік объектілерінің бар екендігі және оның жағдайы, алу фактісін растайтын материалдық емес активтердің қабылдау-тапсыру актілері, бұл объектілер сипатталған немесе кесімді белгіленген жердегі ақпарат көздері мен өзге құжаттар тексеріледі.

1. 
   Бағалы қагаздарды жіктеу
   
2. 
   Қазақстан қор биржасының А категориясының ресми тізімі
   

1. Правила использования платежных документов и осуществления безналичных платежей и переводов денег на территории РК № 1155 от 14.06.2000 г.

2. Правилапереводовденег вмежбанковскойсистеме№153 от 07.12.1998 г.

3. Правила ведение документации по кредитованию БВУ № 327 от 31.12.1998 г.

4. Носкова И. Я «Финансовые и валютные операции в банках» М:1996г.

5. Жуков Е.Ф. «Траетовые и факторинговые операции в банках» М:1996г.

6. Додж Рой «Краткое руководство по стандартам и нормам аудита» М: 1996г.

7. Курагин М. В. Голубович А. Д. «Валютные операции в коммерческих банках» М:1994г.

8. Мамонова И. Д. «Банковский надзор и аудит» М:1998г.

9. Сидельникова Л.В. «Аудит коммерческого банка» Москва,1998 г.

10. Соколинская Р.Н. «Банковский аудит» Москва, 1998г.

11. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 1, Москва, 1998 г

12. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 2, Москва, 1998

13. Портер Р. «Введение в регулирование, надзор и анализ банковской деятельности» ИЭР, Мировой банк, 1996 г.

14. Эдвин Дж.Долан,. Косин Дж. Кэмбелл, Рознари Дж. Кэмбелл «Деньги, банковское дело и денежно-кредитная политика» Москва, 1998 г.

15. Ширинская Е.В. « Операции коммерческих банков: российский и зарубежный опьгг» Москва,1998 г.

16. АндроновА. « Практический аудит » Москва, 1996 г.

17. Баринов В.Т. « Справочная книга инспектора по валютным операциям коммерческих банков » Москва, 1996 г.

18. Ержаіюв М.С. « Теория и практика аудита » Алматы, 1995 г.

19. Дюсенбаев К.Ш. « Теория аудита » Алматы, 1995 г.

20. Данилевский Ю.А. « Аудит: вопросы и ответ » Москва, 1998 г.

21. Вестник Национального Банка.

22. Статистический бюллетень.

23. Экономическое обозрение.

1.Бағалы қагаздарды жіктеудің озіндік ерекшелігі бар. Бағалы қағаздарды жіктеу банктің инвестициялық портфеіліндегі баланста қайта бағалауға жатпайтын қарыздық бағалы қағаздар түрлері бойынша жүзеге асырылады.

2.Заңды түлғалардың акцияларын жүмсалынтан инвестициялар жіктелуге жатпайды. А тобындағы рейтингінен төмен емес рейтингі бар шетел эмитентінің немесе Қазақстан Республикасының суверенді рейтингі бір деңгейге темен емес жеке рейтингі бар резидент-эмитетнттің, сондай ақ Қазақстан қор биржасының А категориясының ресми тізіміне енген бағалы қағаздар бойынша телемдср кешіктірілмеген жағдайларда олар стандартты болып саналады.
Лекция 41

Банктің мемлекеттік бағалы қағаздар бойынша операцияларды аудиторлық тексеру

Жоспар:

1. 
   Ағымдагы (есептік) шоттағы операциялар
   

1. Правила использования платежных документов и осуществления безналичных платежей и переводов денег на территории РК № 1155 от 14.06.2000 г.

2. Правилапереводовденег вмежбанковскойсистеме№153 от 07.12.1998 г.

3. Правила ведение документации по кредитованию БВУ № 327 от 31.12.1998 г.

4. Носкова И. Я «Финансовые и валютные операции в банках» М:1996г.

5. Жуков Е.Ф. «Траетовые и факторинговые операции в банках» М:1996г.

6. Додж Рой «Краткое руководство по стандартам и нормам аудита» М: 1996г.

7. Курагин М. В. Голубович А. Д. «Валютные операции в коммерческих банках» М:1994г.

8. Мамонова И. Д. «Банковский надзор и аудит» М:1998г.

9. Сидельникова Л.В. «Аудит коммерческого банка» Москва,1998 г.

10. Соколинская Р.Н. «Банковский аудит» Москва, 1998г.

11. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 1, Москва, 1998 г

12. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 2, Москва, 1998

13. Портер Р. «Введение в регулирование, надзор и анализ банковской деятельности» ИЭР, Мировой банк, 1996 г.

14. Эдвин Дж.Долан,. Косин Дж. Кэмбелл, Рознари Дж. Кэмбелл «Деньги, банковское дело и денежно-кредитная политика» Москва, 1998 г.

15. Ширинская Е.В. « Операции коммерческих банков: российский и зарубежный опьгг» Москва,1998 г.

16. АндроновА. « Практический аудит » Москва, 1996 г.

17. Баринов В.Т. « Справочная книга инспектора по валютным операциям коммерческих банков » Москва, 1996 г.

18. Ержаіюв М.С. « Теория и практика аудита » Алматы, 1995 г.

19. Дюсенбаев К.Ш. « Теория аудита » Алматы, 1995 г.

20. Данилевский Ю.А. « Аудит: вопросы и ответ » Москва, 1998 г.

21. Вестник Национального Банка.

22. Статистический бюллетень.

23. Экономическое обозрение.

Ағымдагы (есептік) шоттағы операциялардың аудитінде келесі жағдаяттарға назар аудару қажет:

1. Ағымдағы шот ашылған банк мекемесі.

2.Соманың банк көшірмелері бойынша, оларға тіркелген бастапқы құжаттарда көрсетілген сомаға сәйкестігі.

3. Көшірмелерге тіркелген бастапқы құжаттарда банк мөртабанының бар болуы; жасалған операциялардың дұрыс-тығын анықтау мақсатымен банкте қарамақарсы тексеру (не болмаса сұрау салу) өткізген жөн.

4.Банкке тапсырылған қолма-қол ақшаның және басқадай ақшалай қаражаттың кәсіпорнының ағымдағы шоттарына дұрыс және толық есепке алынуы.

5.Ақшалай қаражатты акцептелген төлем тапсырмаларымен байланыстың пошта бөлімшесі арқылы (депозитке салынған еңбекақы, алименттер және т.с.с.) аударудың дэйектілігі, сондай-ак аударым алушылардың тізбеде көрсетілген пошталық мекен-жайының анықтығы.

6.Теңгені конвертациялауға байланысты операцияларды есепте көрсетудің дұрыстығы.

7. Бухгалтерлік өткізбе желілердің (проводкалардың) банк-тік операциялар бойынша дұрыстығын, бұл операциялар бухгалтерлік есепте тиісті шоттарда көрсетілген бе? Бухгалтерлік есеп бойынша өндіріс шығынына (есеп айырысу шоттарын жолай өтіп) есептен шығару операцияларына ерекше көңіл бөлу керек.

8.Банк көшірмелерінің және парақтық нөмірленуі мен шоттағы қаражат қалдығын ауыстыру бойынша анықталатын құжаттардың толык сенімділігі. Банктің бұрынғы көшірмесіндегі кезең соңының қаражат қалдығы шот бойынша келесі көшірмедегі кезең басының қаражат қалдығына тең болуы тиіс. Егер банк тізімдемесінде ескерілмеген түзетулер мен тазартып өшірулер табылса, банк мекемесінде ыңғайласпа тексеріс (встречный проверка) өткізу керек.

1. 
   Валюталық операциялар аудиті
   
2. 
   Қазақстан Республикасының "Валюталық реттеу туралы" заңы
   

1. Правила использования платежных документов и осуществления безналичных платежей и переводов денег на территории РК № 1155 от 14.06.2000 г.

2. Правилапереводовденег вмежбанковскойсистеме№153 от 07.12.1998 г.

3. Правила ведение документации по кредитованию БВУ № 327 от 31.12.1998 г.

4. Носкова И. Я «Финансовые и валютные операции в банках» М:1996г.

5. Жуков Е.Ф. «Траетовые и факторинговые операции в банках» М:1996г.

6. Додж Рой «Краткое руководство по стандартам и нормам аудита» М: 1996г.

7. Курагин М. В. Голубович А. Д. «Валютные операции в коммерческих банках» М:1994г.

8. Мамонова И. Д. «Банковский надзор и аудит» М:1998г.

9. Сидельникова Л.В. «Аудит коммерческого банка» Москва,1998 г.

10. Соколинская Р.Н. «Банковский аудит» Москва, 1998г.

11. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 1, Москва, 1998 г

12. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 2, Москва, 1998

13. Портер Р. «Введение в регулирование, надзор и анализ банковской деятельности» ИЭР, Мировой банк, 1996 г.

14. Эдвин Дж.Долан,. Косин Дж. Кэмбелл, Рознари Дж. Кэмбелл «Деньги, банковское дело и денежно-кредитная политика» Москва, 1998 г.

15. Ширинская Е.В. « Операции коммерческих банков: российский и зарубежный опьгг» Москва,1998 г.

16. АндроновА. « Практический аудит » Москва, 1996 г.

17. Баринов В.Т. « Справочная книга инспектора по валютным операциям коммерческих банков » Москва, 1996 г.

18. Ержаіюв М.С. « Теория и практика аудита » Алматы, 1995 г.

19. Дюсенбаев К.Ш. « Теория аудита » Алматы, 1995 г.

20. Данилевский Ю.А. « Аудит: вопросы и ответ » Москва, 1998 г.

21. Вестник Национального Банка.

22. Статистический бюллетень.

23. Экономическое обозрение.

Валюталық операциялардың анықтамасын беруден бүрып "валюта" терминінің мәніне тоқталайық.

Қазақстан Республикасының "Валюталық реттеу туралы" заңына (24.12.1996 ж.) сәйкес, "валюта — мемлекеттердің заңды төлем қуралы ретінде қабылдангаи ақша бірліктері немесе банкноттар, қазыналық билеттер мен тиындар, соның ішінде қымбат металлдардан жасалган тиындар (айналымнан алынган немесе алынатын, бірақ айналымда жүрген ақша белгісімен айырбастауга жататынын крса алганда) түріндегі қо/ша-қол және аударым нысандарындагы қунның ресми стандарттары, сондай-ақ шоттардагы, соның ішінде халықаралық ақша немесе есеп айырысу бірліктеріндегі қаражаттары ".

Осы заңда "валюталық операциялареа" темендегідей түсінік берілген:

1) меншік қүқығының жөне езге дс қүқықтардың валюталық қүндылықтарға ауысуына байланысты операциялар, соның ішінде төлем қүралы ретінде шетел валютасын жөне шетел валютасындағы өзге де толем қүралдарын пайдаланумен байланысты мәмілелер;

2) валюталық қүндылықтарды кез келген төсілмен Қазақстан Республикасына әкелу жөне женелту, сондай-ақ Қазақстан Рсспубликасынан өкету жөне жонелту;

Мүндағы валюталық қундылықтареа мыналар жатады:

1) шетел валютасы;

2) номиналы шетел валютасында көрсетілген багалы

қагаздар жоне төлем қуралдары;

3) тазартылган қуйма алтын;

4) улттық валюта, резиденттер мен бейрезиденттер арасында олармен операциялар жасалған жағдайда қүны үлттық валютамен көрсетілген бағалы қағаздар жэне төлем

қүжаттары.

Мүндағы резиденттерге жататындар:

ҚР-ның түрақты түрғыны, соның ішінде уақытша шетелде немесе республикадан тысқары жерлерде мемлекеттік қызметте жүрген жске түлға;

ҚР-ның заңдылықтарына сөйкес қүрылған барлық занды түлғалар, олардың республика ішіндегі немесе одан тысқары жерлерде орналасқан филиалдары мен өкілеттігі;

ҚР-нан тысқары жердегі орналасқан дипломатиялық, сауда жөне өзге де өкілеттіктер жатады.
Лекция 43.

Шетел валютасында операцияларды жүргізуде банктер мен клиенттер арасындағы қатынастың дұрыс толтырылуын тексеру

Жоспар:

1. 
   Валюталық операциялар ағымдық операциялар капиталы
   
2. 
   Капитал козғалысына байланысты операцияларга жататындар
   

1. Правила использования платежных документов и осуществления безналичных платежей и переводов денег на территории РК № 1155 от 14.06.2000 г.

2. Правилапереводовденег вмежбанковскойсистеме№153 от 07.12.1998 г.

3. Правила ведение документации по кредитованию БВУ № 327 от 31.12.1998 г.

4. Носкова И. Я «Финансовые и валютные операции в банках» М:1996г.

5. Жуков Е.Ф. «Траетовые и факторинговые операции в банках» М:1996г.

6. Додж Рой «Краткое руководство по стандартам и нормам аудита» М: 1996г.

7. Курагин М. В. Голубович А. Д. «Валютные операции в коммерческих банках» М:1994г.

8. Мамонова И. Д. «Банковский надзор и аудит» М:1998г.

9. Сидельникова Л.В. «Аудит коммерческого банка» Москва,1998 г.

10. Соколинская Р.Н. «Банковский аудит» Москва, 1998г.

11. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 1, Москва, 1998 г

12. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 2, Москва, 1998

13. Портер Р. «Введение в регулирование, надзор и анализ банковской деятельности» ИЭР, Мировой банк, 1996 г.

14. Эдвин Дж.Долан,. Косин Дж. Кэмбелл, Рознари Дж. Кэмбелл «Деньги, банковское дело и денежно-кредитная политика» Москва, 1998 г.

15. Ширинская Е.В. « Операции коммерческих банков: российский и зарубежный опьгг» Москва,1998 г.

16. АндроновА. « Практический аудит » Москва, 1996 г.

17. Баринов В.Т. « Справочная книга инспектора по валютным операциям коммерческих банков » Москва, 1996 г.

18. Ержаіюв М.С. « Теория и практика аудита » Алматы, 1995 г.

19. Дюсенбаев К.Ш. « Теория аудита » Алматы, 1995 г.

20. Данилевский Ю.А. « Аудит: вопросы и ответ » Москва, 1998 г.

21. Вестник Национального Банка.

22. Статистический бюллетень.

23. Экономическое обозрение.

1Валюталық операциялар ағымдық операциялар капитал қозгалысымен байланысты операцияларга бөлінеді

І. Агымдық операцияларга жататындар:

• тауарлар, жүмыстар жөне қызметтер үшін төлемпш ш аванс төлемінің мерзімін 180 күннен аспайтын мсрііми үзартуды коздейтін экспорт-импорт мөмілелері бойынша ічччі айрысуларды жүзеге асыруға арналған аударымдар;

• 180 куннен аспайтын мерзімге несиелер беру жоіІІ алу;

• салымдар (депозиттер), инвестициялар, заем жөнс оіи операциялар бойынша дивиденттерді, сыйақыларды жөнс онв де табыстарды алу жөне аудару;

• гранттарды қоса алғанда, сауда сипатына жатпайтміі аударымдар, мүрагерлік соманы, жалақыны, зейнетақы 111 .і алименттерді жөне басқа сомаларды аудару;

• осы заңмен капитал қозғалысына байланьк і ы операцияларға жатпайтын барлық өзге де валюталык операциялар.

2. Капитал козғалысына байланысты операцияларга жататындар:

• инвестицияларды жүзегс асыру;

• интеллектуалдық мешиік объектілеріне ерекіт қүқықты толық беруді кездейтін мөмілелер бойынша ессп айырысуларды жүргізуге арналған аударымдар;

• мүліктік қүқыққа жөне өзге де жылжымайтын мүлік қүқығына төлеуге аударымдар;

• тауарлар, жүмыстар жөне қызметтер үшін толемнің нс аванс төлемінің мерзімін 180 күннен асатын мерзімгс үзартуды кездейтін экспорт-импорт мөмілелері бойынша есеп айрысуларды жүзеге асыруға арналған аударымдар;

• 180 күннен асатын мерзімге несиелер беру және алу;

• өздері тіркелген мемлекеттердің заңдары бойынша банк операцияларын жүзеге асыруға қүқығы бар шетел банкілерінде және өзге де қаржылық үйымдарда салымдарды (депозиттерді) жүзеге асыру;

• зейнетақы активтерін жинақтауға байланысты мөміле-лер бойынша халықаралық аударымдар;

• жинақтау сипатындағы сақтандыру жөне қайта сақтандыру шарттары бойынша халықаралық аударымдар.
Лекция 44

Банктің табысын, шығысын және пайдасын дұрыс қалыптастырудың аудиторлық тексеруі

Жоспар:

1. 
   Банк көшірмелерін тексеру
   

1. Правила использования платежных документов и осуществления безналичных платежей и переводов денег на территории РК № 1155 от 14.06.2000 г.

2. Правилапереводовденег вмежбанковскойсистеме№153 от 07.12.1998 г.

3. Правила ведение документации по кредитованию БВУ № 327 от 31.12.1998 г.

4. Носкова И. Я «Финансовые и валютные операции в банках» М:1996г.

5. Жуков Е.Ф. «Траетовые и факторинговые операции в банках» М:1996г.

6. Додж Рой «Краткое руководство по стандартам и нормам аудита» М: 1996г.

7. Курагин М. В. Голубович А. Д. «Валютные операции в коммерческих банках» М:1994г.

8. Мамонова И. Д. «Банковский надзор и аудит» М:1998г.

9. Сидельникова Л.В. «Аудит коммерческого банка» Москва,1998 г.

10. Соколинская Р.Н. «Банковский аудит» Москва, 1998г.

11. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 1, Москва, 1998 г

12. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 2, Москва, 1998

13. Портер Р. «Введение в регулирование, надзор и анализ банковской деятельности» ИЭР, Мировой банк, 1996 г.

14. Эдвин Дж.Долан,. Косин Дж. Кэмбелл, Рознари Дж. Кэмбелл «Деньги, банковское дело и денежно-кредитная политика» Москва, 1998 г.

15. Ширинская Е.В. « Операции коммерческих банков: российский и зарубежный опьгг» Москва,1998 г.

16. АндроновА. « Практический аудит » Москва, 1996 г.

17. Баринов В.Т. « Справочная книга инспектора по валютным операциям коммерческих банков » Москва, 1996 г.

18. Ержаіюв М.С. « Теория и практика аудита » Алматы, 1995 г.

19. Дюсенбаев К.Ш. « Теория аудита » Алматы, 1995 г.

20. Данилевский Ю.А. « Аудит: вопросы и ответ » Москва, 1998 г.

21. Вестник Национального Банка.

22. Статистический бюллетень.

23. Экономическое обозрение.

Банк көшірмелерін тексеру банк кұжаттарының мәнділігі бойынша зерттеп білумен үйлесуі тиіс. Сонымен бірге аудитор мыналарды анықтауы керек: заңсыз банктік операциялар (шартсыз) жасала ма, мысалы, тексерілетін кәсіпорынмен ешқандай шарттық қатынастары жоқ, басқа кәсіпорынның борышын өтеу немесе басқа кәсіпорынның тауарсыз есеп айырысулар бойынша төлеу; кіріске алынған және төленген материалдық құндылық-тардың түгелдігі мен уақтылығы; несие немесе қарыз алуға, сондай-ақ қаржылық жағдай мен қаржыландыру көзі тұрғысынан қарыз алуға ұсынылған құжаттардың анықтығы; қолма-қол ақшасыз есеп айырысу үшін банктен алынған чек кітапшалары есепте дұрыс көрсетілген бе және заңды қолданыла ма; олар есеп беретін адамдарға қолхат арқылы беріле ме, есеп беретін адамдар чек кітапшаларын қолдану туралы есеп жасай ма, айналымдар мен сальдо есеп беретін адамдардың арнайы шоттар бойынша айналымдар мен сальдо есебіне сәйкесе ме және т.с.с.

Аудитор жабдықтаушыға борышты өтеу үшін ақша аударудың қаншалықты нақтылығы мен негіздігін тексеруге тиісті. Кәсіпорындар, мәселен, сауда кәсіпорнына сатып алынған азық-түлік тауарларына ақша аударуы мүмкін, ал шын мэнінде қоймаға түспеген немесе құжатта көрсетілген ассортименттен басқасы түскен оқиғалар болады. Кәсіпорындар орындалмаған құрылыс-монтаж және жөндеу жұмыстары үшін, сондай-ақ делдалдарды «құтқару» мақсатымен жеткізіп берілмеген техника үшін ақша аударатын жағдайлар да аз емес. Сондықтан банктегі ақшалай қаражат шоттары бойынша операциялар ревизиясында қарама-қарсы тексерулер, эсіресе, біртектес операциялар бойынша өзара байланысқан бастапқы құжаттарды мұқият тексеріп өткізу талап етіледі.
Лекция 45

Бактің кірістері мен шығыстары құрылымын талдау

Жоспар:

1. 
   Коммерциялық банктердің шығыстарын формасы
   
2. 
   Есепке алу тәсіліне қарай банктік шығыстар
   

1. Правила использования платежных документов и осуществления безналичных платежей и переводов денег на территории РК № 1155 от 14.06.2000 г.

2. Правилапереводовденег вмежбанковскойсистеме№153 от 07.12.1998 г.

3. Правила ведение документации по кредитованию БВУ № 327 от 31.12.1998 г.

4. Носкова И. Я «Финансовые и валютные операции в банках» М:1996г.

5. Жуков Е.Ф. «Траетовые и факторинговые операции в банках» М:1996г.

6. Додж Рой «Краткое руководство по стандартам и нормам аудита» М: 1996г.

7. Курагин М. В. Голубович А. Д. «Валютные операции в коммерческих банках» М:1994г.

8. Мамонова И. Д. «Банковский надзор и аудит» М:1998г.

9. Сидельникова Л.В. «Аудит коммерческого банка» Москва,1998 г.

10. Соколинская Р.Н. «Банковский аудит» Москва, 1998г.

11. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 1, Москва, 1998 г

12. Пашковский В.С. «Банковский аудит» часть 2, Москва, 1998

13. Портер Р. «Введение в регулирование, надзор и анализ банковской деятельности» ИЭР, Мировой банк, 1996 г.

14. Эдвин Дж.Долан,. Косин Дж. Кэмбелл, Рознари Дж. Кэмбелл «Деньги, банковское дело и денежно-кредитная политика» Москва, 1998 г.

15. Ширинская Е.В. « Операции коммерческих банков: российский и зарубежный опьгг» Москва,1998 г.

16. АндроновА. « Практический аудит » Москва, 1996 г.

17. Баринов В.Т. « Справочная книга инспектора по валютным операциям коммерческих банков » Москва, 1996 г.

18. Ержаіюв М.С. « Теория и практика аудита » Алматы, 1995 г.

19. Дюсенбаев К.Ш. « Теория аудита » Алматы, 1995 г.

20. Данилевский Ю.А. « Аудит: вопросы и ответ » Москва, 1998 г.

21. Вестник Национального Банка.

22. Статистический бюллетень.

23. Экономическое обозрение.

Коммерциялық банктердің шығыстарын формасына және есепке алу төсіліне қарай жіктеуге болады.

Формасына қарай, олар мынадай түрлерге бөлінеді:

• пайыздық шығыстар;

• пайызсыз шығыстар;

• басқа да шығыстар.

Пайыздық шыгыстар клиенттердің талап ету және мерзімді депозиттері, басқа банктердің депозиттері бойынша, басқа да банктерден сатып алынған несиелік ресурстар үшін, еондай-ақ шығарған бағалы қағаздары бойынша төленген пайыздардан қүралады.

Пайызсыз шыгыстарга жалпы банктің операциондық шығыстары мен баскару аппаратын үстау шығындары жатады.

Басқа да шығыстар, банктік операциялардың өзіндік құнына жататын резервтерді қүру, салық телеу шығыстарын, бағалы қағаздар нарығында, валюталық нарықта алып-сатарлық операцияларды жүзеге асыруға, банктің мүлкін сатуға және т.б. байланысты болатын зияндарды сипаттайды.

Есепке алу тосіліне қарай банктік шығыстарды мынадай түрлерге бөледі:

• банктің операциондық жәнё турлі шыгыстары: банктің төлейтін салықтарының бір бөлігі, (мүлік, жол, келік қүралдары, жер, ҚҚС, яғни бұл салықтар банктің операцияларының өзіндік құнына жатады) тартқан қаражаттар бойынша төленген пайыздар, негізгі құралдардың амортизациясы, арзан бағалы тез тозатын заттардың және материалдық емес активтердің тозуы, жалгерлік шығыстары, жарнама, есептесу орталықтарының, пошта және телеграф қызметтері үшін төлемдер, оқытуға төлемдер, бланктер, ақпарат тасымалдаушылар, орайтын материалдар үшін шығыстар және капиталдық емес сипатттағы басқа да шығындар;

• басқару аппаратын устау шыгыстары: жалақы, сыйлықақы, ынталандыру ақысы, ғимаратты, қүрал-жабдықтарды және жеңіл машиналарды үстау, күзет үшін шығыстар, іс-сапар және кеңсе заттары үшін шығыстар, яғни олар пайызсыз шығыстарды білдіреді;