Мазмұны Кіріспе. Халықаралық бірліктер жүйесі Бөлім Молекула кинетикалық теория және термодинамика негіздері



Pdf көрінісі
бет44/114
Дата19.10.2023
өлшемі3.62 Mb.
#481106
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   114
2.Физика-на-казахском-языке-для-1-курса

Электр өрiсiнiң энергиясы өрiстiң негiзгi 
сипаттамасы – кернеулiк арқылы өрнектеледi:
(5) , мұнда 
- электр тұрақтысы.
Берiлген кернеуде қажеттi сыйымдылықты алу үшiн 
конденсаторды батареяға жалғайды.
Сыйымдылықтары 
конденсаторларды 
параллель жалғағанда (6 – 
сурет) батареяның 
қорытқы электр 
сыйымдылығы мына формуламен есептеледi:
, (6) , бұл жағдайда конденсаторлар орамдары 
арасындағы потенциалдар айырымы бiрдей.
Конденсаторларды тiзбектей жалғағанда (7– сурет) 
батареяның сыйымдылығы келесi формуламен 
анықталады:
(8) , бұл кезде конденсаторлардың заряды тең. Бұл жағдайда 
қорытқы сыйымдылық батареяға кiретiн кез-келген конденсатордың ең кiшi 
сыйымдылығынан кiшi болады. 
Сабақ № 22 
Тақырыбы:
 
2.1.5 Электр тоғы және электр тоғын сипаттайтын шамалар
Сабақ жоспары: 
1. 
Тоқ күші
2. 
Амперметр
3. 
Тоқ тығыздығы
Ток күші. 
Өткізгіштің көлденең қимасынан 1с ішінде қандай заряд өтетінін көрсететін физикалық шама ток 
күші деп аталады. 
Осы ток күші. Ол І әрпімен белгіленеді: 
І— ток күші. 
Сонымен І - ток күшін табу үшін өткізгіштің көлденең кимасынан t уақыт ішінде өткен q - электр зарядын осы 
уақытқа бөлу керек: 
I=
(1) 
Ток күшінің бірлігі француз ғалымы А. М. Ампердің (1775-1836) қүрметіне ампер (А) деп аталған. 
5-сурет 
6-сурет 
7-сурет 


40 
Бүл бірліктің анықталу негізіне токтың магниттік әсері жатады. Біз оны қарастырмаймыз. 
Егер ток күші І белгілі болса, онда t-уақыт ішінде өткізгіштің көлденең қимасынан өткен g-зарядты 
табуға болады. Ол үщін ток күшін үақытқа көбейту керек: 
q=It.
(2) 
Алынған өрнектен электр зарядының бірлігі - кулон (Кл) анықталады: 
1Кл =1А * 1с=1А * с. 
Ток күші 1А болғанда өткізгіштің көлденең қимасынан 1с ішінде өткен заряд - 1 Кл. 
Іс жүзінде ток күшінің амперден басқада туынды бірліктері қолданылады. Мысалы: миллиампер 
(мА) және микроампер (мкА): 
1 мА = 0,001 А, 1 мкА = 0,000001 А. 
Тоқ күшінің бірлік ауданға қатынасы тоқ тығыздығы деп аталады:
J=I/S (3) 
Өлшем бірлігі (А/м
2

Амперметрдің құрылысы әр түрлі болады. Мектепте демонстрациялық тәжірибеге арналған 
амперметр 2.1.5.1-суретте берілген. Осы суретте оның шартты белгісі де (ішінде "А" - латын әрпі бар 
дөңгелек) көрсетілген. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   114




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет