«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының кітАп сериялАры

324
күй аңыздар
ала аты бар екен. ол шапса, алдына қара салмайтын жүйрік 
болса керек. Талай ат шабыс бәйгісінің жүлдесін жеңіп алып-
ты. Бұған іштері күйген байлар мен билер, қалай да осы атты 
өздерінің қолдарына түсіруге, тіпті болмаған күнде Қоңыр 
аланың көзін құртуға тырысады. Жолдыбайдан қолқа салып 
Қоңыр аланы сұрайды. Бірақ Жолдыбай оған көнбейді. Ақыры 
болмайтынын білген соң, би өзінің шабармандарына: 
—Қоңыр аланы ұстап алып келіңдер!—деп бұйырады. Ша-
бармандар жайылыста жүрген Қоңыр аланы жан-жақтан қор-
шап ұстамақшы болады. Бұл келгендердің бөтен адамдар еке нін 
сезген Қоңыр ала қоршаудың бір шетінен бұзып өтіп, ауыл ға 
қарай қашады... 
Қуғанмен ұстатпайтынын сезген шабармандар Қоңыр ала-
ны атып мертіктіреді. Жануар жаралы жанын қинай-қинай 
қуғыншылардың қолына түспей, үйіне жетеді. Атының ая-
нышты халін көрген Жолдыбай маңдайына біткен қимас жал-
ғыз атының мерт болғанына қатты қайғырады. өзіне қастан дық 
ойлаған билерге лағынет айтады. 
Жолдыбайдың осы жағдайын көрген Түркеш «Қапыда кеткен 
қайран, қоңырым-ай» деп, «Қоңыр ала» атты күй шығарады. 
ХАНЫМ
343. «Айнам қалды»
(ІІ нұсқа)
өткен ғасырда, Батыс Қазақстандағы төрелердің ауылын-
да елге қадірлі, шебер домбырашы атанған Ханым деген қыз 
болыпты. Сол ауылда Ханымның жасынан сүйген оспан атты 
жігіті бар екен. оспан сіңірі шыққан кедей болады. 
Бір ауылда жүрсе де, бұл екі жас ата заңынан аттап, бір-
бірі не қосыла алмайды. Сөйтіп жүргенде Ханымды бір байдың 
ба ласына ұзатады. оспан болса, елдегі бір кедейдің қы зы на 
үйленеді. Жалшылықта жүрген оспан орынбор, ойыл жәр мең-
келеріне байдың малын айдап жиі барады екен. Сондай сапар-
ларының бірінде оспан орынбордан Ханымға арнап ескерткіш 
ретінде бір әдемі айна әкеліп, көзімдей көріп жүр деп сыйға тар-
тыпты. Арада бірнеше жыл өтіп, Ханым елде қалған оспанды 
ойлап, есіне түсіру үшін айнаға қарайын десе, айна жоқ болып 

324
325
күй және күйшілер туралы аңыздар
шығады. Сонда Ханым домбырасын алып, «Көшкен жұртта 
айнам қалды» деп күй тартыпты. Сөйтіп, халық арасында 
Ханымның бұл күйі «Айнам қалды» атанып кеткен. 

жүктеу/скачать 1.63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: