«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының кітАп сериялАры
жүктеу/скачать 1.63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- БЕЙСЕНБІ ДӨНЕНБАЙҰЛЫ /1803-1872/ 186. «Жеке батыр»
| САРША /XVIII-XIX/
185. «Бозінген» (ІV нұсқа) Бір кедейдің маңдайына бітіп, таңдайына талшық етіп отыр- ған мал дегенде жалғыз «Бозінгені» бар екен. Жазғытұрым сол Бозінген боталайды. Бір айдан кейін Шу өзені тасыған кезде бота жардан құлап мерт болады. Ботасын іздеген Бозінген күндіз-түні боздап күңіренгенде, зарлы даусы бүкіл ауылды басына көтереді. Жануардың боздаған даусына қапа болып, көңілі босаған Сарша: «Жар басындағы жантақты жанынан кешкен нар жей- ді» дегендей, жануар, әбден қиналдың-ау!»—деп қолына дом- бы расын алып, «Бозінген» деген күйін шығарыпты. БЕЙСЕНБІ ДӨНЕНБАЙҰЛЫ /1803-1872/ 186. «Жеке батыр» 1817 жылы көктем, Бейсенбі ауылы қазіргі Қаба ауданына қарасты Қостай талдысы деп аталатын қоныста отырған еді. рулық қақтығыстың жолын қуып жүздерін суыққа бұрған бөгде рудың бұлаңшы тобы талтүс кезінде қанаттас отырған дәрігер (байкісі) ауылының бір топ түйесін, ауыл адамдары ның қарсылығына қарамай, алдына сап айдап жөнеледі. Ауыл дағы бала-шаға «бұлаңшы» деп ұлардай шулады. Әсіресе малмен көз ашып, малды жанының тірегі еткен ауылдағы аналар зар иледі. Аналардың «ойбай, құрыдық, күнге қарап ұлыдық, жұртта қалып құрыдық, бұл не сұмдық, бұл не басынғандық, бізден ұл тумап па еді?» деген зар-заласы тау-тасты жаңғыртты. Ауыл дан Дөненбай шаңырағын да шайқалтты. Ер жүрек Дөненбай мына қорлыққа шыдамай, атына де- реу ер салды. Қатарлас отырған ауыл азаматтарын аттанысқа келтіріп, бұлаңшылардың өкше ізіне түсті. Бұлаңшылар жер түбіне барса да, қуып жетіп, түйелерді қайтарып әкелмек. осы мақсат-тілек мінген атына қамшы бастырды, бұлаңшылар- ды састырды. Тебінгі терге көміліп, тұлпар талыққан кезде басқалардан бұрын жеткен Дөненбай түйе бұлаушыларымен жалғыз айқасты. Апыр-топыр айқаста бұлаңшылардың ал- тауы аттан құлап, қалған екеуі қаша соғысты. Сойыл жетпес 180 181 күй және күйшілер туралы аңыздар аралықтан Дөненбайға зуылдатып садақ жебесін жұмсады. Дөненбай сауыт-саймансыз от кеуделі жүрегін садақ оғына то- сып, сол майданда жан үзді. осы бір шайқас болашақ күйшіні сормаңдай жетім етті. Бекең әке арманына арман қосып, бір жаңа күйдің көзін ашты. 14 жасында «Жеке батыр» атты күйін әкесі Дөненбайға арнады. «Жеке батыр» күйінде әкесінің ел тілегі жолындағы ер лі- гіне, өзінің әкеден жас қалған жетімдік көңіл-күйі қосыла күм- бірлеп, бізге жетті. жүктеу/скачать 1.63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|