Мəдениеттану пəні дəрістер №1 Тақырыбы: МƏдениет ұҒымы жəне қҰрылымы жоспар
жүктеу/скачать 2.27 Mb. Pdf көрінісі
|
| І
басқа маңызды талап-тілектер бар. Екінші багытты — адам танилығының дамуы (мəдениет) деп атауға болады. Ол адам-ң ішкі дүниесіне, оның терең сезім қатпарларына, ой-өрісіне эылған. Осы екі бағыттың айырмашылығын Шығыс пен Ба-сты салыстыру арқылы да байқауға болады. Егер Шығыс дениетке көбірек көңіл бөлсе, Батыс өркениетті дамытуда талай жетістіктерге жетті. «Батыс адамы Дүниемен, табиғат-^, өзі сияқты басқалармен күресуде. Шығыс адамындағы кү-; пафосы — керісінше: ол өзімен-өзі, өзіңдегі толымсызбен реседің (Хамидов А. Шығыс жəне Батыс: дүниелік қатынас не дүниетаным//«Шаһарң. — 1993. — № 1). Егер тарихи-мəдени қозғалыстың динамикасын алып қарас-рсақ, онда тарихи түрғыдан төмендегідей сатыларды бөліп эсетуге болады. І. Льюис Генри Морганның ілімі бойынша: 1. Тағылық. Варварлық. 3. Өркениет. ІІ. Маргарет Мидтің ілімі бойынша: 1. Постфигуративтік ютүрлік) мəдениет. 2. Кофигуративтік (замандастық) мəде-гт. 3. Предфигуративтік (жас үрпақтық) мəдениет. ІІІ. Даниелл Беллдің пікірі бойынша: 1. Индустриалдыққа іінгі қоғам. 2. Иңдустриаддық қоғам. 3. Индустриалдықтан іінгі қоғам. Марксизм бес қоғамдық-экономикалық формацияға (алғаш-қауымдық, қүлиеленушілік, феодалдық, капиталистік, ►імунистік) тəн мəдениеттің бес түрін көрсетеді. Бүған дейін мəдениет өзінің түтастық жəне жалпылық ігілері бойынша бүкіладамдық қасиет ретінде сипаттал-. Алайда, нақтылы тарихта əртүрлі мəдени жүйелер өмірге ііп жатады, олар кейін орнын басқаларға береді. Ал этнос-к, (үлттық) мəдениеттерді алсақ, олар тіпті бір ғасырдың нде талай өзгерістерді басынан өткізген. Мысалы, XX ға-рдағы қазақ мəдениеті туралы сөз болғанда көшпен-ерден бастап кеңестік тоталитарлық мəдениетпен қоса, ;ір қайта жаңғырып жатқан қазақтың төл мəдениеті туралы •у қажет. Сонда, өр мəдениеттің озіндік ерекшеліктерін жоғалтпай, ірды белгілі бір жүйеге, топқа келтіруге бола ма? Бүл мөде-:ттер типологиясы туралы жəне мəдениеттанудағы ең келелі ;елелердің бірі болып табылады. жүктеу/скачать 2.27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|