Мергенбаева А. Т., Абишова А. У., Уразбаева Г. Ж. «Экожүйе және құқық» пәнінен
Қазақстан экономикасының өсу динамикасы
жүктеу/скачать 0.51 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Экономикалық өсудің дағдарысы
- Қорытынды Сонымен қорыта келе, экономикалық өсу
- Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
| Қазақстан экономикасының өсу динамикасы
Еліміздің экономикасының қазіргі кезеңде тұрақты ұзақ мерзімдік өсуді қамтамасыз ету мәселесі Стратегиялық басымдықтардың маңыздысы болып табылады. Бұл мәселені қарастыру үшін, ең алдымен ағымдық жағдайды дұрыс бағалау қажет. Қазақстан 90-шы жылдардың басынан экономикалық өсудің дағдарысы мен экономикада құрылымдық ілгерілеушілікті бастан өткерді. Отандық экономиканың реформалану үрдісінің өтуіне айтарлықтай ықпал көрсеткен дағдарыстың басқа түрлері бойынша да мәліметтер келтірілуде. Экономикалық өсудің дағдарысы деп әлемдік практикада ІЖӨ-нің жалғасқан үш жыл бойында 9 %-ға төмендеуі алынады. Қазақстан Республикасында экономикалық өсудің жаңа сапасының қалыптасуы қоғамдағы іскерлік белсенділікті жандандыруды көздейтін, нарықтық реформалар жүргізуде жүзеге асырылатын глобалдық өзгерістердің орындалуымен тығыз байланысты. Қазақстанның экономикалық жетістіктерінің және де Қазақстандағы басқа да тарихи өзгерістердің, табыстардың негіздері мен себептерін қарастыруда 1997 ж. қабылданған Қазақстан-2030 Стратегиясының маңыздылығын баса көрсету керек. Өйткені бұл маңызды бағдарлама ел жағдайының ең бір қиын тұсында қабылданып, халықты алдағы күнге деген сенімге үндеген, елдің ұзақ мерзімдік даму траекториясын белгілеген және соған сәйкес нақты жоспарлар құрып, оны орындау жөніндегі шамшырағымыз болды деуімізге толық негіз бар. Қорытынды Сонымен қорыта келе, экономикалық өсу деп халықтың санының өсу шапшаңдығынан нақты ұлттық табыстың өсу шапшаңдығының артық болуына әкелетін, ұлттық экономиканың дамуы деп түсініледі. Экономикалық өсуді өндірістің нақты көлемінің өсуі шапшаңдығы жағынан қарағанда, әдетте экономикада күрделі құрылымдық немесе институционалдық өзгерістер орын алмайды деп тұжырымдалады. Өндірістің құрылымы мен институционалдық орта қалыптасып болған және өзгерістер жоқ, тұрақты деп есептеледі. Дамудың осындай сипаты, тұтастық қасиеттері бар және сыртқы ортамен үйлесімді өзара әсер ететін экономикалық жүйелерге тән болады. Ұзақ мерзімді уақыт деп әдетте негізгі капиталдың өмірлік циклына тең уақыт түсініледі. Осындай тұжырым экономикалық өсудің неокейнстік және неоклассикалық теорияларына тән болады. Басқаша тұжырым экономикалық даму, ұдайы өндірістік, индустриалдық және постиндустриалдық теорияларда қолданылады. Бұл теориялар «тым ұзақ» мерзімдегі экономикалық динамиканың мәселелерін зерттеп, талдайды. Осы мерзімде үкіметтің негізгі институттары, басқару, инфрақұрылым объекттері, экономикадағы құрылымдық өзара байланыстар және оның сыртқы ортамен байланысты – осылардың барлығы өзгеріске ұшырайды. Тым ұзақ мрезімді экономикалық өсуді зерттеудің екі негізгі ерекшеліктері болады: Экономикалық өсу экономикалық дамуының құрамды элементі деп есептеледі. Ол, бір жақтан, дамудың циклдық сипатына дем береді, екінші жағынан, өзі құлдырау мен депрессияныңкезінде дайындалған өзгерістердің нәтижесі болып табылады. Сондықтан негізгі назар экономикалық өсуге емес, экономикадағы глобалдық өзгерістерге, осылардың жаңа сапаға айналуының тұрақты тенденциялары мен заңдылықтарына аударылады. Макроэкономикалық өзгермелі көрсеткіштермен қатар, экономикалық, салалық және индустриалдық негіздері, кәсіпкерліктің мәселелері; өндірушілер, тұтынушылар және мемлекеттің және үкіметтің мүдделерінің қайшылықтары, жаңа экономикалық құрылымдардың қалыптасуы зерттеледі. Экономикалық өсу қарқыны бойынша, өмір сапасы мен құрылымдық реформалардың нақты қайтарымы бойынша Қазақстан бұрынғы одақтық мемлекеттегі өзінің жуырдағы серіктестерінен, бастапқы тең мүмкіндіктері болғандарын ғана емес, сонымен бірге, бір кездері өзі кейіндеп қалғандарын да қоса алғандағыдан, көп алға кетті. Еліміз кеңестік кеңістіктегі көшбастаушы елдер қатарына қосылды және бүгінде әлемде ең ырғақты дамып келе жатқан елдердің бірі. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: Әкімбеков С.Ә.,Баймухамбетова А.С., Жанайдаров У.А. Экономикалық теория. Оқу құралы.-Астана, 2002. Мамыров Н.К., Тілеужанова М. Макроэкономика.- Алматы, 2004. Осипова Г.М. Экономикалық теория негіздері.-Алматы, 2002. Шеденов Ө.К. Жалпы экономикалық теория. Ақтөбе, 2004. Назарбаев Н.Ә. Жаңа кезең-жаңа экономика. Егеменді Қазақстан. Назарбаев Н.Ә. Азия асқарлары. Қазақстан жолы. Егеменді Қазақстан. Ғабит Ж.Х. Экономикалық теория.Астана 2006. жүктеу/скачать 0.51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|