Методические рекомендации по формированию инклюзивной культуры в организациях образования нұр-Сұлтан 2019
жүктеу/скачать 2.62 Mb. Pdf көрінісі
|
| ағартушылық;
2. психологиялық, ол: - коммуникативтік мәдениетті арттыру ‒ дені сау оқушыларға коммуникация құралдарын меңгеруге көмек көрсетуді; - тиімді, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен қарым-қатынас жасау үшін қажетті бірқатар әлеуметтік ұстанымдарды қалыптастыруды; - дені сау оқушылардың конфликтологиялық құзыреттілігін қалыптастыру ‒ эмоцияларды меңгеру, өз тілектері мен мүмкіндіктерін нақтылауды, ынтымақтастыққа, рефлексивті мәдениетке, күйзеліске төзімділікке, өзін-өзі реттеу мәдениетіне, сензитивтілікке, ашықтыққа және т.б. ұстанымды қалыптастыруды; - тосқауылдармен және стереотиптермен жұмыс істеу ‒ ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар және мүгедектік проблемаларын шешу тәсілдері туралы үйреншікті түсініктерді қарастыруды; кедергілерді жою бойынша негізгі бағыттарды әзірлеуді; эмпатияны,толеранттылықты дамытуды; - басқаны (ерекше білім беру қажеттілігі бар баланы) позитивті қабылдау ұстанымын қалыптастыруды болжайды. Оқушылардың ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен оқуға дайындығын анықтау үшін әдістемелер пакетін ұсынамыз: - Жеке басқыншылық пен жанжал диагностикасының әдістемесі (Е.П.Ильин, П.А.Ковалев); - Эмпатикалық қабілеттерінің айқындылық дәрежесі (В.В.Бойко); - Басқаларды қабылдау диагностикасының әдістемесі (Фейя шкаласы бойынша). Қазіргі қазақстандық қоғамның ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларға қарым-қатынасын декларативті-толерантты, бірақ ынтымақсыз деп сипаттауға болады. Мәселе бүгінгі таңда қоғамның ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар мен олардың отбасыларына деген қарым-қатынас балалардың өздері және олардың ортасы белгілеген достық өлшемдеріне сәйкес келмейді. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға қатысты халықтың достығын арттыру бойынша негізгі міндеттер ретінде мыналарды атап көрсетуге болады: – инклюзивті білім беру тәжірибесін кеңейту; 85 – бірлескен оқытудың табысты мысалдарын насихаттау; – мүгедектерге қатысты теріс стереотиптерді бұзу. Дамыған елдердің тәжірибесі көрсеткендей, ынтымақты қоғамды қалыптастыру – көп уақыт пен күш-жігерді талап ететін ұзақ мерзімді үздіксіз процесс. Біздің азаматтарымыздың көпшілігіне ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға қатысты антықтастық танытуға кедергі келтіретін себептерді екі негізгі топқа бөлуге болады. Ерекше білім беру қажеттілшіктері бар балаларға қатысты достықты көрсету үшін бірінші кедергі ‒ бұл халықтың менмендігі, тек мүмкіндігі шектеулі балаларға ғана емес, қоршаған ортаға салғырт қарау. Достықты көрсетуге арналған екінші негізгі кедергі ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың оқшаулануы, олардың қоғаммен тұрақты емес өзара іс-қимылы және соның салдарынан ерекше білім беру қажеттілігі бар балалармен қарым-қатынас жасай алмауы болып табылады. Ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларға достық қарым-қатынасты қалыптастыру бойынша бағыттардың бірі халықты осындай балалардың қажеттілігі туралы ақпараттандыру болуы мүмкін, сонымен қатар материалдық емес (ақша, киім, ойыншықтар және т.б.), соншалықты әлеуметтік (қарым- қатынас, сыйластық, зейінді көрсету және т.б.) [39]. Инклюзивтік сыныпта оң психологиялық климатты қалыптастыру мақсатында жалпы білім беретін мектептердің 1-4 сынып оқушылары үшін толерантты тұлғаны қалыптастыру бойынша тренингті ұсынамыз (1- қосымшаны қараңыз). Бағдарлама негізгі мақсаты бастауыш сынып оқушыларын бір-біріне төзімді қарым-қатынас жасауға үйрету және түсіндіру, оларға қоршаған адамдардың айырмашылықтарын көрсету, құрметтеуге, осы айырмашылықтарды қабылдауға және шыдамды болуға үйрету болып табылатын сабақтар кешенін қамтиды. Толерантты мінез-құлықты қалыптастыру оқушылардың одан әрі оң дамуына ықпал етеді, олардың өз мүмкіндіктері мен перспективаларына деген сенімділігін арттырады. Бағдарлама мынадай міндеттерді шешуге бағытталған: - басқа адамдарға төзімді қарым-қатынасты қалыптастыру, бір-бірін сезу, көмекке мұқтаж адамдарға көмек көрсету қажеттілігін пысықтау; - мәдени әртүрлілікті құрметтеуді дамыту; - адамдардың мінез-құлқындағы айырмашылықтарға шыдамды қарым- қатынасты дамыту, «өзгеге» құндылықты қарым-қатынасты бойына сіңіру; - достық туралы түсініктерді дамыту, бір-бірін қолдауға үйрету; - басқаны өзін-өзі сияқты түсіну дағдысын қалыптастыру, «командада» жұмыс істеу қажеттілігі; - оқушылардың өз сезімдерін білдіру тәсілдері туралы түсініктерін кеңейту, ынтымақтастық пен ұжымдық шығармашылық іскерліктерін қалыптастыру. жүктеу/скачать 2.62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|