«Сыйымдылық» ұғымының тарихи парадигмасы
Түркілік кезең
Қазақ әдеби тілінің даму кезеңдері
V–IX ғғ.
X–XII ғғ.
XIII–XIV ғғ.
XV–XVIII ғғ.
XIX–XX ғғ.
С-ы
Л
екс
ика
л
ық
дең
ге
й
Зат есім
қап, қача, тағар, кесүргү,
шөмше, сарныш, сұсғақ, сағрақ,
бұқаш (9)
қадах, әндәзә, махак (3)
машина, камаз, арба, ташке, зембіл, саба, қарын, мес, астау, табақ, тайқазан,
дағар, күбі, тостаған, торсық, құман, шәугім, құлы, қазан, тегене, шелек, аяқ,
кесе, самаурын, сандық, шөміш, ожау, құмыра, шелек т.б (29)
41
Сын есім
тап, иасы, тар, иі, иігі, чігі, кең,
тең (8)
улуғ, улу, тар, ақбар, жісм (5)
тар, кең (2)
кең, үлкен, дәу, даңғарадай, далаяқтай; тар, шағын, кішкене, кішкентай,
титімдей, битімдей, үңгірдей, апандай, қуықтай, дорбадай т.б. (15)
30
Сан есім
Есімдік
түгел, қаш, нече (3)
һамма (1)
жімле, түгел, барша (3)
тұтас, түгел, барша (3)
10
Етістік
кеңүді, кеңіт, кеңүрді (3)
тыртиған , ұлғаю, үлкею, кеңею, тараю, кішірею (6)
9
Үстеу
чың (1)
анһама, сансызын (2)
аса, өте, қабағат, мейлінше, недәуір, ғаламат, тым т.б. (7)
10
Шылау
Еліктеу
Өлшем
бірліктер
тізік, тізім, өпүм, құшам, сағым,
орым (6)
қабза, чингал, улуғ, жар’а (бір
жұтым), авуч, лоқма, журʻа (7)
аяқ (1)
литр, текше метр, куб, грамм, килограмм, тонна, қанат, бақан, сөре, ауыз,
қорап, тізбек, бау, нуа, атдорба, жұтым т.б. (17)
31
Достарыңызбен бөлісу: |
