Монографиялық еңбектері. Қойгелдиев М. К. «Сталинизм и репрессии в Казахстане 1920-1924-х годов», Х.Әбжановтың «Алаш қозғалысы»
Соғыстан кейінгі жылдардағы Қазақстан тарихының мәселелері
жүктеу/скачать 427.26 Kb. Pdf көрінісі
|
| 23. Соғыстан кейінгі жылдардағы Қазақстан тарихының мәселелері
ліміздің ғылыми әлеуеті де арта түсті. Республиканың мәдени өмірінде ерекше оқиға – 1946 жылы маусымда Қазақ КСР Ғылым академиясы ашылды. Тұңғыш президенті Қ.И.Сәтбаев ( 1899 – 1964 ж.) 1950 жылдың соңында Қазақ КСР ҒА жүйесінде 50 ғылыми – зерттеу мекемесі, 19 институт, 13 сектор, 2 мұражай, обсерватория, 3 ботаникалық бақ, 8 ғылыми база жұмыс істеді. 500 – ге жуық аспирант оқыды. 1947 жылы 21 қаңтар – «Қазақ КСР Ғылым академиялық тіл және әдебиет институтының жұмысындағы өрескел саяси қателіктер туралы» қаулы шықты. Қаралған мәселе: Қазақ халқының революцияға дейінгі, әсіресе XIX ғасырдың рухани мұрасын ғылыми зерттеуге тыйым салу. Осы кезеңде Мәскеу мен Ленинградта «Ленинград ісі», «Дәрігерлер ісі» деген науқан жүріп жатқанда. Қазақстанда «Бекмаханов ісі» дейтін іс қолдан жасалды. 5. Е.Бекмаханов – дарынды тарихшы ( 1915 – 1966ж.) - 1943 жылы шыққан Қазақ КСР тарихы еңбегінің авторларының бірі. Бұл еңбекті жазуға соғыс жылдары Алматыға көшіп келген А.М.Панкратова, Б.Д.Греков, И.М.Дружинин қатысқан болатын. - 1946 жылы Е.Бекмаханов КСРО Ғылым академиясында докторлық диссертация қорғады. - 1947 жылы – «XIX ғ. 20 – 40 жылдардағы Қазақстан» деген атпен оның еңбегі жеке монография етіп шығарды. Бұл еңбек туралы пікірлер айтыла бастады. Кітаптың 14 – тарауында жазылған К.Қасымұлы басшылығымен болған көтеріліс сыналып, авторға «буржуазиялық – ұлтшыл идеологияны дәріптеуші» деген саяси айып тағылды 40-50-жылдар проблемасы бойынша басылып шыққан жұмыстардың көпшілігі шолу сипатында және негізінен журнал мен газет мақалалары түрінде басылды, оларда талдау мен жалпы қорытындылар аз, деректік негізі әлсіз болды. Мұрағаттық дереккөздер, бірінші кезекте қазақ тіліндегі мерзімдік баспасөз материалдары жеткіліксіз пайдаланылды (дұрысында, мүлде пайдаланылмады). Сондықтан 1917-1920 жылдар кезеңіндегі Қазақстан тарихының көптеген беттері Ресейдің орталық аудандарындағы Қазан революциясы мен Азамат соғысы оқиғаларын суреттеу сұлбасына сәйкес, жергілікті (қазақстандық-түркістандық) ерекшеліктер ескерілмей жазылды.Соғыстан кейінгі жылдары Отандық тарихнамада бірқатар іргелі зерттеулер жарияланды. Қазақстанның орта ғасырлық қыпшақтарының шығу тегі, шаруашылығы, әдет-ғұрыптары мен діни наным-сенімдері мәселелерін, сонымен бірге хорезмқыпшақ қатынастарын анағұрлым толық қарастырғандардың арасынан С.М.Ақынжановтың есімі ерекше аталады. Ғалым өзі зерттеген проблемаларын монография түрінде жариялап, тарих ғылымының өркендеуіне септесті. Араб деректері бойынша қыпшақтар тарихын зерделеген Б.Е.Көмеков зерттеуінің тарихнамада өзіндік орны бар. С.Г.Кляшторныйдың монографиясында ежелгі түріктердің руналық мәтіндерінен алынған материалдар алынып, бір жүйеге келтіріліп, өзге де тарихи деректермен салыстырылып, қорытылған. Солардың негізінде түркілер ғана емес кангюйлерге қатысты проблемалар тиянақты зерттелген. жүктеу/скачать 427.26 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|