Р
|
|
РАЗМЕР МУЗЫКАЛЬНЫЙ – цифровое обозначение количества и длительности сильных и слабых долей музыкального такта. Обозначается в виде дроби без черты, ставится в начале нотоносца или при смене метра.
|
МУЗЫКАЛЫҚ ӨЛШЕМ – Музыкалық тактының әлді және әлсіз үлестерінің саны мен ұзақтығының цифрмен белгіленуі. Сызықшасыз бөлшек түрінде белгіленеді, нота сызықтарының басында немесе метр ауысқан кезде қойылады.
|
MUSICAL VOLUME – A numbered designation of quantity and duration of strong and weak parts of musical beat. Denoted as a fraction without a line; it is put at the beginning of a stave or along with the change of a meter.
|
|
|
РАЗРАБОТКА – раздел музыкального произведения, представляющий мотивную или вариационную разработку тематического материала.
|
ЖЕТІЛДІРУ - тақырыптық материалдың сарындық немесе түрлемдік өңдеуін ұсынатын музыкалық шығарманың бөлімі
|
ELABORATION – A section of a musical work, representing motivic or variational elaboration of thematic material.
|
|
|
РАЗРЕШЕНИЕ – 1. переход неустойчивой ступени лада в устойчивую; 2. переход диссонирующего звука или аккорда в консонирующий.
|
ШЕШУ - саздың тұрақсыз баспалдағының тұрақтыға ауысуы; 2. диссонансты дыбыстың немесе аккордтың консонанстыққа көшуі.
|
RESOLUTION - 1. A transition of an unstable level of a fret to stable; 2. A transition of dissociating sound or accord into consonating.
|
|
|
РЕАЛИЗМ (позднелат. Realis – вещественный, действительный) – направление в литературе и искусстве, ставящее себе задачей дать наиболее полное, правдивое отражение действительности. Понимание Р. Как правды жизни имеет давнюю культурную традицию и проходит ряд исторических этапов. Целостное понимание и сам термин Р.возникают в XIX в.
|
РЕАЛИЗМ (көне лат. заттық, нағыз) – шындықты толық, шындық тұрғыдан бейнелеп көрсетуді өзіне міндет ретінде қоятын әдебиеттегі және өнердегі бағыт. Р.-ді өмір шындығы деп түсіну ежелгі мәдениет дәстүрлерінде бар және бірнеше тарихи дәуірлерден өтеді. Р. термині және оны бірыңғай түсіну XIX ғасырда пайда болған.
|
REALISM (Late Latin – Real) – The direction in art and literature that assigns itself the task to provide the most complete, truthful reflection of reality. Understanding of R. as the truth of life has a long cultural tradition and goes through a series of historical stages. Holistic understanding of the term and the term of R. itself occur in the 19th century.
|
|
|
РЕГИСТР – часть диапазона инструмента или певческого голоса, характеризующаяся тембровым единством и механизмом звукоизвлечения (у вокалистов). Ряд однородно звучащих звуков, которые производятся единым физиологическим механизмом. Женский голос имеет три регистра – грудной, центральный (медиум) и головной. Мужской голос имеет два регистра - грудной (низкий) и головной (высокий).
|
РЕГИСТР – дыбыс ырғағы бірлігімен және дыбысталу тетігімен (вокалистерде) сипатталатын аспап ауқымы мен әншілік дауыстың бөлігі. Біркелкі дыбысталатын дыбыстардың қатары. Әйелдер дауысында үш регистр бар -кеуде, орта (медиум) және бас. Ерлер дауысында екі регистр бар - кеуде (төменгі) және бас (жоғарғы).
|
REGISTER – A part of the range of an instrument or singing voice, characterized by unity of timbre and the mechanism of sound production (for vocalists). A number of uniform-sounding sounds that are produced by a single physiological mechanism. A woman's voice has three registers - the chest, central (medium) and the head. A man's voice has a two-sensitive breast (low) and head (high).
|
|
|
РЕЗОНАНС – (фр. transcrip – отзвук])– усиление звука в результате передачи колебаний звучащего тела другому телу, большему по объему или по площади излучения звука.
|
РЕЗОНАНС - (лат. ресоно, фр. Resonance - үн қосу, дыбыс қайтару) – дыбыс шығарушы дене тербелістерін басқа денеге беру нәтижесінде көлемі жағынан үлкен немесе дыбыстың құбылып шыгу аумағы бойынша дыбыстың күшеюі.
|
RESONANCE – (French - résonance – echo) – An amplification of a sound as a result of the transmission of vibrations from the sounding body to another body, greater in volume or area of sound radiation.
|
|
|
РЕКВИЕМ – (от лат. reguies – покой) -вокальное или вокально-инструментальное произведение, посвященное памяти умершего; первоначально заупокойная католическая месса с начальными словами reguiem aeternam (вечный покой). Реквиемы выдающихся композиторов XVIII-XIX вв. перешли на концертную эстраду и приобрели характер светского жанра, сохранившего лишь традиционный текст поминального значения.
|
РЕКВИЕМ – (от лат. reguies – тыныштық) - вокалдық немесе вокалдық-аспаптық шығарма, қайтыс болған адамға арналған; бастапқыда католикалық көңіл айту мессасы reguiem aeternam (мәңгілік тыныштық) деген алғашқы сөздерімен айтылады. XVIII-XIX ғғ. атақты композиторлардың реквиемдары концерттық эстрадаға көшкен және еске түсіретін мәніндегі тек қана дәстүрлі мәтінді сақтап, зайырлы жанр мәні сипатына ие болған.
|
REQUIEM – (from Latin - reguies – quiet) -Vocal and vocal-instrumental work dedicated to the memory of a dead person; originally - memorial Catholic mass with the initial words - reguiem aeternam (eternal rest). Requiem by prominent composers of 18-19 centuries went to the concert stage and became a kind of secular genre, which is nowadays only of a memorial sense.
|
|
|
РЕНЕССАНС (фр. - возрождение) – (см. возрождение).
|
РЕНЕССАНС (фр.- қайта өрлеу) – (қар. қайта өрлеу).
|
RENAISSANCE (French - revival) – see revival.
|
|
|
РЕПЕРТУАР (фр.) – 1. совокупность произведений, исполняемых в театре, на концертной эстраде; 2. круг ролей, номеров, музыкальных, литературных произведений, исполняемых артистом.
|
РЕПЕРТУАР (фр.) – 1. театрда, концерттік эстрадада орындалатын шығармалар жиынтығы; 2. әртіс ойнайтын рөлдердің, нөмірлердің, музыкалық, әдеби шығармалардың бір тобы.
|
REPERTOIRE (French) – A collection of pieces performed in the theater, on the concert stage. 2. Terms of roles, numbers, music, literary works executed by an artist.
|
|
|
РЕПЕТИЦИЯ – (от лат. repetitio – повторение) – 1. разучивание или пробное исполнение произведения предназначенного для концертного исполнения или спектакля; 2. быстрое извлечение одного и того же звука на клавишных инструментах несколько раз подряд.
|
РЕПЕТИЦИЯ, ДАЙЫНДЫҚ – (лат. т. repetitio – қайталау) – 1. концерттік немесе спектакль қойылымына орындауға арналған шығармаларды жаттау немесе сынау мақсатында орындау; 2. клавиштік аспаптарда бір дыбысты қатарынан бірнеше рет тез қайталап ойнау.
|
REHEARSAL – (from Latin - repetitio – repetition) - 1. Learning or trial performing of works destined for concert performance or a play. 2. A quick extraction of the same sound on the keyboard instruments a few times in a row.
|
|
|
РЕПРИЗА – (от фр. reprise – повторение) – в музыкальных произведениях любого построения – повторение какого-либо раздела или части.
|
РЕПРИЗА - (от фр. reprise - қайталау) – кез келген құрылымдағы музыкалық шығармаларда оның қандайда бір бөлімін немесе бөлігін қайталау.
|
REPRISE – (from French - reprise – repetition) - In musical works of any composition - the repetition of any section or part.
|
|
|
РЕЧИТАТИВ (от лат. recitare – читать, декламировать) омузыкаленная речь, наиболее гибкая форма сольного пения в опере, отличающаяся большим ритмическим разнообразием и свободой построения. Обычно Р. вводит в арию, подчеркивая ее певучую мелодичность.
|
РЕЧИТАТИВ (лат. recitare – cөз. оқу, мәнерлеп оқу) – Әуенді сөз операда жеке дауыста ән салудағы аса икемді түр, үлкен ырғақты әр түрлілікпен және құрылым еркіндігімен ерекшеленеді. Әдетте речитативті арияға енгізеді, онда ол әуезді әуенділікті баса көрсетеді
|
RECITATIVE (from Latin - recitare – to read, to recite) – musical speech, the most flexible form of solo singing in the opera, which differs by a great rhythmic variety and freedom of construction. Typically R. enters into an aria, emphasizing its arious melody.
|
|
|
РИТМ – (от греч. rythmos – мерное течение) – чередование и соотношение сильных и слабых долей в музыкальном такте.
|
ЫРҒАҚ – (греч. rythmos – мерное течение) - музыкалық ұяда күшті және әлсіз үлестердің арақатынасы және кезектесуі.
|
RHYTHM – (from Greek - rythmos - mensural flow) – The alteration and the ratio of strong and weak parts in the musical beat.
|
|
|
РОДСТВО ТОНАЛЬНОСТЕЙ – соотношение двух тональностей, определяемое количеством и значением общих аккордов. Делится на три степени родства 1. Первую степень родства составляют тональности с разницей в 1 ключевой знак. 2. во второй степени родства находятся тональности, которые имеют хотя бы одно общее трезвучие, но не тоническое. 3. в третьей степени родства находятся тональности, не имеющие ни одного общего трезвучия.
|
ӘУЕНДІЛІКТЕРДІҢ ТЕКТЕСТІГІ – барлық әуенділік етене жақын немесе туыстықтың ең алыс дәрежесіне бөлінеді. Етене жақын немесе туыстар қатарына тек бір-бірімен диатоникалық туыстықта болатын әуенділіктер жатады. Басқа әуенділіктер туыстың алыс дәрежесіне, не азды, не көпті болып саналатын түріне жатады. 1. бірінші дәрежелік туыстық 1 кілттік белгісімен айырмашылығы бар әуенділіктер 2. екінші дәрежелік туыстықта жалпы үшдыбыстығы бар, бірақ тоникалық емес әуенділіктер. 3. үшінші дәрежелік туыстықта бірде-бір жалпы үшдыбыстығы жоқ әуенділіктер.
|
TONALITY RELATION - The relationship of two keys, defined by a number of meters and value of common accords. It is divided into three one-degree relatives. 1. The tonalities of the first degree of relation are determined from the difference in one key sign. 2. The tonalities of the second degree of relation are the tonalities which have at least one common, but not tonic, accord. 3. The tonalities of the third degree of relation are those that don’t have any common triad.
|
|
|
РОКОКО (фр.rokoko, также rokaille - от названия одноименного орнаментального мотива; rokaille musikale- музыкальный рокайль) – стилевое направление в европейском искусстве первой половины XVIII в. Рококо являлось выражением иллюзорного ухода от жизни в мир фантазии, мифических и пасторальных сюжетов.
|
РОКОКО (фр.rokoko, тағы rokaille аттас әшекейлі сарын атауынан; rokaille musikale-музыкалық рокайль) – XVIII ғ. бірінші жартысындағы европалық мәдениеттегі бағыт. Рококо өмірден қиял әлеміне, мифтік және пасторальды желісіне кетуін білдіреді.
|
ROCOCO - (French – rokoko, also rokaille-from the name of the eponymous ornamental motif; rokaille musikale - musical rocaille) – The stylistic direction in European art of the first half of the 18th century. Rococo was an expression of illusionary escape from life in fantastic world of mythological and pastoral scenes.
|
|
|
РОМАНС (фр.) – 1. небольшое музыкально-поэтическое произведение для голоса с сопровождением (на фортепиано, гитаре); 2. инструментальная музыкальная пьеса; 3. небольшое лирическое стихотворение песенного типа, чаще всего о любви.
|
РОМАНС (фр.) – 1. дауысқа арналған шағын музыкалық-поэтикалық шығарма (фортепианоның, гитараның сүйемелдеуі-мен орындалады); 2. аспапты музыкалық пьеса; 3. көбінесе махаббат туралы ән түріндегі шағын лирикалық өлең.
|
ROMANCE (French) – A small musical poetry for voice and accompaniment (piano, guitar). 2. Instrumental piece of music. 3. Little lyric song type, usually about love.
|
|
|
РОМАНТИЗМ (фр.) – 1. идейное и художественное движение в европейском искусстве на рубеже XVIII-XIX вв. Выдвигал на первый план индивидуальность. Искусству Р. свойственны исключительность героев, страстей и контрастных ситуаций, напряженность сюжета, красочность описаний и характеристик; 2. мироощущение, которому свойственна идеализация действительности, мечтательность.
|
РОМАНТИЗМ (фр.) – 1. XVIII-XIX ғғ. аралығындағы еуропалық өнердегі идеялық және көркемдік қозғалыс. Бірінші орынға даралықты қойды. Р. өнеріне кейіпкерлердің ерекшеліктері, құмарлық және кереғар жағдайлар, желінің қарбаластығы, бейнелеудің мәнерлілігі мен сипаттамалары тән; 2. дүниетаным, оған шындықты дәріптеушілік, арманшылдық тән.
|
ROMANTICISM (French) – An ideological and artistic movement in European art at the turn of the 18th – 19th centuries. Highlights personality. Art of R. Is characterized by exceptional characters, passions and contrasting situations, the tension of the plot, colorful descriptions and characteristics; 2. Attitude, which is characterized by an idealization of reality, daydreaming.
|
|
|
РОЯЛЬ (от франц. Rouler – королевский) – название основной разновидности фортепиано, имеющий большой крыловидный корпус, стоящий на трех ножках, сила и блеск звучания которого усиливается при поднятой крышке.
|
РОЯЛЬ (франц. Rouler - патшалық) - фортепианоның негізгі түрлерінің атауы, үлкен қанат тәріздес тұрқы бар, үш аяқта тұратын аспап, дыбысталуының күші мен үнділігі жарығы қақпағын көтеріп қойғанда ұлғаяды.
|
GRAND-PIANO - (from French - Rouler – royal) - The name of the main types of pianos, which has a large pterygoid body, standing on three legs, the sounding strength and brilliance of which is enhanced with a raised lid.
|
|
|
РУБАЯТ - (араб. четверть). Рубаи - вид лирических песен широко распространенных в Восточной и Центральной Азии. Р. Состоит из четырех строк. Схожесть - а,а,а,а; а,а,б,а; а,б,а,б. Иногда после схожих строк, одна из знакомых слов повторяется (редиор). Р. представляет законченную мысль философского содержания.
|
РУБАЯТ – (арабша – ширек деген сөз). Шығыс және Орта Азияда кең таралған лирикалық ән түрі. Рубаят төрт жолдан тұрады. Ұйқасы – а,а,а,а; а,а,б,а; а,б,а,б болып келеді. Кей жағдайда ұйқасатын әр жолдан кейін белгілі бір сөз қайталанып келеді (редиор). Рубаят философиялық мазмұндағы аяқталған ойды білдіреді.
|
RUBAN - (Arabic - quarter) - Rubans are lyrical songs, which are widespread in East and Central Asia. R. Is consisted of four lines. The similarity - a, a, a, a; a, a, b, a; a, b, a, b. Sometimes, after similar lines, one of the familiar words is repeated (redior). R. is introduced to construct a complete thought of philosophical content.
|
|
|
С
|
|
|
СААГАН САР - название международного праздника труда Наурыз (Наурыз) у монголоязычных этносов: бурят, монголов, тувинцев. В отличие от казахского Наурыза, где Новый год отмечается в один и тот же день - 22 марта, С.С. является меняющейся, непостоянной датой.
|
СААГАН САР – моңғол тілдес халықтардың: бурят, моңғол, тувалықтар тіліндегі халықаралық еңбек мерекесі – Наурыздың (қар. Наурыз) атауы. Жаңа жыл ретінде 22 – наурызда аталып өтетін қазақтардың Наурызынан ерекшелігі С.С. - ауыспалы, тұрақсыз күн болып табылады.
|
SAAGAN SAR – The name of the international labor holiday of Nauryz (see Nauryz) in the Mongolian ethnic groups: the Buryats, the Mongols, the Tuvans... In contrast to the Kazakh Nauryz, where New Year is celebrated in the same day – March 22, S.S. is changeable, unstable date.
|
|
|
САҒА (каз.) – 3-й заключительный раздел западноказахстанского кюя төкпе (күй төкпе). Наивысшая точка напряжения музыкального развития, кульминация, широкий разлив музыкального потока и его определенная высота; предельно высокий регистр домбры.
|
САҒА – төкпе күйдің (қар. Төкпе күй)
3-соңғы бөлімі. Музыкалық дамудың ең жоғарғы күшті нүктесі, шарықтау шегі, музыкалық тасқынның ауқымды толқыны және оның белгілі бір шыңы; домбыраның ең жоғарғы шекті дауыс кеңістігі.
|
SAGA (Kazakh) – The 3rd Final section of Western Kazakhstani kui tokpe (see Kui tokpe). The highest point of tension of musical development, climax, wide flood of musical flow and its certain height; extremely high register of dombra.
|
|
|
САЗ – 1. на Востоке обозначает музыку вообще; 2. у казахов: космически устремленная сущность этноса в ее универсальной миросозидательной предназначенности. Центральный объект культуры казахов, основной посредник между поколениями, обеспечивающий гармонизующую связь Человека и Космоса, а также репрезентирующий Мир по законам красоты. (С.Аязбекова).
|
САЗ – 1. Шығыста – жалпы музыканың синонимі; 2. қазақтарда: этностың ғарышқа ұмтылуын жан-жақты дүниетанымдық арнау ретінде көрсету. Адам мен Ғарыш арасындағы үйлесімді байланысты ұрпақтар арасындағы негізгі бітістіруші болып табылатын, сондай-ақ Әлемді сұлулық заңдылығы бойынша сыйға тартатын қазақ мәдениетіндегі орталық нысана (С. Аязбекова).
|
SAZ – 1. In the East stands for music in general. 2. For the Kazakhs: cosmically looking essence of a folk in its universal predestination to create the world. The central object of culture of the Kazakhs, the main mediator between the generations, providing harmonizing relationship between man and the cosmos, and represents the world according to the laws of beauty. (S. Ayazbekova).
|
|
|
САЗ СЫРНАЙ (каз.) - духовой музыкальный инструмент, изготовленный из глины. Способен выражать сокровенные чувства посредством звуков, на что указывает слово «сыр»- тайна, секрет. Имеет небольшой размер.
|
САЗ СЫРНАЙ – саз балшықтан жасалған үрмелі музыкалық аспап. «Сыр» деген сөздің өзі айтып тұрғандай, дыбыс арқылы қымбат сезімдерді жеткізе алуға қабілетті. Көлемі шағын.
|
SAZ SYRNAI (Kazakh) – A wind musical instrument made of clay. Able to express the innermost feelings through sounds, as indicated by the word “syr” – a mystery, a secret. It has a small size.
|
|
|
САЗГЕР (от тюрк. Музыка) – традиционный тип восточного музыканта-профессионала, сочетающего в одном лице исполнителя и создателя. Для того, чтобы стать С., необходимы универсальные способности: исполнительское мастерство, высокий артистизм, творческий (музыкально-поэтический) дар импровизатора и создателя. Этому всему нельзя научиться. Только человек, обладающий незаурядной одаренностью, имеющий неодолимую тягу к искусству, может упорным трудом добиться звания С.
|
САЗГЕР (түрк.т. музыкадан) – бір адам бойынан орындаушы да, шығарушы да табылатын шығыстың музыкант– кәсіпқойының дәстүрлі бейнесі. С. болу үшін мынадай жан-жақты қабілеттер қажет: орындау шеберлігі, жоғары әртістік қабілет, суырып – салмалылық пен шығармашылық (музыкалық-поэтикалық), туынды шығарушылық. Бұның бәрін үйрену мүмкін емес. Тек сирек кездесетін дарындылығы бар, өнерге деген шексіз ұмтылысы бар адам ғана өзінің қажырлы еңбегі арқылы С. деген атақа ие бола алады.
|
SAZGER (From Turkic – Music) – The traditional type of Eastern professional musician, combining in one person the artist and the creator. In order to become a S., one needs generic skills: mastery, high artistry and creativity (music and poetry), the gift of improvisation and the creator. This all cannot be learned. Only a person with extraordinary talent has an irresistible attraction to the art, can achieve the rank of S. Through a hard work.
|
|
|
САКРАЛЬНОЕ, СВЯЩЕННОЕ (лат.) – относящийся к религиозному культу и ритуалу; обрядовый (см. обряд).
|
КИЕЛІ, ҚАСИЕТТІ (лат.) – дінге табыну мен салт-жорасына қатысты; әдет-ғұрыптық (қар. әдет-ғұрып).
|
SACRAL, SACRED (Latin) – Refers to a religious cult and rite; ritual (see Ritual).
|
|
|
САЛ – СЕРІ (каз.) – 1. люди, приближенные к божествам и духам, занимавшие пограничное положение между земным и небесным мирами, бытием и небытием. Стиль жизни и творчество С.-С. Заключают в себе необъятную глубину вселенского масштаба, знание космических законов (т.е. тайны жизни и смерти). Имеют преемственную связь с ролью бақсы (бақсы). Отличают ритуальное несоблюдение степного этикета, вследствие сакральной роли, выполняемой ими в традиционном обществе; 2 создатели и исполнители лирического репертуара, проводили свое время, в основном, в кругу молодежи (А.Мухамбетова).
|
САЛ – СЕРІ (қаз.) - 1 жер үсті, аспан әлемі, тұрмыс және тұрмыстан тыс арасындағы шекаралық жағдайда болатын, құдайдай жандар мен әруақтарға жақын жүретін адамдар. С.-С. өмір сүруі мен шығарамашылқ стилі дүниенің тереңдегі шексіз көлемін, ғарыштық заңдылықтарды (яғни өлім мен өмір құпиясын) білуді қамтиды. Бақсы (қар. Бақсы) рөлімен екеуі арасында байланыс бар. Дала этикетінің жол-жоралғыларын сақтамау, дәстүрлі қоғамдағы олар орындайтын қасиетті рөлдердің салдары ерекшелендіреді; 2. сезімге толы шығармаларды шығарушылар мен орындаушылар, өз уақыттарын негізінен жастар арасында өткізген (Ә. Мұхамбетова).
|
SAL – SERI (Kazakh) – 1. People, who are close to the gods and spirits, who held the position of boundary between the earthly and heavenly worlds, being and nothingness. Lifestyle and creation of S.-S. Embody the immense depth of the universal scale, the knowledge of cosmic laws (i.e. the mysteries of life and death). Have continuity connection with the role of the Baksy (see Baksy). Distinguish failure of ritual etiquette of the steppe, due to the sacred role played by them in a traditional society; 2. Creators and performers of lyric repertory, spent their time mostly among young people.
|
|
|
САРЫН (каз.) – ритуальный магический напев. Исполняют: 1. баксы (баксы); 2. невеста в традиционном свадебном обряде Западного Казахстана; 3. жырау (жырау).
|
САРЫН – салттық дуалы әуен. Орындайтындар: 1. бақсы (қар. бақсы); 2. Батыс Қазақстанда дәстүрлі үйлену тойында ұзатылатын қалыңдық; 3. жырау (қар. жырау).
|
SARYN (Kazakh) – Ritual magic melody. Performed by baksy (see Baksy); 2. The bride in a traditional wedding ceremony in Western Kazakhstan; 3. Zhyrau (see Zhyrau).
|
|
|
СЕГІЗҚЫРЛЫ (каз. многогранный талант; одаренный) - фразеологизм. 1.Творческая личность, наделенная многосторонними дарованиями; 2. бақсы, жырау, жыршы, ақын, күйши, әнши, сал, сері, несущие в своем генофонде Священное Знание – тайну мироздания, Космоса, в котором есть мир этот, земной и мир тот, небесный.
|
СЕГІЗҚЫРЛЫ (жан-жақты талантты, дарынды) - тұрақты тіркес. 1. Сан қырлы қабілетке ие ізденімпаз тұлға. 2. Өз тегінде Қасиетті Білімді - әлем құрылысын, осы жердегі дүние мен о дүние енетін Ғарыш құпиясын – таратушы бақсы, жырау, жыршы, ақын, күйші, әнші, сал-сері.
|
SEGIZKYRLY (Kazakh - multifaceted talent, gifted) - Phraseology. 1. A creative person, endowed with multilateral talents 2. Baksy, zhyrau, zhyrshy, akyn, kuishi, anshi, sal, sere, bearing in their genes Sacred Knowledge - the mystery of the universe, the cosmos, where there is this, earthly world and the heavenly one.
|
|
|
СЕКВЕНЦИЯ – (от лат. - seyuentia следование) – повторение какого-либо мелодического или гармонического оборота на другой высоте, повторяющийся мотив секвенции называется звеном. Секвенции бывают восходящие, нисходящие, тональные или модулирующие.
|
СЕКВЕНЦИЯ – (лат. - seyuentia ілесу) - басқа биіктікте әуендік және ырғақтық құрылымын сақтай отырып, әуендік айналамды қайталау. Қайталанатын дыбыстар тізбегі буын деп аталады. Секвенциялар жоғарылатылған, төмендетілген, әуенді және үн ауысушылық болып бөлінеді.
|
SEQUENCE – (from Latin. – seyuentia – following) - The repetition of a melodic or harmonic turn at a different height; repetitive sequence motif is called a link. Sequences are ascending, descending, tone or modulating.
|
|
|
СЕКСТА – (от лат. – sexta шестая) – интервал шириной в шесть ступеней, обозначается цифрой шесть; бывает секста малая, большая, уменьшенная и увеличенная.
|
СЕКСТА – (лат. – sexta алтыншы) - Ені алты баспалдақтан тұратын интервал, алты цифрымен белгіленіді; секста кіші, үлкен, кішірейтілген, үлғайтылған болады.
|
SEXTUS – (from Latin. - sexta – sixth) – A wide range of six stages, indicated by the numeral six; there can be a small S., a largeS., a decreases S. and an increases S.
|
|
|
СЕКСТАККОРД - первое обращение трезвучия, обозначается цифрой 6. В тесном расположении аккорд состоит из терции и кварты; расстояние от основания до вершины секста.
|
СЕКСТАККОРД - үшендыбыстылықтың алғашқы айналымы. Алты цифрымен белгіленеді. Тығыз орналасуда аккорд терция мен квартадан тұрады; қашықтығы секстің негізінен басына дейін.
|
SEXTUSACCORD – The first call of triads, indicated by the numeral 6. In close location the chord is consisted of a tierce and a quart; the distance from the bottom to the top of a sextus.
|
|
|
СЕКСТЕТ – (нем. sextett от. лат. Sextus –шестой) – 1. ансамбль шести исполнителей. 2. сочинение для шести исполнителей.
|
СЕКСТЕТ - (нем. лат. sextus -алтыншы) – 1. алты орындаушыдан тұратын ансамбль;
2. алты орындаушыға арналған шығарма.
|
SEXTET – (German - sextett from Latin – Sextus – the sixth) - 1. An ensemble of six performers; 2. The work for six performers.
|
|
|
СЕКУНДА – (от лат. secunda – вторая) – интервал шириной в 2 ступени, обозначается цифрой 2. Секунда бывает малая, большая, уменьшенная, увеличенная.
|
СЕКУНДА – (лат. secunda – екінші) – Еңі екі баспалдақтан тұратын интервал, екі цифрымен белгіленеді; 2. секунда кіші, үлкен, кішірейтілген, үлғайтылған болады.
|
SECOND – (from Latin - secunda – the second) – An interval which width is two steps, denoted by the numeral 2. Second can be small, large, reduced, and enlarged.
|
|
|
СЕКУНДАККОРД – третье обращение септаккорда; обозначается цифрой 2. При наиболее близком расположении входящих в него звуков С. Содержит секунду, кварту и сексту от нижнего голоса.
|
СЕКУНДАККОРД – септаккордтың үшінші айналымы; екі цифрымен белгіленеді. 2. С. секунда, кварта және төменгі дауыстан секста кіреді, егер оның дыбыстары жақын орналасқан жағдайда.
|
SECONDACCORD - The third appeal of septaccord, denoted by the numeral 2. At the closest location of its constituent sounds S. contains a second, a quart and a sixths of the lower voice.
|
|
|
СЕПТИМА – (от лат. septima седьмая) – интервал шириной в семь ступеней; обозначается цифрой 7. Септима бывает малая, большая, уменьшенная, увеличенная.
|
СЕПТИМА – (от лат. septima жетінші) – Ені жеті баспалдақтан тұратын интервал, 7 цифрымен белгіленеді; септима кіші, үлкен, кішірейтілген, үлғайтылған болады.
|
SEPTIMA – (from Latin – septima – seventh) – A wide range of seven steps; denoted be the numeral 7. Septima can be small, large, reduced, and enlarged.
|
|
|
СЕПТАККОРД – аккорд, состоящий из четрыех звуков, расположенных по терциям; обозначается цифрой 7. Расстояние от основания до вершины составляет интервал септима, от которой и получил свое название данный аккорд.
|
СЕПТАККОРД – жеті цифрымен белгіленетін, терциялар бойынша орналасқан, төрт дыбыстан тұратын аккорд. Қашықтығы негізінен басына дейін септима интервалын құрайды, сол себептен бұл аккорд септаккорд деп аталады.
|
SEPTACCORD - An accord consisting of four sounds arranged by tierces; denoted by the numeral 7. The distance from the bottom to the top is the interval of the seventh from which this accord got its name.
|
|
|
СИЛА ЗВУКА – громкость звука, качество, зависящее от ширины (амплитуды) колебания звучащего тела; чем шире амплитуда колебания, тем больше С.З. и наоборот; в музыке обозначается специальными знаками. (См. Динамика).
|
ДЫБЫС КҮШІ – біздің есту сезімдеріміздің дыбыстың қатты немесе жай шығуын қабылдауы. Дыбыстың күші дыбыс тербелісінің шегіне – амплитудасына немесе тербелу қимылының серпілісіне байланысты. Серпіліс көлемі неғұрлым кең болса, дыбыс солғұрлым күшті болып келеді, серпіліс тарылған сайын - дыбыс жай (баяу) шығады.
|
THE POWER OF SOUND – The sound volume, quality, depending on the width (amplitude) of fluctuations of the sounding body; the greater the amplitude of the fluctuations, the greater the power of sound is and vice versa; in music it is designated by special signs. See Dynamics.
|
|
|
СИЛЬНАЯ ДОЛЯ - первая метрическая опорная доля такта, перед которой стоит тактовая черта. В сложных и смешанных тактах существует и относительно сильная доля. Регулярность С.Д. – одно из организующих начал музыкальной формы.
|
КҮШТІ ҮЛЕС – алдында тактілік шек тұрған тактінің алғашқы метрикалық тірек үлесі. Күрделі және аралас ұяларда тиісінше күшті үлес те болады. К.Ү. жүйелілігі – музыкалық түрдің ұйымдастырғыш бастамаларының бірі.
|
STRONG PART - The first bearing metric fraction of the stroke, before which the bar line stands. There is a relatively strong part in a complex and mixed stroke. Regularity of S.P. is one of the organizing principle of musical form.
|
|
|
СИМФОНИЯ (гр. Symhonia - cозвучие) – 1. сложная форма инструментальной музыки для симфонического оркестра, способная раскрыть большое многообразие культурных смыслов и образов; 2. гармоничное соединение, сочетание множества чего- либо, например, симфония красок.
|
СИМФОНИЯ (гр. – дыбыс қатары) – 1. мәдени мәндер мен бейнелердің көлемді түрлілігін ашуға қабілетті симфониялық оркестрге арналған аспапты музыканың күрделі түрі; 2. бір нәрсе түрлерінің үйлесімді бірлігі, келісімділігі, мысалы, бояулары үйлескен симфония.
|
SYMPHONY (Greek Symhonia – consonance) – A complex form of instrumental music for symphony orchestra that can reveal a great diversity of cultural meanings and images.
2. Harmonious combination of something, for example, a symphony of colors ....
|
|
|
СИНКОПА – (ит., от греч. syncope – сокращение; фр. – обморок) – ударная акцентированная нота не на сильной доле, как обычно, а на слабой доле такта; чаще всего образуется в результате паузы на предыдущей сильной доле или в результате связки С. с нотой, находящейся на последующей сильной доле. Синкопа как правило вносит в ритм элемент остроты и неожиданности.
|
СИНКОПА – (ит., греч. syncope – азайту, фр. – талу) – екпін ерекшелігі- акценттің күшті немесе біршама күшті үлестен алдағы әлсіз үлеске ауысуы. С. пайдаланылған музыкада көлемдік және өлшемдік екпін ерекшеліктері біркелкі болмайды. С. жиі кездеседі және ол өлшемнің әлсіз үлесі келесі күшті үлеспен жалғасқан тұста пайда болады. Сондықтан С. өзінің күтпеген жерден пайда болуымен ерекшеленеді.
|
SYNCOPE (Italian from Greek - syncope – reduction; French – faint) – A beat concentrated note not on the up-beat, as usual, but on the weak part of a stroke; it is often being founded as a result of the pause on the previous up-beat part or as a result of connection of S. with a note, which is located at the subsequent strong part. Syncope usually introduces the element of surprise and sharpness into the rhythm.
|
|
|
СИНКРЕТИЗМ - цельность, нераздельность существования религии, искусства, философии, характерные для древней культуры. В обрядовом синкрезисе человек как микрокосмос предстает звеном единого, неделимого, строго упорядоченного макрокосмоса, т.е. Вселенной.
|
СИНКРЕТИЗМ (грек.synkrёtismos – біріктіру) – «жігі ашылмаған», «біте қайнасқан» деген сөз тіркестерінің синонимі болып табылатын бұл ұғым тұтастық бөлінбеушілікті білдіреді. Ғылымдардың, өнер мен наным-сенімдердің жіктелінбеген бастапқы біртұтастық күйі мифологиялық мәдениеттің синкреттік сипатын танытады. Адам микроғарыш ретінде дәстүрлі синкрезисте тұтас, бөлінбейтін, қатаң реттелген макроғарыштың, яғни Ғаламның (Жиһанның) буыны болып табылады.
|
SYNCRETISM – Integrity, indivisibility of the existence of religion, art, philosophy, which are characteristic of the ancient culture. In ritual syncretism human as a microcosm appears as a link of united, indivisible, strictly ordered macrocosm, i.e. the Universe.
|
|
|
СИНТЕЗ ИСКУССТВ – сочетание разных видов искусства, оказывающее многостороннее эстетическое воздействие. Единство компонентов С.И. определяется единством идейно-художественного замысла. Синтез режиссерского, актерского искусств, литературы, музыки, изобразительного искусства - основа спектакля, кинофильма.
|
ӨНЕР ТОҒЫСЫ – жан-жақты эстетикалық әсер ететін өнер түрлерінің үйлесімділігі. Ө.Т. құрамдастарының бірлігі идеялық-көркемдік түпкі ойдың бірлігімен анықталады. Режисерлік, актерлік өнердің, әдебиеттің, музыканың, бейнелеу өнерінің тоғысы – қойылым мен кинофильмнің негізі.
|
SYNTHESIS OF THE ARTS – A combination of different types of art that has various aesthetic effects. The unity of the components of S. Of the A. Is determined by the unity of ideological and artistic design. Synthesis of directing, acting arts, literature, music, visual arts – the basis of performance, film.
|
|
|
СКРИПИЧНЫЙ КЛЮЧ – один из ключей системы соль (G), обозначающий нахождение ноты соль первой октавы на второй линейке нотного стана.
|
СКРИПКАЛЫҚ ҚҰЛАҚКҮЙ - соль (G) жүйесі құлақкүйлерінің бірі, бірінші октаваның соль нотасының ноталық желінің екінші сызығында орналасқанын білдіреді..
|
TREMBLE CLEF - One of the keys of Sol System (G), indicating the presence of the first octave G notes on the second line of a stave.
|
|
|
СЛОГОВОЕ НАЗВАНИЕ ЗВУКОВ – обозначение звуков посредством семи условных слогов, произошедших от текста латинского гимна XI века. Ученый Гвидо Аретинский положил этот текст на музыку таким образом, чтобы мелодия каждой строчки начиналась на ступень выше чем мелодия предыдущей строчки. Первые слоги каждой строчки текста послужили названием отдельных тонов звукоряда в пределах октавы и соответствует определенному буквенному обозначению звуков: С(ut) – до; D(Re) – ре; E(Mi)- ми; F(Fa)- фа; G(Sol)- соль; A(La)- ля; H(Si)- си.
|
ДЫБЫСТАРДЫҢ БУЫНДЫҚ АТАУЛАРЫ – латын әнұранының шартты жеті буынын негізге алып, XI ғасырда итальяндық музыкант, теоретик, әрі ұстаз Гвидо д, Ареццо музыкалық нота жазуын дамытты. Әнұран жазылған кезде бұл атаулар қазіргіден басқаша болған; уm, ре, ми, фа, соль, са. Кейіннен әуен жақсырақ айтылу үшін қолайсыз уm буыны Донидің өзгертуімен до болып,са буыны Вельрант си буынамен алмастырылды. Дыбыс аттарының жүйесі өзгеріссіз келеді: С(ut) – до; D(Re) – ре; E(Mi)- ми; F(Fa)- фа; G(Sol)- соль; A(La)- ля; H(Si)- си.
|
SYLLABIC NAME OF SOUNDS - A designation of sounds of the seven conventional syllables, originated from the lyrics of Latin hymn of the 11th century. Scientist Guido Aretinsky put the text on music in a way that each melody lines began on a higher level than the previous melody lines. The first syllables of each line of text served as the name of the individual tones within the octave scale, and corresponded to a specific drive letter sounds: C (ut) - do; D (Re) - re; E (Mi) - mi; F (Fa) - fa; G ( Sol) - sol; A (La) - la; H (Si) - si.
|
|
|
CЛУХ МУЗЫКАЛЬНЫЙ – способность человека воспринимать звуки. Следует различать С. физический, т.е. способность воспринимать физические свойства звуков (высоту, силу, продолжительность, тембр), и Слух музыкальный., т.е. способность воспринимать смысл звукового последования в художественном произведении, улавливать связь между звуками, запоминать их, внутренне представлять их, сознательно воспроизводить. Среди различных видов музыкального слуха важнейшими являются: абсолютный – способность определять абсолютную высоту звуков; относительный – способность определять и воспроизводить звуковысотные соотношения в мелодии, аккордах, интервалах; внутренний – способность к ясному мысленному представлению отдельных видов звуков, мелодических и гармонических построенией.
|
МУЗЫКАЛЫҚ ЕСТУ - адамның дыбыстарды қабылдау қабілеттілігі. Табиғи (физикалық) есту мен музыкалық естуді ажырата білу керек. Табиғи есту – дыбыстардың физикалық қасиеттерін қабылдау қабілеттілігі болса, М.е. – көркем шығармадағы дыбыстық қостаудың мәнін қабылдау қабілеттілігі, дыбыстар арасындағы байланысты ұстау, оларды есте сақтау, оларды іштей қабылдау, саналы түрде еске түсіру.
М.е. түрлерінің ішіндегі ең маңыздылары: абсолюттік есту – дыбыстардың абсолюттік жоғарылығын анықтау қабілеттілігі, салыстырмалы есту – әуендегі, аккордтардағы, интервалдардағы дыбыстардың арақатынасын анықтау және еске түсіру қабілеттілігі; іштей есту – дыбыстардың жекелеген түрлерін, әуендік және үйлесімді құрылымдарды айқын ойша қабылдану қабілеттілігі.
|
TO HAVE AN EAR FOR MUSIC - The ability to perceive sounds. It is necessary to distinguish between physical ear, i.e. the ability to perceive physical properties of sounds (height, strength, duration, timbre), and ear for music, i.e. the ability to perceive sense of sound succession in an artistic work, pick up the connection between sounds, and to remember them, represent them internally, consciously play them. Among the different types of music ear the most important are: absolute - the ability to determine the absolute height of sounds; relative - the ability to identify and reproduce the pitch ratio in the melody, chords, intervals; inner - the ability to clear mental representation of certain types of sounds, melodic and harmonic construction.
|
|
|
СМЕРТЬ – культурно-историческая универсалия. Как биологическое понятие С. означает закономерный факт прекращения жизни в результате исчерпания жизненных ресурсов организма. В культурном плане категория С. наполняется особым смыслом. По воле Высших Сил некоторые из практически умерших могут вернуться назад в свое тело, в мир физический после клинической смерти для того, чтобы искупить свои долги. Воспоминания о прекрасном мире, где недолго находились возвращенные к жизни, изменяют мировоззрение таких людей. Все они становятся после этого глубоко верующими, воспринимают продолжение своей жизни как долг перед ближними и обществом. (Е.Шаймерденулы).
|
ӨЛІМ – мәдени–тарихи универсалия. Ө. биологиялық түсінікте ағзаның тірі ресурстарының біту нәтижесінен өмір сүруді тоқтату деген заңды ақиқатты білдіреді. Ө. категориясы мәдениеттану саласында басқа ерекше түсініктермен толыға түседі. Ұлы Күш иесінің еркімен өлген адамдардың кейбірі өз қарыздарын өтеу үшін физикалық әлемге клиникалық өлімнен кейін өз денесіне орала алады. Көп болмаса да көрген тамаша әлем туралы естеліктер өмірге қайта оралған адамның дүниетанымын өзгертеді. Одан кейін олардың барлығы өте сенгіш болады, өмірінің ары қарай жалғасуын жақындары мен қоғам алдындағы қарызы деп біледі. (Е. Шаймерденұлы).
|
DEATH – Cultural-historical universal. As a biological concept D. Means a natural fact of ending of life as a result of the exhaustion of vital resources of the body. In cultural terms, the category of D. Is filled with special meaning. By the will of the Higher Forces some of the almost dead can come back into their body in the physical world after clinical death happens for redeeming their debts. Memories about a perfect world, where people, returned to life, were for a short time, change their outlook. All of these people become deeply religious after this, perceive the continuation of their life as a duty to our fellow creatures and the community. (E. Shaymerdenuly).
|
|
|
СМЕШАННЫЙ РАЗМЕР - размер, образованный от смешения двух простых неоднородных размеров, например двух и трехдольных; трехдольных и четырехдольных.
|
АРАЛАС ӨЛШЕМ - әртүрлі жай өлшемдердің қосындысы, мысалы, екі және үшүлесті; үш және төртүлесті.
|
MIXED SIZE - The size which is formed from mixing two simple non-uniform sizes, such as bilobed or ternary, ternary and four-partite.
|
|
|
СМЕШАННЫЙ ХОР – хор, объединяющий группу мужских и женских голосов. Большой диапазон смешанного хора (почти четыре с половиной октавы) его богатые динамические окраски, возможность различных фактурных комбинаций делают его колоритным и ярким.
|
АРАЛАС ХОР - Аралас хорда әйелдер және ерлер хорының барлық дауыстары болады. Бұл хор қиындық дәрежесі биік кантата, оратория немесе хор поэмалары сияқты ірі шығармаларды орындай алатын вокалдық-техникалық мүмкіндігі өте бай ұжым. Оның дыбыс ауқымы үлкен (төрт жарым октаваға дейін).
|
MIXED CHOIR - The choir, uniting a group of male and female voices. Big range of a mixed choir (almost four and a half octaves), its rich dynamic colors, the ability of various combinations of texture make it colorful and bright.
|
|
|
СМЫСЛ ЖИЗНИ - понятие, свидетельствующее о принадлежности человека к двум мирам: миру непосредственного бытия и миру духовного поиска, устремленного к вечным и безусловным ценностям. Без этого второго мира внутри наша жизнь лишена смысла, неподлинная жизнь.
|
ӨМІР МӘНІ - адамның екі әлемге тән екендігін дәлелдейтің ұғым: тұрмысқа қатыссыз әлемге және мәңгілікке, сөзсіз құндылыққа ұмтылатын рухани ізденіс әлеміне. Осы екінші ішкі әлемсіз біздің өміріміз өз мәнін жояды, шынайы өмір болып табылмайды.
|
THE MEANING OF LIFE – A concept, which indicates man’s belonging to two worlds: the world of direct being and the world of spiritual search, which is headed to the eternal and absolute values. Life is meaningless and non-genuine without this second world inside of us.
|
|
|
СОДЕРЖАНИЕ И ФОРМА - взаимосвязанные стороны культурного произведения. С. – идейно-эмоциональная, чувственно-образная сфера значения и смысла, воплощенная в адекватной структуре, композиции, стилевых особенностях (т.е. форме). Обладают социально – эстетической ценностью.
|
МАЗМҰН МЕН ПІШІН – мәдени шығарманың тығыз байланысты жақтары. М. – бірдей құрылымға, композицияға, стильдік ерекшеліктерге жинақталған мән мен мағынаның идеялық-эмоциялық, сезімді–бейнелі саласы. Ол әлеуметтік–эстетикалық құндылықты меңгерген.
|
CONTENT AND FORM – Interconnected aspects of cultural works. C. – the ideological and emotional, sensory-shaped sphere of values and meanings embodied in the adequate structure, composition, style characteristics (ie. Shape). They have a social – aesthetic value.
|
|
|
СОЗВУЧИЕ – одновременное сочетание нескольких звуков одной или разной высоты.
|
ДЫБЫС ҚАТАРЫ - бір немесе әртүрлі биіктіктегі бірнеше дыбыстің бір уақытта үйлесуі.
|
HARMONY - The simultaneous combination of several sounds of one or different heights.
|
|
|
СОЛО (ит. solo - один, единственный) – 1. музыкальное произведение, предназначенное для исполнения одним инструментом или голосом; 2. исполнение музыкального номера или танца одним исполнителем.
|
СОЛО – (ит. - біреу, жалғыз) – 1. бір аспаппен немесе дауыспен орындалуға арналған музыкалық шығарма; 2 бір адам орындайтын музыкалық нөмір немесе би.
|
SOLO (It. solo – оne, single) – A piece of music intended for performance using one instrument or voice. 2. Implementation of a musical performance or a dance by one performer.
|
|
|
СОЛЬФЕДЖИО – (ит. solfeggio, от solfa – ноты, муз. знаки, гамма) – учебная дисциплина, направленная на развитие музыкальных способностей обучающихся (муз.слух, муз. память, чувство ритма) и творческих способностей (музицирования и элементарного сочинения).
|
СОЛЬФЕДЖИО – (ит. solfeggio, solfa – ноталар, муз. белгілер, гамма) – білім алушылардың музыкалық (есту қабілеті, музыкалық жад, ырғақты сезіну) және шығармашылық (музыкамен әуестену және қарапайым шығарма) қабілеттерін дамытатын оқу пәні.
|
SOL-FA – (Italian – solfeggio from solfa - notes, music signs, gamma) – An academic discipline designed to develop musical abilities of students (music listening, music memory, sense of rhythm) and creative abilities (music-making and elementary composition).
|
|
|
СОПРАНО – (итал. sopra – над, сверху) – 1. самый высокий женский певческий голос. Основные разновидности: драматическое, лирическое, колоратурное. 2. самые высокие детские голоса мальчиков (дискантов) и девочек в диапазоне c1 – a 2.; 3. самая высокая партия в хоре; 4. высокие по регистру разновидности некоторых муз. инструментов (труба, саксофон).
|
СОПРАНО – (итал. sopra – үстіңгі) – 1. ең жоғарғы әйелдер дауысы. Негізгі түрлері; драмалық, лирикаық, колоратуралық; 2. қыздардың және ер балалардың ең жоғарғы дауысы. Диапазоны C1 – a2.; 3. хордағы ең жоғарғы дауыс; 4. Жоғары регистр бойынша кейбір музыкалық аспаптардың (труба, саксофон) түрлері.
|
SOPRANO - (Italian sopra - over, above) - 1. The highest female singing voice. Key types: dramatic, lyric, coloratura; 2. The highest children boys’ voices (trebles) and girls’ voices in the range c1 - a2; 3. The highest party in the choir; 4. High on the register varieties of some music instruments (trumpet, saxophone).
|
|
|
СОЧИНЕНИЕ – 1. процесс создания музыки композитором; 2. обозначение отдельного муз. произведения, сокр. Соч., то же, что опус (лат. Opus).
|
ШЫҒАРМА - 1. композитордың музыка шығару үдерісі; 2.кейбір музыкалық шығармалардың белгісі, опус (лат. Opus) сияқты қысқаша шығарма деп аталады.
|
COMPOSITION - 1. The process of creating music by a composer; 2. A designation of a particular musical work, abbr. C. Is the same as the opus (Latin – Opus).
|
|
|
СТАККАТО - (ит. – staccato -отрывисто) короткое, отрывистое исполнение звуков на музыкальных инструментах или голосом. Обозначается точками над нотами или под нотами.
|
СТАККАТО - (staccato-үздік-создық)-музыкалық аспаптарда немен айтқанда дыбыстарды қысқа, үздік-создық орындау. Нотаның үстінен немесе астынан нүктемен белгіленеді.
|
STACCATO (Italian – staccato - abruptly) - A short, abrupt performing of sounds on musical instruments or by voice. Denoted by dots above or below the notes.
|
|
|
СТАРОСТЬ – культурфилософская универсалия. Согласно философии жизни казахов, именно теперь, как никогда прежде, человек глубоко приемлет и охватывает духовным взором бесконечность миров Вселенной. Он видит смысл гармонии неспешной жизни с неспешными ритмами Мироздания, неторопливо чередующих свои дни и состояния. В старости человек постигает-знает и объясняет молодым, что терпимость один из ключей жизни. Эта терпеливость означает бережное и неустанное сосредоточение на лике и жизни, и Вселенной, выражение к ней глубинного отношения, которое выливается в приобщение ко все новым уровням общения с нею, т.е. достигает возвышения духа человека
(К. Нурланова).
|
ҚАРТТЫҚ – мәденифилософиялық универсалия. Қазақ өмірінің философиясы бойынша, дәл осы кезде, басқа кездерге қарағанда адам бүкіл әлемінің шексіз екенін рухани көзқараспен терең қабылдайды және қамтиды. Ол өзінің баяу өтіп жатқан өмірінің жай ырғақты Әлеммен асықпай алмасып отырғанкүндері мен көңіл күйінің үйлесімділігі деп түсінеді.Бұл жасқа жеткен қарт келешек ұрпаққа өмірдің кілті – төзімділік деп қайталаудан жалықпайды. Мұның өзі «бұл дүние – шолақ екен, адам деген бұл дүниеде қонақ екен» деген нақыл сөздердің терең философиялық мән-мағынасын да түсіндіреді (Қ. Нұрланова).
|
OLD AGE – A cultural philophical universal. According to the philosophy of life of the Kazakhs, it is right time more than ever, when people deeply accept and cover with their eyes the infinite worlds of the universe (see Universe). He sees the sense of harmony of leisurely life with unhurried rhythms of the Universe, slowly alternating their days and states. In old age, a person perceives, knows and tells the young that tolerance is one of the keys of life. This tolerance means careful and relentless focus on life and the universe, feeling a deep relationship to it, which translates into communion to new levels of communication with her, that is, reaches the elevation of human spirit (K. Nurlanova).
|
|
|
СТИЛИЗАЦИЯ – 1. подражание внешним формам какого-либо определенного стиля, например, стиль под классицизм; 2. подчинение художественного изображения условным, орнаментальным формам; С. обычна в декоративно-прикладном искусстве.
|
СТИЛИЗАЦИЯ – 1. кез келген белгілі бір стильдің ішкі пішініне еліктеу, мысалы, классицизмге бейімделген стиль; 2. көркем суреттеуді шартты, өрнекті үлгіге бағындыру; С. әдетте қолданбалы–сәндік өнерде кездеседі.
|
PATICHE – An imitation of external forms of a particular style, for example, the classicism-like style; 2. Subordinate of artistic images to conditional ornamental forms; P. Is common for decorative and applied arts.
|
|
|
СТИЛЬ (лат.) – 1. идейно и художественно обусловленная общность выразительных приемов в литературе и искусстве определенного времени или направления, а также в отдельном произведении; 2 индивидуальный С. отдельного художника (см. художник).
|
СТИЛЬ (лат.) – 1. әдебиет пен өнерде кездесетін белгілі бір уақыттағы немесе бағыттағы, сондай-ақ жеке шығармадағы, идеялық және көркемдік жағынан келісті көркем әдістердің тұтастығы; 2. дара суреткердің (қар. суреткер) жеке стилі.
|
STYLE (Latin) – 1. Techniques in literature and art of time or direction, as well as in a separate product, conditioned by ideological and artistic alliance. 2. Individual S. Of a single artist (see Artist).
|
|
|
СТРОЙ – 1. высотное положение и соотношение ряда звуков. 2. Строй инструмента – высота извлекаемых на нем звуков по сравнению с настройкой принятого камертона. 3. Строй хора – чистота интонирования в пении.
|
САП - 1. Дыбыстар қатарының жоғары орналасуы және арақатынасы; 2. аспаптың бұрауы – камертонмен күйіне келтірумен салыстырғандағы дыбыстар биіктігі;
3. хорды сазына келтіру – ән айтудағы дауыс ырғағын келтіру тазалығы.
|
TUNE - 1. A high-rise position and the ratio of a level of sounds. 2. Instrument tune – a height of sounds extracted from given instrument in comparison with the configuration of adopted tuning-fork. 3. A structure of the choir - the purity of intonation in singing.
|
|
|
СТУПЕНИ ЛАДА - звуки лада, нумеруемые от тоники верх; обозначаются римскими цифрами. Каждая из ступеней мажорно-минорной системы ладов имеет, кроме того, определенное название в зависимости от ее основного значения и положения в ладе: I – тоника; II – нисходящий водный тон; III – медианта; IV – субдоминанта; V – доминанта; VI – субмедианта; VII – восходящий водный тон.
|
ЛАД БАСҚЫШТАРЫ, БАСПАЛДАҚТАРЫ – I – тоника; II – биіктігі төмен кіріспе тон; III – медианта; IV – субдоминанта; V – доминанта; VI – субмедианта; VII – биіктігі жоғары кіріспе тон.
|
STEPS (LEVELS) OF A FRET - The sounds of a fret, designated by Roman numerals. Each of the steps of major-minor system of frets has, in addition, a specific name depending on its main meaning and position in a fret: I - tonics; II - water falling tone; III - medinat; IV - subdominant; V - dominant; VI - submedianta; VII - water rising tone.
|
|
|
СУБДОМИНАНТА (лат. subdominanta – нижняя господствующая ) - 1. четвертая ступень мажора или минора; обозначается римской цифрой IV или лат.буквой S; 2. принятое в гармонии название трезвучия IV ступени, а иногда и других аккордов, родственных трезвучию IV ступени, и имеющих ту же гармоническую функцию.
|
СУБДОМИНАНТА - (лат. subdominanta – төменгі үстемдік етуші) – 1. мажордың немесе минордың төртінші баспалдағы; IV рим цифрымен немесе S лат. әріпімен белгіленеді; 2. әдетте гармонияда
IV баспалдақтағы үшендыбыстылықтың атауы, ал кейде гармониялық функциялары бар IV баспалдақтың үшендыбыстылы-ғының басқа да тектес аккордтары.
|
SUBDOMINANT (Latin - subdominanta - the lower, the prevailing) - 1. The fourth stage of major or minor; it is denoted by a Roman numeral IV or Latin letter S. 2. Taken in harmony the name of triads of IV level, and sometimes other chords - related to a triad of IV level which have the same harmonic function.
|
|
|
СЦЕНА ( лат. - шатер, палатка) – 1. часть театрального здания, площадка, на которой происходит представление; 2. отдельная часть акта (действия) театральной пьесы; 3. отдельный эпизод, изображаемый в романе, пьесе, фильме, картине; 4. наблюдаемое происшествие, эпизод.
|
САХНА (лат. - шатыр, палатка) – 1. ойын-сауық өткізілетін театрландырылған ғимараттың бөлігі, алаң; 2. театрлық пьеса қойылымының жеке бөлігі; 3. романда, пьесада, фильмде, көріністе бейнеленетін жеке үзінді; 4. бақыланатын уақиға, кездейсоқ жағдай.
|
STAGE (Latin –tent, marquee) – 1. A part of the theater building, playground, on which presentations take place. 2. A separate part of the act (action) of a theatrical play. 3. A separate episode, portrayed in the novel, play, film, painting.4. Observed incident, episode .
|
|
|
СЦЕНАРИЙ (ит.) – 1. литературно – драматическое произведение, предназначенное для экранизации, включает детальное описание действия с текстом речей персонажей; киносценарий; 2. план, сюжетная схема пьесы, оперы, балета.
|
СЦЕНАРИЙ (ит.) – 1. экрандық нұсқаға арналған әдеби-драмалық шығарма; кейіпкерлердің сөздері мәтіндері бар іс-әрекеттің толық жете суреттелуін. киносценарийді қамтиді; киносценарий; 2. пьесаның, операның, балеттің жоспары, сюжеттік сорабы сұлбасы.
|
SCRIPT (Italian) – A literature dramatic work intended for screening, includes a detailed description of the action with the script for the characters; screenplay. 2. A plan, plot scheme of a play, opera, ballet.
|
|
|
СЫБЫЗҒЫ (каз.) – духовой народный музыкальный инструмент, один из наиболее любимых в традиционном казахском обществе. Сыбызговые инструменты обычно двухголосны: один голос извлекается из инструмента, второй представляет горловой звук музыканта- исполнителя (см. традиционное казахское общество, кюй, горловое пение).
|
СЫБЫЗҒЫ (қаз.) – дәстүрлі қазақ қоғамындағы бірден – бір сүйікті саналатын үрмелі халықтық музыкалық аспап. Сыбызғы аспаптары әдетте екі дауысты болып келеді: бір дауыс аспаптың өзінен шығып тұрса, екіншісі орындаушы-музыканттың тамақтан шығатын дыбысы (қар. Дәстүрлі қазақ қоғамы, күй, тамақпен әндету).
|
SYBYZGY (Kazakh) – A brass folk instrument, one of the most beloved in traditional Kazakh society. Sybyzgy kuis are usual two-voiced parts: the first voice is taken out of the instrument; the second represents the guttural sound of a musician-singer (see Traditional Kazakh society, Kui, Throat singing).
|
|
|
|
|
