На заседании педагогического совета

диктант – 1 
Яҙма эш төрҙәре (изложение,инша) яҙыу уҡыусыларҙың уҡыу кимәленә, белеменә, 
мөмкинселегенә ҡарап уҡытыусы ҡара-мағына ҡалдырыла һәм улар урынына шул уҡ күләмдә 
түбәндәге яҙма эштәр үткәрергә мөмкин: 
- карточкалар менән эш; 
- һүрәт буйынса һөйләмдәр төҙөү; 
- һүҙлек диктанты; 
- һөйләмдәр төҙөү; 
- һүҙлек менән эш;
Календарь-тематик планлаштырыу 
I класс, йылына – 34 сәғәт 
№ 
Дәрес 
Сәғәт 
һаны 
Йыһазландырыу Һүҙлек эше 
Дата 
Иҫкәр
мә 
1-се триместр. 
Башҡортостан-минең 
тыуған республикам. 
10 с. 
1 с. 
1. 
Башҡортостан-матур ил. 1 с. 
Карта,Өфө 
Башҡорт,Башҡортоста
н,милләт,бергә 
йәшәйбеҙ, ауыл, ҡала, 
йәшәй, дуҫ йәшәйҙәр 
3.09 
Танышыу. 
4 с. 
2. 
Һин кем? 
1 с. 
Уҡыусы һүрәте 
Исем (-ем,-ең, -н), 
уҡыусы, 
уҡытыусы,малай,ҡыҙ, 
10.09. 
3. 
Был кем? Был нимә? 
1 с. 
Уҡытыусы 
һүрәте 
Кем? Нимә? Һин кем? 
Был кем? Ул кем? 
17.09. 
4. 
Әйҙә танышайыҡ. 
1 с. 
Һинең исемең нисек? 
1.10. 
5. 
Нимә эшләй? 
1 с. 
Һорай,әйтә,уҡый,таны
ша,атлай,ултыра, 
ашай,уйнай,баҫып 
тора 
8.10 
Ғаилә. 
4 с. 
6. 
Ғаилә. 
1 с. 
Ғаилә 
һүрәте,шиғырҙар 
Атай (-ым),әсәй(-
ем),олатай,өләсәй, 
Ағай,апай,ҡусты,һеңл
е,туған 
15.10. 
7. 
Нимә эшләй? 
1 с. 
Диалогтар 
Эшләй,бешерә,үтеклә
й,сәй эсә,ярата, 
Ҡарай,яҙа,компьютерҙ
а эшләй,йәшәй, 
Ҡаршылай 
22.10. 
8. 
Минең ғаиләм. 
1 с. 
тиҙәйткестәр 
Оло,өлкән,ҙур,бәләкәй
,кесе 
29.10. 
9. 
Ҡабатлау. Кем менән? 
Кемдең? 
1 с. 
Кем менән? Кемдең? 
5.11. 
Мәктәп. 
4 с. 
1
0. 
Мәктәп.Беҙҙең класс. 
1 с. 
Мәктәп, класс 
Бүлмәһе һүрәте 
Мәктәп,ишек,таҡта,өҫ
тәл,иҙән,аҡбур, 
Сепрәк,ултырғыс 
12.11. 
1
1. 
Уҡыу әсбаптары. 
1 с. 
Уҡыу әсбаптары 
Һүрәте 
Китап, 
дәфтәр,ҡәләм,юйғыс,д
19.11 

әрес, 
Һүрәт, өн, 
хәреф,ижек, һүҙ, 
һөйләм 
1
2. 
Нимәләр? Ҡайҙа? 
1 с. 
Кем? Кемдәр? Нимә? 
Нимәләр? 
26.11. 
1
3. 
Ни эшләйҙәр? Беҙ нимә 
эшләйбеҙ? 
1 с. 
Уҡый,уҡыта,белә,бел
мәй,тыңлай, 
Һорай,яуап 
бирә,яҙа,ултыра. 
Төҫтәр. 
3 с. 
1
4. 
Ниндәй? 
1 с. 
“Беҙ башҡортса 
уҡыйбыҙ” 
китабы 
Аҡ,ҡара,һоро,йәшел,з
әңгәр,ҡыҙыл, 
Һары,күк 
3.12. 
1
5. 
Тиҙҙән Яңы йыл. 
1 с. 
Йәшел шыршы,һоро 
бүре,һары 
Уйынсыҡ 
10.12. 
1
6. 
Ҡабатлау.Һорауҙарға 
яуаптар. 
1 с. 
17.,24
.12 
Һандар. 
2 с. 
1
7. 
Нисә? 
1 с. 
“Беҙ башҡортса 
уҡыйбыҙ” 
китабы 
Нисә? 
Бер,ике,өс,дүрт,биш,а
лты,ете, 
Һигеҙ,туғыҙ,ун,ун 
бер.. 
14.01. 
1
8. 
Нисәнсе? 
1 с. 
Нисәнсе? 
Беренсе,икенсе… 
21.01. 
Уйын.Уйынсыҡтар. 
3 с. 
1
9. 
Нимә менән? 
1 с. 
Дилогтар 
Ҡурсаҡ,биҙрә,туп.уйы
нсыҡ ат,сысҡан, 
Әтәс,сәғәт,машина 
менән 
28.01. 
2
0. 
Кем нимә ярата? 
2 с. 
Йомаҡтар 
Айрат машина ярата. 
4., 11. 
02. 
2
1. 
Кемгә нимә кәрәк? 
Кемдең? 
1 с. 
тиҙәйткестәр 
Айгөлгә ҡурсаҡ кәрәк. 18.02. 
Кем ни эшләй? 
2 с. 
2
2. 
Ни эшләй? Ни эшлә? 
1 с. 
Шиғырҙар 
Йоҡлай,тор,ултыр,йоҡ
ла 
25.02. 
2
3. 
Ни эшләйҙәр? Ни 
эшләмәгеҙ? 
1 с. 
мәҡәлдәр 
Ярай-ярамай,матур 
яҙығыҙ 
3.03. 
Тән өлөштәре. 
2 с. 
2
4. 
Тән өлөштәре. 
1 с. 
“Беҙ башҡортса 
уҡыйбыҙ” 
китабы 
Баш(-ым,-ың,-
ы),сәс,бит,күҙ,ҡаш,ҡо
лаҡ, 
Танау,ауыҙ,тел,теш,ҡу
л,аяҡ,бармаҡ 
10.03. 
2
5. 
Хайуандарҙың тән 
өлөштәре. 
2 с. 
Тырнаҡ,тәпәй,морон,
мыйыҡ 
17., 
24. 
03. 
Кейем-һалым. 
2 с. 
2
6. 
Өҫ кейемдәре. Аяҡ 
кейемдәре.Баш 
кейемдәре. 
1 с. 
“Беҙ башҡортса 
уҡыйбыҙ” 
китабы 
Күлдәк,салбар,алъяпҡ
ыс,бүрек,яулыҡ, 
Бейәләй,тун 
7.04. 

2
7. 
Контроль күсереп яҙыу. 
Яланда. 
1 с. 
ойоҡ,итек,бирсәткә,пи
нжәк, 
быйма,эшләпә,түбәтәй
,башлыҡ 
14.04. 
Йорт хайуандары һәм 
ҡоштары. 
2 с. 
2
8. 
Йорт хайуандары.
1 с. 
Йомаҡтар 
Ҡолон,бәрәс.кәзә,һар
ыҡ,үгеҙ,сусҡа 
Балаһы,һыйыр,ат 
21.,28
. 04. 
2
9. 
Ҡоштар. 
1 с. 
“Аҡбуҙат”журна
лы 
Ҡаҙ,тауыҡ,әтәс,себеш,
бәпкә 
5.05. 
Ҡырағай хайуандар һәм 
ҡоштар. 
2 с. 
3
0. 
Ҡырағай хайуандар. 
Ҡоштар. 
1 с. 
Йомаҡтар 
Терпе,мышы,тейен,бү
ре,айыу,ҡуян 
12.05. 
3
1. 
Диктант.Урманда. 
1 с. 
“Аҡбуҙат”журна
лы 
Кәкүк,һандуғас,турғай
,ҡарға 
19.05. 
Йомғаҡлау. 
1 с. 
3
2. 
Ҡабатлау, йомғаҡлау. 
1 с. 
26.05. 
Башҡорт (дәүләт) телен өйрәнеү өсөн уҡыу - уҡытыу методик ҡулланмалар. 
1. Усманова М. Г. Башҡорт теле грамматикаһы таблицаларҙа һәм схемаларҙа. 2006. 
2. Усманова М. Г. Башҡорт теле грамматикаһы таблицаларҙа һәм схемаларҙа. 
3. Толомбаев Х.А., Дәүләтшина М. С., Сиразетдинов З. Ә. Башҡортса өйрәнәйек. Урыҫ мәктәптәренең 
1-4 – се синыфтары өсөн башҡорт теленән электрон дәреслек. – Өфө: Мәғариф министрлығы, 2003. 
4. Аслаев Т. Х., Атнағолова С.В. Телмәр үҫтереү буйынса сюжетлы картиналар.-Өфө:Китап, 1996. 
5. Башҡорт алфавиты һүрәттәрҙә. 
6. Башҡорт әҙәбиәте буйынса аудио-видеоәсбап.- Өфө: Башҡортостан Республикаһының Мәғариф 
министрлығы, 2005. 
7. Ураҡсин З.Ғ., Сиразетдинов З.Ә., Суфьянова Н.Ф. Башҡорт теленең аңлатмалы һүҙлеге: Башланғыс 
класс уҡыусылары өсөн. – Өфө, 2005. 
Аңлатма яҙыу. 
Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 3-сө класы өсөн башҡорт (дәүләт) теленән эш 
программаһы. 
Эш прогаммаһы 34 сәғәткә бүленгән (аҙнаға 1 сәғәт). 
Дәреслек: Толомбаев Х.А. Дәүләтшина М.С., Башҡорт теле: Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 
3-сө класы уҡыусылары өсөн дәреслек. – Өфө : Китап, 2013. 
Программа кимәле : базис 
Уҡытыусының тел буйыса уҡыу- уҡытыу методик комплекты:
З.М.Ғәбитова, Х.А.Толомбаев. Урыҫ мәктәптәрендә башҡорт телен уҡытыуҙы ойоштороу буйынса методик 
кәңәштәр.Өфө – 2013. 
М.Ғ.Усманова, З.М.Ғәбитова. Башҡорт теленән диктант һәм изложениелар йыйынтығы. Өфө – Китап – 2013. 
Уҡыусылар өсөн тел буйынса уҡыу- уҡытыу методик комплекты:
Дәреслек: М.Ғ.Усманова,З.М.Ғәбитова. Башҡорт теле: Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 3-сө 
класы уҡыусылары өсөн. – Өфө : Китап, 2013. 
Программа үҙенсәлектәренең характеристикаһы: Эш программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф 
министрлығы тарафынан раҫланған «Башҡорт теленән программа» (Уҡытыу рус телендә алып барылған

мәктәптәрҙең I-IX кластары өсөн) нигеҙендә төҙөлдө. Төҙөүселәре Толомбаев Х. А., Дәүләтшина М.С., 
Ғәбитова З. М., Усманова М. Г.- Ижевск: «Книгоград», 2008. 
Башҡортостан Мәғариф Министрлығы тарафынан тәҡдим ителгән программа Красная Горка урта дөйөм белем
биреү мәктәбе муниципаль бюджет дөйөм белем биреү учреждениеhының «Уҡыу планы»на ярашлы рәүештә 
тормошҡа ашырыла. 
Был эш программаһында федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла 
«Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» законы, Рәсәй Федерацияһының «Мәғариф тураһында» 
Законы, 
«Башҡортостан 
Республикаһы 
халыҡтары 
телдәре 
тураһында» 
законы, 
Башҡортостан 
Республикаһының «Мәғариф тураһында» Законы. 
Программаның йөкмәткеһе 3 йүнәлештә төҙөлгән 
- телмәр эшмәкәрлеген формалаштырыу; 
- тел менән әҙәби материалдары бергә ҡушып өйрәнелә (интеграция). 
- лингвистик һәм әҙәби күренештәр, уҡыу материалы нигеҙендә, практик ҡулланыу маҡсатынан сығып өйрәнелә 
(коммуникатив йүнәлеш). 
Башҡорт теленә өйрәтеүҙең маҡсаттары һәм бурыстары:

Уҡыусыларҙа башҡорт телендә һөйләгәнде, уҡығанды, радио-телетапшырыуҙар тыңлағанды аңлау 
күнекмәләре булдырыу (аудирование). 

Башҡорт теленең өндәрен, һүҙҙәрен дөрөҫ әйтеп,үҙ-ара һөйләшергә, тәҡдим ителгән темалар, 
ситуациялар буйынса һөйләргә өйрәтеү. 

Дәреслектәге, уҡыу ҡулланмаларындағы текстарҙы, башҡорт телендә сыға торған “Йәншишмә”, 
“Аҡбуҙат”, “Аманат” гәзит-журналдарын үҙ аллы һәм аңлы уҡыу күнекмәләрен биреү. 

Аралашыуҙа кәрәк була торған типик һөйләмдәрҙе күсереп,үҙ фекерҙәрен билдәле кимәлдә үҙ аллы яҙыу 
күнекмәләрен булдырыу. 
- Башҡорт телен өйҙә, йәмәғәт тормошонда, хеҙмәт процесында практик файҙаланырға өйрәтеү.

жүктеу/скачать 1.79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: