Научный журнал



Pdf көрінісі
бет144/202
Дата13.04.2024
өлшемі3.75 Mb.
#498565
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   202
Серия Педагогическая № 1. 2018
ПМУ Хабаршысы, ISSN 1811-1831 Педагогикалық сериясы № 1. 2018
«Нәтижесінде білім беру траекторияларын жекелендіруі болады: көптеген білім 
беру қызметтері мұғалім / мемлекет тарапынан емес жетілмеген / пассивті білім 
алушымен қалыптастырады, өзі өздік тұлға үшін».
Өздігінен білім алу адамның үздіксіз білім беруінің ажырамас бөлігі 
болып табылады, оның мансаптық өсуінің шарты, сайып келгенде, қоғамның 
прогрессивті дамуының шарты. Бұл құбылыс ғылыми және педагогикалық 
қоғамдастықтың назарын аудара бастаған кездейсоқ емес, ол А. Е. Авдюкова [8], 
В. В. Байлук [9], И. А. Ларионова [10] және басқа зерттеушілердің еңбектерінде 
бар.
Өздігінен білім алу – мұғалімнің көмегінсіз оқу орнының қабырғасынан тыс 
дербес білім алу. Ол танымның және жеке өсудің қажеттілігін қанағаттандыратын 
тақырыппен дербес ұйымдастырылған субъектісінің қызметі ретінде ұсынылуы 
мүмкін.
Егер XX ғасырда өздігінен білім алу практикалық мақсаттар үшін білім 
саласындағы жеке қызығушылық жүзеге асыру үшін немесе танымдық 
қызығушылығын (өзіндік хобби) қанағаттандыру тәсілі ретінде көрген болса, 
онда ХХІ ғасырдың шынайы жағдайы оны әлеуметтік қажетті белсенділік 
формасы болып табылады, «танымдық ұтқырлықты» «ағып жатқан қазіргі заман» 
жағдайында кәсіби өзін-өзі іске асырудың негізі ретінде алудың шарты. Мұның 
бәрі өздігінен білім беруді заманауи өмірдің қажеттіліктерінен туындайтын 
ерекше әлеуметтік қызмет түріне талдауды талап етеді.
Қызметтің ерекше түрі мен әлеуметтік әрекеті ретінде өздігінен білім беру 
мақсаты, пәні, объектісі, қажеттілігі мен ниеті, құралдары мен нәтижесінен 
тұрады. Өздігінен білім алу қызметінің мақсаты, сайып келгенде, өз жеке басын 
өзін-өзі дамытуға және өзін-өзі жетілдіруге, өз өмірінің жобасын жүзеге асыруға 
болып табылады. Өзіндік ойлауға, өзін-өзі ұйымдастыру мен өзін-өзі бақылауға 
қабілетті өздігінен білім алу іс-әрекетінің субъектісі әлеуметтік қалыптастырған 
тұлға болуы мүмкін. Субъект және объект қызметінің сәйкестігі бұл осы 
қызметтің ерекшелігі болып табылады. Өзіміздің рухани әлеміміз бен кәсіби 
құзыреттерімізді өзгертіп, жетілдіре отырып, өздігінен білім алуға қабілетті тұлға 
жеке өсу мен өзін-өзі жүзеге асыру қажеттілігін түсінеді.
Бұл қызмет түрін ынталандыру мәселесі ерекше назар аударуды талап етеді. 
Мотив мұқтаждықты жүзеге асырудан туындайтын іс-әрекеттерге ынталандыру 
ретінде қаралуы мүмкін, ал мотивацияның элементі ретінде субъекттің оның 
қоршаған ортасы байланысымен жасалуы қажет. Өздігінен білім алу құралы 
ретінде, ең алдымен, қазіргі заманғы ақпарат көздері деп аталады. Әрине, 
үздіксіз білім беру жүйесінде тиімділіктің басты факторы – білім алушылардың 
өздік жұмысы және, демек, білім беру ресурстарына және өздігінен білім 
алу технологияларына өздік қол жеткізу. Бұл үшін білім беру ресурстарына 
қолжетімділік білім беру жүйесінің барлық деңгейлерінде, ең алдымен, 
нысан жалпыға ортақ ұлттық кітапханалары түрінде, отандық әзірлемелерге 
негізделген сандық білім беру ресурстарымен және бүкіл әлемнің үздік білім 
беру ресурстарын оқшаулаумен қамтамасыз етілетін болады.
ҚОРЫТЫНДЫ
Қызметтің құрылымының маңызды элементі – нәтиже. Өздігінен білім беру 
қызметінің мұндай нәтижесі білім беру қызметінің қазіргі заманғы өнімінен 
айтарлықтай айырмашылығы бар заманауи экономика талап ететін мобильді, 
қажетті маман болуы керек.
Осылайша, қазіргі заманғы адамның интеллектуалдық әлеуетін 
қалыптастыру кешенді құрылымға, көптеген қалыптасқан ерекшеліктеріне және 
әртүрлі тәсілдеріне ие. Әлеуметтік шағын жүйе ретінде білім ғана емес, заманауи 
жоғары технологиялық өндіріс талаптарына сәйкес реформалардан аман болу 
керек, өндірістің адам факторына қойылатын талаптар, оның ұтқырлығы, 
шығармашылық және дербестік айтарлықтай артады.
ПАЙДАЛАНҒАН ДЕРЕКТЕР ТІЗІМІ
1 Лаврентьев, В. А., Шарина, А. В. Интеллектуальный потенциал 
предприятия: понятие, структура и направления его развития // Креативная 
экономика. – 2009. – № 2 (26) – С. 83-89. [Электронды ресурс]. – URL : http : / 
www. creativeconomy.ru / articles / 2173.
Бауман, З. Текучая современность. – СПб. : Питер, 2008.
Тульчинский, Г. Л. Личность как автопроект и бренд: некоторые 
следствия // Философские науки. – 2009. – № 9. – С. 47–60.
Тоффлер, Э. Шок будущего. – М. : Аст., 2008.
Нурмеева, Н. Р. Формирование информационной культуры как отражение 
современных требований информационного общества // Информационные 
технологии и общество (Educational Technology&Society). – 2005. – Т. 11. –
№ 4. – С. 406–409.
Фромм, Э. «Иметь» или «быть»? – М. : АСТ : Астрель : Полиграфиздат, 
2012.
7 Послание Президента Республики Казахстан – Лидера нации Нурсултана 
Назарбаева народу Казахстана «Стратегия «Казахстан–2050» : новый 
политический курс состоявшегося государства». – Астана, 2012.
Авдюкова, А. Е. Особенности мотивации к самообразованию у студентов 
специальности «Реклама» и «Связи с общественностью» в процессе учебной 


280
281
Вестник ПГУ, ISSN 1811-1831 
Серия Педагогическая № 1. 2018
ПМУ Хабаршысы, ISSN 1811-1831 Педагогикалық сериясы № 1. 2018
деятельности в ВУЗе. // Педагогическое образование в России. – 2013. –№ 2. – 
С. 45–48.
Байлук, В. В. Человекознание. Самообразовательная и самовоспитательная 
реализация личности как законы успеха : моногр. / Урал. гос. пед. ун-т. – 
Екатеринбург. 2012.
10 Ларионова, И. А. Самообразование и самовоспитание как средство 
формирования субъектности специалиста // Педагогическое образование в 
России. – 2013. – № 2. – С. 14–17.
Материал 12.02.18 баспаға түсті.
М. Е. Нургалиева
1
, Е. Жуматаева
2


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   202




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет