Наурызбай Тағанұлы Алматы, 2013 Үміт сәулесі

97
Үміт cәулесі
құстың, жер бетінде жыбырлаған құмырсқа мен жер 
бауырлаған жыланның ризығын кешіктірмей беріп, 
бұл дүниедегі игіліктің бәрін мінсіз жаратып, бір тиын 
ақы сұрамай-ақ адам баласына тегін тарту етті. Нәзік 
те әлжуаз жәндіктердің де тегіс ризықсыз қалмауы 
соқырға таяқ ұстатқандай Жаратқан Жаббар Иенің күллі 
жаратылыстың ырыздық-несібесін қамтамасыз етуші 
екенін көрсетеді. Бұл ақиқат Құранда: ِضْرَلا يِف ٍةَّبآَد نِم اَمَو 
اَهُقْزِر ِ ّللا ىَلَع َّلِإ «Жер бетіндегі әр жәндіктің қорегі Алла 
тағалаға тиесілі»46 деп білдірген. Екі дүние бақытына 
бастар жолдың жаңылтпас нұсқаушысы әз Мұхаммед 
те: 
ا ًصاَم ِخ وُدْغَت ،َرْيَّطلا ُقُزْرَي اَمَك ْمُكَقَزَرَل ِهِلُّكَوَت َّق َح ِ ّٰهللا ىَلَع َنوُلَّكَوَتَت ْمُكَّنَأ ْوَل« 
»اًناَطِب ُحوُرَتَو «Егер Алла тағалаға шынайы түрде тәуекел 
етсеңдер, сендерді таңертең ұясынан аш құрсақ ұшып 
шығып, кешке қарай жемсауы тоқ қайтқан құстар 
секілді ризықтандырар еді»47 деген хадисі арқылы бізге 
тамаша мысал береді. Тағы бір хадисінде: «Еңбекқор 
қолдарың қимылдап тұрған кезде ризық-несібе жайын-
да уайымдамаңдар. Өйткені адам анасынан туылғанда 
жалаңаш, қызылшақа боп дүниеге келеді. Содан кейін 
оны Ұлы Алла әр түрлі ризықпен ризықтандырады», – 
дейді. Мына аятта Жаратқан иеміз: 
يِف ْمُهَت َشيِعَّم مُهَنْيَب اَنْمَسَق 
اَيْنُّدلا ِةاَي َحْلا «Олардың дүние тіршілігіндегі несібесін ара-
ларында біз үлестірдік»48 деп, ана құрсағында жатқанда 
адамның ырыздық-несібеcінің өлшеніп қойылғанын ба-
яндайды. 
46
«Һуд» сүресі, 6-аят. 
47
Тирмизи, Зуһд, 33. 
48
«Зухруф» сүресі, 32. 

98
Үміт cәулесі
Күллі мақлұқатты ырыздық-несібесіз қалдырмаған 
шебер Алла ардақтап жаратқан адам баласын аш-
жалаңаш қалдырмақ емес. Пайғамбарымыздың кезінде 
кейбіреулер кедейліктен қорқып балаларын өлтіретін 
болған. Ал қазір де кедейліктен қорқып жас бала-
ны алдырып тастау әдетке айналды. Бұлай істеудің 
дұрыс емес екендігі жайлы Құдай тағала: 
اوُلُتْقَت َلَو 
مُكاَّيِإَو ْمُهُقُزْرَن ُن ْحَّن ٍقَلْمِإ َةَي ْش َخ ْمُكَدَلْوَأ «Кедейшіліктен қорқып, 
балаларыңды өлтірмеңдер. Біз оларды да, сендерді де 
ризықтандырамыз», – дей отырып шыр етіп дүниеге 
келген әрбір сәбидің ырыздығымен қоса біздің де 
несібемізді жіберуші Өзі екенін анық білдіруі түсінгенге 
сабақ емес пе?! Атам қазақ та бұл ақиқатты «Дүниеге 
бір қозы келсе, бір түп жусан артық шығады» деп ке-
ремет айтып кеткен ғой. 
Ана құрсағында жатқанда аузын қозғалтпаса да 
кіндігі арқылы адам баласына қорегі үздіксіз келіп 
тұрады. Сосын қызылшақа боп дүниеге келгеннен соң 
аузын шамалы ғана икемдесе болғаны, мейірімді анасы 
иіп қоя береді. Ең әлсіз ағаш құрты керемет шырын боп 
пісіп тұрған жемістермен қоректенеді. Көкірек көзі ояу 
жандарға осы мысал-ақ жетіп артылады.
Ғалымдар арасында «Сен ризықты іздемесең де ол 
сені іздеп табады» деген мәні терең сөз бар. Ислам-
ды бойына судай сіңірген қазекем де «Қуған жетпейді, 
бұйырған кетпейді» демей ме? Реті келгенде ғибратты 
мына бір оқиғаны да айта кетейік. Ғұлама кісі өз көзімен 
көрген бір жайтты былайша баян етеді: «Бір соқыр жы-
ланды көрдім. Басын көкке созып тұр екен. Сол кезде 
бір құс ұшып келіп қанатын қағып шырылдай бастады, 
тұмсығында бір түйір еті бар екен. Құс қанатының үнін 

99
Үміт cәулесі
естіген жылан аузын ашты, әлгі құс етті жыланның ау-
зына тастады да ұшып кетті».
Иә, расында бүкіл дүние-мүліктің иесі Алла 
тағала кімге қанша мөлшерде беретінін және қай кез-
де беретінін Өзі біледі. Ибраһим (а.с.) Аллаға деген 
сенімінің беріктігі сонша, әрбір ісін Раббысынан деп 
біліп, ішкізіп-жегізетін тек бір Алла екендігін біздерге 
мысал етіп: ِنيِق ْسَيَو يِنُمِع ْطُي يِذَّلا َوُهَو «Ол маған жегізеді де 
ішкізеді»
49
деген. Өйткені асқазанымызды, ауызды 
жаратқан Алла нәсіпсіз-нәпақасыз қалдырмайды. Олай 
болса, адам баласы кісінің ала жібін аттамай, адал жол-
мен тапқан ризығына қанағат етуі керек. Қазақ атам да: 
«Бай болып көргеніміз жоқ, кедей болып өлгеніміз жоқ» 
деп өмірдің негізгі мәнін дөп басып айтып кеткен ғой.

жүктеу/скачать 5.14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: