Норбоев Абдулла Ориф ўғли



Pdf көрінісі
бет19/30
Дата07.02.2024
өлшемі0.9 Mb.
#491108
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   30
O zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta lim vazirligi t

(foizda)
30
 
30
ATB Agrobank yillik moliyaviy hisoboti asosida muallif tomonidan hisoblandi 
34% 
43% 
41% 
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
2012 йил 
2013 йил 
2014 йил 


42 
2015 yil 1-yanvar holatiga bankning likvidlik koeffitsienti 40,8 foizni (min 
30%), tashkil etdi. Bunda Markaziy bank tomonidan belgilangan iqtisodiy 
me’yorga amal qilingan. Lekin ushbu me’yorning O’zbekiston Respublikasi 
Markaziy bankining Xalqaro talab va tavsiyalardan kelib chiqib 2015-yi 1-yanvar 
holatidan boshlab minimal 100 foizga o’zgartirilishi bank likvidliligini 
boshqarishda yangi chora-tadbirlarni ishlab chiqishni taqozo etadi. 
Bankda qarz oluvchilarning shartnomada belgilangan shartlar bo‘yicha bank 
oldidagi o‘z moliyaviy majburiyatlarini qisman yoki to‘liq bajara olmasligi 
natijasida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan kredit tavakkalchiligini oldini olish 
maqsadida qarz oluvchilar bilan bog‘liq bo‘lgan operatsiyalar bo‘yicha belgilangan 
me’yorlarning bajarilishi ta’minlanmoqda. 
9-rasm. Bir qarzdor yoki o’zaro aloqador qarzdorlar guruhi uchun 
bo’lgan tavakkalchilikning maksimal hajmi(foizda)
31
 
Rasm ma’lumotlaridan ko’rinadiki, hisobot sanasiga bitta qarzdor yoki 
o‘zaro aloqador qarzdorlar guruhi uchun bo‘lgan tavakkalchiliknnig maksimal 
hajmi, ta’minlangan ssudalar uchun 15,7 foizni (max 25%) tashkil etdi va o’tgan 
yilga nisbatan 0,7 foizga o’sgan. Bundan ko’rinadiki ATB Agrobank tomonidan 
hisobot sanasiga bitta qarzdor yoki o‘zaro aloqador qarzdorlar guruhi uchun 
bo‘lgan tavakkalchiliknnig maksimal hajmini, ta’minlangan ssudalar uchun riskni 
31
ATB Agrobank yillik moliyaviy hisoboti asosida muallif tomonidan hisoblandi 
15 
15,7 
14,6
14,8
15
15,2
15,4
15,6
15,8
2013
2014


43 
boshqarish borasida amalga oshirilayotgan choralar va usullar natijasida ushbu 
ko’rsatkichni nisbatan bo’lsada past foizda o’sishiga erishilgan. Shuningdek, joriy 
davrda bitta qarzdor yoki o‘zaro aloqador qarzdorlar guruhi uchun bo‘lgan 
tavakkalchiliknnig maksimal hajmi, ta’minlangan ssudalar uchun belgilangan 
me’yorlarning bajarilishi ta’minlangan.
Respublikamiz tijorat banlarida valyuta operatsiyalari tijorat banklari 
operatsiyalarining asosiy turlaridan biri bo‘lganligi sababli, valyuta riskini 
boshqarishni takomillashgan tizimini shakllantirish banklar uchun muhim amaliy 
ahamiyatga ega bo‘lgan masalalardan biri hisoblanadi. 
Xalqaro bank amaliyotida, shu jumladan, O‘zbekiston Respublikasining 
bank amaliyotida valyuta riski darajasini baholashda tijorat bankining ochiq 
valyuta pozitsiyalarining darajasiga baho berish usulidan keng foydalaniladi. 
Bunda tijorat bankining uning aylanmasida bo‘lgan har bir xorijiy valyutadagi 
ochiq valyuta pozitsiyasining miqdori bilan barcha xorijiy valyutalardagi yakuniy 
ochiq valyuta pozitsiyasi miqdorining haqiqatdagi darajasi aniqlanadi. Undan 
keyin aniqlangan miqdorlar Markaziy bank tomonidan tijorat banklarining ochiq 
valyuta pozitsiyalariga nisbatan belgilangan me’yoriy darajalar bilan solishtiriladi. 
Agar tijorat bankining ochiq valyuta pozitsiyalari miqdori ular bo‘yicha o‘rnatilgan 
me’yoriy talablar darajasidan oshmagan bo‘lsa, u holda, bankda valyuta riskining 
darajasi mo‘tadil deb, hisoblanadi. 
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan tijorat banklarining 
ochiq valyuta pozitsiyalariga nisbatan 2005 yilning 31 avgustidan boshlab quyidagi 
me’yoriy chegaralar belgilangan: 
 
Tijorat bankining bitta valyutadagi ochiq valyuta pozitsiyasi miqdori bank 
regulyativ kapitalining 10 foizidan oshib ketmasligi lozim.
 Tijorat bankining barcha valyutalardagi yakuniy ochiq valyuta 
pozitsiyasining miqdori bank regulyativ kapitalining 20 foizidan oshib 
ketmasligi lozim
32
.
32
Markaziy bank ma’lumotlari asosida kiritildi 


44 
Chet el valyutasi ochiq pozitsiyalari bo‘yicha chet el valyutalar kurslarning 
o‘zgarishi natijasida bankda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan tavakkalchilikning 
oldini olish ochiq valyuta pozitsiyalarini boshqarish yo‘li orqali amalga 
oshirilmoqda. Quyidagi rasm orqali ATB Agrobankning chet el valyutasi ochiq 
pozitsiyalari bo‘yicha chet el valyutalar kurslarning o‘zgarishi natijasida bankda 
yuzaga 
kelishi 
mumkin 
bo‘lgan 
tavakkalchilikning 
qay 
darajada 
boshqarilayotganligi, shunindek, ochiq valuta pozitsiyasining bankning 1-darajali 
kapitalidagi ulushi va dinamikasini ko’rib chiqamiz. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   30




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет