ЫСЋАЋ БАЙДЫЃ СОПЫНЫ СЫНАУЫ

295
кiсiлер. Ћазада 50 – 60 адам киiм-кешекке, мљлiк-затћа
ћарыћ болѕан деп жыр ћылады айтушылар.
Б#йiт сопыны сынау љшiн ћасындаѕы #зi сияћты
серiгiмен оны Ысћаћ бай ћонаћћа шаћырады. Дќл айтылѕ-
ан уаћытта Б#йiт сопы серiгiмен Ысћаћ байдыѓ табалды-
рыѕын аттайды. Iшке кiре бергенде кiлем љстiнде Николай
патшаныѓ суретi бар теѓге аћшалар шашылып жатады.
Аяћ астына ќдейi тасталѕан аћшаѕа сопы аяѕын тигiзбейдi.
Еѓкейiп ћолына аћшаны алып: «К#кте ћџдай, жерде пат-
ша» деген. Таћсыр, мен алдымен патшаны сыйлаймын. Сон-
дыћтан патша суретiн басып #туге менiѓ хаћым жоћ, –
деп љйге кiредi. Сопыныѓ ќсiре дiншiл к#рсоћыр емес
екенiне к#зi жеткен Ысћаћ бай жаћсы ћонаћ ћылып, Б#йiттi
љйiне сый-сияпатпен шыѕарып салады.
ЖЕТIМДI ЖЕБЕУI
Жетiм-мiскiндерге, жоћ-жiтiк аѕайындарѕа ћол џшын
берiп к#мектесу сопыныѓ Алла алдындаѕы парыз, мiндетi
болѕан. Бџл жайында белгiлi жазушы Маћан Жџмаѕџлов
жаћсы ќѓгiмелейдi. Ќке-шешеден жастай айырылѕан оны
тќрбиелеп, оѓ жолѕа салѕан жќне азамат болып, ћалыпта-
суына бџл кiсi к#п септiгiн тигiзген. Бала кезiнде жаћсы
#неге, тќлiм алсын деп, ел к#рiп, зерде-сезiмi дамысын деп,
сопы Маћанды #зiмен бiрге алып жљредi екен.
Бiр кљнi сопы Маћанды ћайтыс болѕан ќке-шешесi жа-
тћан жерге ќкелiп, марћџмдар жайында айтып, ћџран
оћиды. Бейiт жатћан т#бешiкте жалѕыз ћурай #сiп, ћџмыр-
сћа ћаптап кеткен екен. «Ата, мына жердi ћџмырсћаныѓ
илеуiнен тазалаймын» дейдi ол. Сонда сопы ата тџрып:
«Жоћ, тазалауѕа болмайды. Ћџмырсћаныѓ илеуi ћасиеттi.
Сенiѓ ќке-шешеѓ тегiн адамдар емес. Ќке-шешеѓнiѓ аруа-
ѕы тљбiнде сенiѓ iс-шаруасы к#п, атаћты адам болатыныѓ-
ды сездiрiп тџр. Сондыћтан оѕан тиюге болмайды» дейдi.
Аруаћ жатћан жерге ћарап сопыныѓ айтћан сќуегейлiгi
кейiн дќл келедi. Маћан аѕа кейiн Мќскеуде оћып, атаћты
жазушы атанды. 1916 жылѕы џлт-азаттыћ к#терiлiстiѓ
к#семi Амангелдi батыр жайында орыс тiлiнде жазѕан
кiтабы мыѓдаѕан данамен шыѕып, ћалыѓ елге таралды.
Димекеѓе (Ћонаев) шеше жаѕынан жаћындыѕы бар
Б#кеѓ Димекеѓ академия президентi болып тџрѕан кезiнде

296
Маћаѓды џлы адамныѓ с#зiн естiп, ќѓгiмесiн тыѓдасын деп
бiр рет љйiне алып келедi.

жүктеу/скачать 0.78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: