О каугабай p65


Бiраћ оныѓ џрпаѕын ћалмаћ демеймiз ѕой. Жџмабайды та-



Pdf көрінісі
бет233/237
Дата28.12.2022
өлшемі0.78 Mb.
#468032
1   ...   229   230   231   232   233   234   235   236   237
О Каугабай

Бiраћ оныѓ џрпаѕын ћалмаћ демеймiз ѕой. Жџмабайды та-
тар ќйелiне ћосылды екен деп, џрпаѕын татарѕа жатћыз-
саћ, бџл ќдiлетсiздiк болмай ма?! Ендеше, Ћонаевты таза
ћазаћ деуге толыћ ћџћыѕымыз бар. Солай емес пе?!
– Ќрине, Ћонаевтыѓ ћазаћ екенi даусыз. Осымен бџл
мќселеге нљкте ћою керек. Бџдан былай Димекеѓнiѓ тегiн
терiс ћаузайтындар болса, оны Ћџдайдыѓ #зi кешiре ћой-
мас деп ойлаймын.
Сџхбаттасћан
 Жарылћап Ћалыбай,
«Аѓыз адам» №1(3) ћаѓтар, 2011 жыл
ЋОНАЕВТЫЃ ЋЏДАЙЅА ЋЏЛШЫЛЫЅЫ
Ораз Ћауѕабай, жазушы-журналист, ћонаевтанушы,
профессор, ЋР Мќдениет ћайраткерi:

Дiнмџхаммед Ћонаевтыѓ %мiрi мен еѓбек жолын
џзаћ жылдардан берi зерттеп келесiз. Мемлекетiмiздiѓ бiр
кездегi басшысы, халыћ ардаћтаѕан тџлѕа таѕылымын
ћаншалыћты танып бiлiп жатырмыз?

Димекеѓнiѓ таѕылымѕа толы #мiрi таусылмайды, џрпаћ-
тан џрпаћћа жалѕаса бередi. Маѕан зерттеушi ретiнде Ћонаев-
ты танып бiлдiк деп айту ћиын. Ол кiсi жайлы зерттеген сайын,
ол кiсiнi бiлетiн, к#зiн к#рген ѕалымдармен, басћа да зиялылар-
мен ќѓгiмелескен сайын Димекеѓнiѓ тџлѕалыћ ћасиеттерi ќр
ћырынан к#рiне бередi. Димекеѓнiѓ таѕылымы да, тќрбиесi де,
ћайраткерлiгi де, кемеѓгерлiгi де, ол кiсiнiѓ мен жиi айтатын
ќулиелiгi де, барлыѕы жан-жаћты зерттеудi ћажет етедi. Жал-
пы, ол кiсi туралы естелiктер мен зерттеулер жиi жазылып жа-
тыр. Ал менiѓ жеке басым љшiн Дiнмџхамед Ахметџлы тура-
лы жазу – #те ћызыћты, керемет бiр тылсым дљние. Жыл сайын
осы кiсiнiѓ #зiм бџрын-соѓды естiмеген, бiлмеген ћасиеттерi
жайлы естiп ћайран ћалып отырамын. Ћазаћстанныѓ Ћонаев-
тыѓ тџсындаѕы, 1970 жылдан 1985 жыл аралыѕындаѕы дамуы
– менiѓ к#з алдымда. Мен сол жылдары ЋазГУ-де Димекеѓ
салдырѕан ћалашыћта оћыдым. Содан кейiн Республикалыћ
газетте жџмыс iстедiм. Ол кезеѓнiѓ экономикалыћ, ќлеуметтiк
дамуындаѕы жетiстiктерге #зiм куќмiн. Ћазiр жазушылар Ћона-
ев дќуiрiн «ќдебиеттiѓ алтын ѕасыры» деп атайды. ;йткенi
Димекеѓнiѓ кезiнде Нобель сыйлыѕымен ћатар тџратын


362
Лениндiк сыйлыћты к#птеген ћаламгерлер алды, Ѕабит
Мљсiрепов Социалистiк Еѓбек Ерi атаѕына ие болды. Рухани-
яттаѕы осындай жетiстiктердiѓ #зi соныѓ бќрiн к#рiп, бiлiп,
баѕалап отырѕан Димекеѓе байланысты едi. Мысалы, Iлияс
Есенберлиннiѓ 70-жылдары бiздiѓ џлттыћ санамызды оятћан
«К#шпендiлер» кiтабы, оныѓ iшiндегi «Ћањар» романы тiкелей
Димекеѓнiѓ ћолдауымен шыћты. Ќйтпесе, Кенесары туралы
зерттеген ѕалымдар сотталып жатћан кез ѕой. Димекеѓнiѓ та-
ѕылымы дегенде еѓ алдымен оныѓ жеке басыныѓ таѕылымын
с#з етуге болады. Мен айтар едiм, «Алла – мiнсiз» деген сияћ-
ты Дiнмџхамед Ћонаевтыѓ да жеке басы сондай мiнсiз. Саяси
Бюродаѕы жалѕыз академик те, еѓ иманды адам да сол болѕан.
Ол кiсiнiѓ кезiндегi белгiлi ћоѕам жќне мемлекет
ћайраткерлерiмен, обком, райком хатшыларымен жиi кездесiп,
ќѓгiмелесiп тџрамын. Сонда олардыѓ бќрi ол кiсiнiѓ таза, пќк,
кiршiксiз ћасиеттерiне бас иедi. Оныѓ кiсiлiгi жайлы ешкiм б#тен
пiкiрде болѕан емес. Бџл да – ћайраткердiѓ бiз зерттеп тануы-
мыз ћажет таѕылымы. Екiншiден, ашыћ кен #ндiру ж#нiнде
докторлыћ диссертация ћорѕаѕан, техника ѕылымдарыныѓ док-
торы Димекеѓнiѓ ѕылымдаѕы таѕылымы – #з алдына б#лек.
Жалпы, бiзде арыдаѕы емес, берiдегi iрi мемлекеттiк


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   229   230   231   232   233   234   235   236   237




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет