ЋАСИЕТТI “12” САНЫ НЕМЕСЕ

341
ћуанышты жќне ћызметтi шарыћтаудыѓ уаћыт сќттерiн
дќл елестетедi.
Жалпы сандардыѓ ћџпиясы ж#нiнде оныѓ iшiнде 12
санына байланысты Пайѕамбарлар #мiрiндегi “тылсым
ќлемнiѓ” сырлары к#п айтылып, к#п жазылып келедi.
Димекеѓ #мiрiндегi сандар ишаратына байланысты
“Ћонаевтыѓ 12 ћасиетi” атты зерттеу маћалада бџл егжей-
текжейлi айтылады.
Димекеѓ атындаѕы университеттiѓ жаѓа ѕимаратын
саларда жобалаушылар оныѓ ћанша ћабаттан тџратыны
ж#нiнде кеѓестi. Алѕашћы кезде 6 ћабат болѕанын ж#н
к#рдi. Ќр тљрлi џсыныстар айтылып соѓында
жобалаушылар ѕимараттыѓ 12 ћабат болѕанын ћалады.
Димекеѓ #мiрiндегi “12” нышан саны ойламаѕан жерден
осылай “бой” к#рсеттi. С#йтiп, 12 ћабаттан тџратын
ѕимараттыѓ жобасы бойынша ћџрылыс жџмысы басталды.
Ћџрылыс орны белгiленген жерде алѕаш жџмыс
басталѕанда Ћонаев мџражайында Ћџдайы дќм берiлдi. Бас
мџфти, хазiрет Ќбсаттар ћажы с#йлеп, бата бердi. Жаѓа
ѕимарат, залдары кеѓ, аудиториялары атшаптырым
университет кешенi бiр жылда бiттi. Биылѕы жаѓа оћу жылы
жаѓа ѕимаратта басталды. Астанадаѕы ќлемдiк “ОБСЕ”
саммиты алдында университет џжымы 12 ћабатты ѕимаратћа
толыћ к#шiп келдi. Терезелерi Алатау жаћћа ћараѕан ћала
орталыѕындаѕы (Байтџрсынов пен Ћџрманѕазы к#шелерiнiѓ
ћиылысы) оћу орны ѕимаратты алыстан асћаћтайды.
Ѕимаратты салѕан “Достар” ћџрылыс компаниясы.
К,ШIП ЖЉРIП ОЋУ НЕМЕСЕ ПРОФЕССОР
,МIРЌЛI ЋОПАБАЕВ
Ќулие-к#рiпкел Ћабылиса жыраудыѓ бойындаѕы
ћасиет пен аћындыћ ћуат ж#нiнде к#п айтатын университет
ректоры, профессор ;мiрќлi Ћопабаев Димекеѓнiѓ атаћ-
даѓћы дќуiрлеп тџрѕанда мектеп бiтiрдi, армияѕа барды,
соѓында ЋазЏУ-не оћуѕа тљстi. Алдымен армияда
шыѓдалып, содан соѓ Iшкi iстер басћармасында ћызмет
етiп, заѓ мен тќртiптi #мiрдiѓ #зiнен љйренген заѓгер.
Университеттiѓ заѓ факультетiн бiтiрiп, аспирантурада
ћалды. Жетпiске жаћындаѕан ;мекеѓнiѓ 30 жылѕа жуыћ
#мiрi ѕылыммен тiкелей байланысты. Заѓ ѕылымдарыныѓ

342
докторы, џлттыћ жоѕарѕы мектебiнiѓ академигi, Ћазаћстан
Президентi жанындаѕы ћџћыћтыћ саясат кеѓесiнiѓ мљшесi,
Жалаири Халыћаралыћ Ћорыныѓ президентi ;мекеѓнiѓ
еѓбегi жазса бiр кiтапћа арћау болады.
Тќуелсiздiктiѓ алѕашћы жылдары жоћтан бар жасап,
жаѓа университет ашу ;мекеѓе оѓай болѕан жоћ. Оныѓ
љстiне #ркениет талабына сай болатын оћу орнына
Ћонаевтыѓ атын беру идеясы бiрден жљзеге аса ћойѕан
жоћ. Басында Димекеѓ #зiнiѓ атын беруге к#пке дейiн
келiспедi, кейiн келiскенiмен университеттiѓ ашыћ
салтанатын к#ре алмады. Жаѓа оћу жылына сегiз кљн
ћалѕанда тосын дљние салды.
Басында оћу орныныѓ тџраћты мекен-жайы болмады.
Студенттер к#шiп жљрiп оћыды. Алѕашында
республикалыћ физика-математика мектебiнде, сонан соѓ
КазГУ-дыѓ мамандар бiлiмiн жетiлдiру институтыныѓ
љйiнде, таѕы да басћа жерлерде дќрiс жалѕасты. Соѓында
Темiржол мекемесiне ћарайтын иесiз ћалѕан балабаћша
љйiне тџраћтап, университет атын саћтады. К#п #тпей бiлiм
нарыѕында таныла бастады. Бџдан екi-љш жыл бџрын
университеттiѓ 15 жылдыѕына арналѕан мерейтой
салтанатында ћиындыћ пен кедергiлердi жеѓе жљрiп, ћол
жеткiзген табыстар мен бiлiм нарыѕындаѕы оћу орныныѓ
#зiндiк баѕытына баѕа берiлген едi.
;мiрќлi Ћажыбайџлы мен университеттiѓ ћаржы iстерi
ж#нiндегi проректоры таѕы да басћа џжым мљшелерi љшiн
жаѓа оћу ѕимараты ћџрылысын ћолѕа алу ќ дегеннен-аћ
ћиын болды. Ќсiресе, доллар баѕасы к#терiлiп, теѓгенiѓ
ћџны тљскен жылдары #те ауыр ќрi жанталасты едi. Ћџдай
ћолдап, Ћонаев рухы жебеген болар соѓында бќрi сќттi
жалѕасты.
Бiр жылдары к#шiп-ћонып жљрiп, дќрiс берген оћу
орыны ћазiр заманауи тџраћты мекен-жайда, бiрегей
ѕимаратта студенттердi бiлiм нќрiмен сусындатып отыр.
Димекеѓ џлылыѕын џлыћтаушы профессор ;мiрќлi
Ћажыбайџлы џжым бастыѕы ѕана емес џлаѕатты џстаз.
Ћарапайым ќрi ќдеп, мќдениетi љйлескен iзгi жљректi жан.
Жљрек жылуы мен сабырлыѕы Димекеѓе џћсайды. Бiр
мќселе ж#нiнде сџрай ћалсаѓыз алдымен асыћпай
тыѓдайды. Содан соѓ меселеѓiздi ћайтармай шаруаѓызды
шешедi. Алдымен кiсiлiк ћасиетi содан кейiн бiлгiрлiк
ерекшелiгi ћашанда сезiлiп тџрады.

343
Ћазаћтыѓ «Ћџдай ћолда, аруаћ оѓда» дейтiн мќтелiнде
сыры тылсым жџмбаћ нышан бар. Ќсiресе, дiншiл, дiни
фанатиктер ежелгi наным-сенiм ћаѕидасын тљсiне
бермейдi. ;мекеѓ Димекеѓ рухы ќлемнiѓ «тылсым кљшiне»
сенедi. Бiрде жаѓа университет ѕимаратындаѕы терезеден
жарыћ мол т#гiлген кеѓ кабинетiнде отырып, Ћонаев
бойындаѕы кемеѓгерлiк – #з алдына ќулиелiк жебеп-
желеушiлiк ћасиет ж#нiнде ќѓгiмеледi. ;йткенi «ќулиесi
бар ел баћытты» деген даналыћ текке айтылмаѕан. Мiне,
сондыћтан Жазушылар Одаѕыныѓ 75 жылдыћ
мерейтойына арналѕан салтанатты шарада «Димекеѓнiѓ 100
жылдыћ мерейтойы жаћындап келедi. Жазушылар Ћонаев
туралы жазулары керек» деп батыл џсыныс айтты. ;йткенi
ћазаћ ќдебиетiнiѓ алтын ѕасыры Димекеѓ дќуiрiнде
дљрiлдедi.
Ћазан айында Ћабылиса жыраудыѓ Iле #зенi бойында
салынѕан кљмбез-мазарыныѓ ашылу салтанаты болып,
аруаћћа дџѕа баѕышталады. Осы жайында жыраудыѓ
#мiрi мен оныѓ ќулиелiк ћасиетi ж#нiнде баяндаманы
;мекеѓ жасады.

344
Ћазiр Алматы ћаласындаѕы халыћ мешiтке к#п барады.
Содан соѓ жастар Ћонаев мџражайына жиi келедi. ;йткенi
Димекеѓ к#семдiгi #з алдына, ќулие, бiр ћасиеттi адамѕа айналып
кеткен. Мџражайѕа кейде жастар мен ћариялар келiп, ол кiсiнiѓ
бойындаѕы ќулиелерге тќн ћасиеттi айтып, ќѓгiме–дљкен ћџратын
кездерi болады. Ќсiресе, дiн жолындаѕылар неге екенi белгiсiз
Димекеѓ рухына ынтыѕады. Мџражайдаѕы «Тiлек кiтабына»
«Ћонаев халыћтыѓ баѕына туѕан адам, ќулие», «Пайѕамбар» деп
жазады. Ќлемдегi џлылардыѓ ћатарына ћояды.
;з алдына ел болуды армандап кеткен Димекеѓнiѓ џлы
еѓбегi мен кемеѓгерлiгi айтыла берсе таусылмайды. Ћонаев
кезiнде Ћазаћстан ћарыштап дамыды. Ќсiресе, халыћ саны
#стi. Ћазаћ љш есе к#бейдi. Тарихшылар айтпай жљрген
Димекеѓе байланысты, оныѓ даналыѕы мен к#регендiгiне
ћатысты аћићатты ћазiр ћарапайым халыћ #здерi айтуда.
Димекеѓнiѓ мешiтте дiн сауатын ашып, молдадан бiлiм
алѕаны яѕни, иманы кемел, жаны пќк, дiндар болѕаны
ѕибадат орындарында (мешiт) жиi ќѓгiме болады.
Мџражайѕа келушiлердiѓ арасында Димекеѓ отырѕан
орындыћты, љстелдi, џлы адам пайдаланѕан кљнтiзбенi
киеге санап, оны ћасиеттi деп, џѕатын жандар бар.
Яѕни, Димекеѓ Пайѕамбар дќрежесiне к#терiлген ќулие
данышпан, дана болып, халыћ жљрегiнде тџр.Сондыћтан
бџл мџражайѕа халыћ #те к#п келедi.
Димекеѓ мџражайы 2002 жылы 12 ћаѓтарда кемеѓгердiѓ
туѕан кљнiнде ашылды. Биыл жетiншi жыл жџмыс iстейдi.
Оннан аса к#ркемдiк кеѓес мљшелерi бар. Олар Димекеѓнiѓ
к#зiн к#рген, кемеѓгермен бiрге ћызмет еткен бџрынѕы
партия жќне мемлекет ћайраткерi.
Мџражайдаѕы к#рермен љшiн еѓ тартымды ќрi бiрегей
«мџраѕат ћџндылыѕы» Димекеѓ отырѕан кабинеттiѓ к#рiнiсi.
Мџнда Ћонаевтыѓ ћызмет кабинетiндегi телефон, саѕат,
кљнтiзбе, ћаламсап, таѕы басћа заттар ћойылѕан. Министрлер
Кеѓесiнiѓ т#раѕасы болып, тџрѕан кезiндегi «кеѓсе мљлiктерi»
ћџнды жќдiгерлерге жатады. К#ркемдiк кеѓес мљшелерi осы

жүктеу/скачать 0.78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: