Объединение юридических лиц в форме ассоциации «общенациональное движение «бобек»
жүктеу/скачать 1.76 Mb. Pdf көрінісі
|
| INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
«GLOBAL SCIENCE AND INNOVATIONS 2022: CENTRAL ASIA» ASTANA, KAZAKHSTAN, SEPTEMBER 2022 30 3. "Үзіліс" концепциясы. GАР = RSА - RSL, мұндағы: RSА - пайыздық мөлшерлеменің деңгейіне сезімтал активтер; RSL - пайыздық мөлшерлеменің деңгейіне сезімтал пассивтер. Пайыздық тәуекелдің деңгейі келесілерге тәуелді болады: - активтер портфеліндегі өзгерістерге; - пайыздық мөлшерлеменің динамикасына. Пайыздық тәуекелдің деңгейін бақылау және басқару үшін нақты жағдайларға байланысты банкпен нақты стратегиялар құрастырылады. Пайыздық мөлшерлеменің тәуекеліне қаржы қорғаушы әдістердің мақсаты - банктік пайданы олардың жағымсыз өзгеруінен қорғау. Бұл мақсатқа жету үшін банк менеджерлері пайыздық мөлшерлеменің өзгеруіне сезімтал құрылымдарға өзінің бар назарын аудару қажет. Қоржынның активті бөлігінде бұл несиелер мен бағалы қағаздарға инвестициялары болса, пассивте бұл депозиттер мен ақшалай нарықтағы заемдер болып табылады. Банктің пайдасын пайыздық мөлшерлеменің өзгеруінің жағымсыз әсерінен қорғау үшін банктің басқармасы таза пайыздық маржаны тіркелген деңгейде ұстау қажет. Валюталық тәуекел - шетелдік валюталар бағамының өзгеруіне байланысты сыртқы саудада валюталық және басқа операциялар жүргізу кезінде, мысалы, келісім-шарт жасау мен оны пайдалану аралығындағы кезеңде сәтсіздікке ұшырау қаупі [3, 109–111бб.]. Валюталық тәуекел басқа банктік тәуекелдерден ерекшеленеді. Валюталық тәуекелге жасалған теориялық талдау әртүрлі көлемде шығындары бар қауіпті жағдайларды көрсетеді. Ашық валюталық позиция - шетел валюталарындағы қаражаттарды алу талаптары мен беру міндеттемелерін көрсететін, сандық жағынан активтер мен пассивтердің сәкессіздігін қалыптастыратын шетел валюталарындаға қаражат қалдықтарының айырмасын білдіреді. Валюталық тәуекелдерді болдырмау үшін оларды сақтандыру әдістері кең қолдануда. Спот мәмілесі – келісілген күнгі бағам бойынша мәміле жасаған күнді санамағанда ертеңіне толық есеп айырысуда бір валюта екінші валютаны сатып алу үшін пайдаланылатын операцияны сипаттайды. Валюталық нарықта валюталық мәмілердің 90%-ті СПОТ операциялары құрайды. Форвад мәмілесі - бір валютаға қарсы екінші валютаны сатып алу және сатуға байланысты мәміле 2 банктік жұмыс күніңдегі валюталау күні жүргізілген операциялар. СВОП мәмілесі - бір валютаға қарсы екінші валютаны сатып алу және сатуға байланысты осы валютаны болашақта қайта сатып алу және сатуға сәйкес, яғни екі қарама - қарсы операциядан тұратын банктік мәміле [4, 105 – 108 бб.]. Опционмен жасалатын мәміле — валютамен жабдықтаудың күні белгіленбеген жағдайдағы шарттарды сипаттайды. Бұл тәуекелді толық жабуға бағытталатын әдіс. Опционды иеленушіге кездесетін тәуекел алдын ала опцион бағасымен шектелген. Фьючерстік мәміле - қор немесе тауар биржасы жөніндегі мәміленің бір түрі. Фьючерстік мәміленің шарты мәміле жасалғаннан кейін білгілі бір мерзім өткен соң өзара шартта көрсетілген баға бойынша ақшалай сомасын төлеп, акцияларды немесе тауарды беруді көздейді. Валюталық фьючерстің мақсаты валюталық тәуекелдің шығындарын жабу. |