Онтуганова шынар шералиевна

121 
Кесте 13 - «Оқушылардың пәнге және оқулықта берілген тапсырмаларға 
қызығушылығын анықтау» авторлық сауалнамасының сандық нәтижелері 
Бағалау деңгейі 
Эксперименттік топ 
Бақылау топ 
n=76 
100% 
n=74 
100% 
Жоғары деңгей 
10 
13% 
11 
15% 
Орташа деңгей 
27 
36% 
29 
39% 
Төмен деңгей 
39 
51% 
35 
47% 
Барлығы 
76 
100% 
74 
100% 
Қазір бастауыш мектептегі оқушылардың ақыл-ойы мен интеллектуалды 
даму деңгейін зерттейтін көптеген әдістемелер бар. Оқушылардың білім 
деңгейін анықтау мақсатында зерттеуімізде біз қолданған сол әдістемелердің бірі 
Н.Л.Белопольскаяның «Артығын алып тастау» әдістемесі (Қосымша А). 
Әдістеменің ұсынылған нұсқасы балалардың ойлау ерекшеліктерін толығырақ 
және құрылымды зерттеуге мүмкіндік береді. Әдістемеде ұсынылған 
тапсырмалар ұғымдарды жинақтау, талдау, салыстыруға негізделгендіктен, 
бастауыш мектептің 3-сынып пәндерінде кездесетін ұғымдар алынды. Әдістеме 
мазмұнына қысқаша тоқталсақ: 
Мақсаты: бастауыш мектеп жасындағы оқушылардың талдау, жинақтау, 
салыстыру, жалпылау сияқты ойлау тәсілдерін зерттеу.
Жүргізу формасы: жеке сауалнама.
Жасы: бастауыш мектеп оқушылары
Бағалау критерийлері: 23-28 – жоғары деңгей, 15-22 – орташа деңгей, 8-14 
– төменгі деңгей.  
Нұсқаулық: «Берілген тапсырмалардағы төрт суретке мұқият қараңыз. 
Олардың үшеуі бір -біріне сәйкес келеді, оларды бір сөзбен атауға болады, ал бір 
сурет артық, мұнда сәйкес келмейді. Бұл жерде қандай сурет артық? Артық 
суреттің нұсқасын белгілеңіз. Дәл осылай барлық тапсырмалармен жұмыс 
жасалады. Әрбір дұрыс жауап үшін 1 ұпай беріледі [171]. Алынған нәтижелер 
төмендегі кестеге сәйкес болды (кестелер 14-16). 
Кесте 14 – Анықтау эксперименті бойынша ЭТ –ның Н.Л.Белопольскаяның 
«Артығын алып тастау» әдістемесі бойынша ойлау тәсілдерінің нәтижелері
Ойлау тәсілдері 
Эксперименттік топ ( n=76) 
ЖД 
ОД 
ТД 
талдау 
9 (12%) 
29(38%) 
38 (50%) 
жинақтау 
8(11%) 
27(35%) 
41(54%) 
салыстыру 
10 (13%) 
26(34%) 
40 (53%) 
жалпылау 
11(14%) 
22(29%) 
43(57%) 

122 
Сурет 38 – Анықтау эксперименті бойынша ЭТ-ның Н.Л.Белопольскаяның 
«Артығын алып тастау» әдістемесі арқылы анықталған алынған ойлау 
тәсілдерінің нәтижелері
Алынған нәтижелерді талдасақ, тапсырманы орындауда ЭТ-тан 9 оқушы 
ойлау тәсілдерінің бірі - талдау бойынша (12%) - жоғарғы нәтиже, 29 оқушы 
(38%) – орташа, 38 оқушы (50%) – төмен нәтиже көрсетсе, ойлаудың жинақтау 
тәсілі бойынша (11%) - жоғарғы нәтиже, 27оқушы (35%) – орташа, 41 оқушы 
(54%) – төмен нәтиже көрсетіп, салыстыру тәсілі 10 оқушы (13%) - жоғарғы 
нәтиже, 26 оқушы (34%) – орташа, 40 оқушы (53%) – төмен нәтиже береді, 
жалпылау тәсілі бойынша 11 оқушы (14%) - жоғарғы нәтиже, 22 оқушы (29%) – 
орташа, 43 оқушы (57%) – төмен нәтиже көрсетті Анықтау эксперименті 
бойынша ЭТ оқушыларының Н.Л.Белопольскаяның «Артығын тап» әдістемесі 
арқылы анықталған алынған ойлау тәсілдері нәтижелерінің диаграммасы (сурет 
39) бейнеленген. 
Кесте 15 – Анықтау эксперименті бойынша БТ–ның Н.Л.Белопольскаяның 
«Артығын алып тастау» әдістемесі бойынша ойлау тәсілдерінің нәтижелері
Ойлау тәсілдері 
Бақылау топ (n=74) 
Ж 
О 
Т 
талдау 
11(15%) 
27(36%) 
36(49%) 
жинақтау 
9 (12%) 
28(38%) 
37(50%) 
салыстыру
12 (16%) 
27(37%) 
35(47%) 
жалпылау 
13(18%) 
23(31%) 
38(51%) 
Сурет 39 – Анықтау эксперименті бойынша БТ оқушыларынның 
Н.Л.Белопольскаяның «Артығын алып тастау» әдістемесі арқылы анықталған 
ойлау тәсілдерінің нәтижелері 

жүктеу/скачать 6.99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: