Онтуганова шынар шералиевна

178 
Кесте 47 – Анықтау және бақылау кезеңі бойынша БТ-ның «Логикалық 
заңдылықтарды анықтау» тест (Мэтью Липман бойынша) нәтижелерінің кездесу 
жиіліктері мен мен орташа мәні
Шкалалар 
Бақылау топ (n=74) 
Эксп дейін 
Эксп 
кейін 
Эксп 
дейін 
Эксп 
кейін 
Эксп 
дейін 
Эксп 
кейін 
Жоғары 
Жоғары 
Орташа 
Орташа 
Төмен 
Төмен 
Талдау 
7(10%) 
13(17%) 
21(28%) 
19(26%) 
46(62%) 42(57%) 
Жалпылау 
6(8%) 
11(15%) 
18(24%) 
15(20%) 
50(68%) 48(65%) 
Логикалық 
заңдылықтарды 
орнату қабілеті 
8(11%) 
13(17%) 
22(30%) 
19(26%) 
44(60%) 42(57%) 
Сандар тізбегін тану 5(7%) 
12(16%) 
24(32%) 
21(28%) 
45(61%) 41(55%) 
Сандардың 
сәйкестігін табу
6(8%) 
7(9%) 
27(36%) 
30(41%) 
41(56%) 37(50%) 
Барлығы 
32 
56 
112 
104 
225 
210 
ὼ % 
0,43 0,75 
1,51 1,40 
3,04 
2,83 
Қалыптастыру эксперименнтіне дейінгі БТ -ның Мэтью Липманның 
«Логикалық заңдылықтарды анықтау» тест бойынша алынған нәтижелерінің 
кездесу жиіліктері мен мен орташа мәнін талдасақ, «Талдау» шкаласы бойынша 
тапсырманы орындауда бақылау тобынан 7 оқушы (10%) - жоғарғы деңгейде, 21 
оқушы (28%) – орташа деңгейде, 45 оқушы (62%) – төменгі деңгейде жауап 
берсе, ҚЭ-нен кейін «Талдау» шкаласы бойынша тапсырманы орындауда 
бақылау тобынан 13 оқушы (17%) - жоғарғы деңгейде, 19 оқушы (26%) – орташа 
деңгейде, 42 оқушы (57%) – төменгі деңгейде жауап берді. ҚЭ-не дейін 
«Жалпылау» шкаласы бойынша тапсырманы орындауда бақылау тобынан 6 
оқушы (8%) - жоғарғы деңгейде, 18 оқушы (24%) – орташа деңгейде, 50 оқушы 
(68%) – төменгі деңгейде жауап берсе, ҚЭ-нен кейін «Жалпылау» шкаласы 
бойынша тапсырманы орындауда бақылау тобынан 11 оқушы (15%) - жоғарғы 
деңгейде, 15 оқушы (20%) – орташа деңгейде, 48 оқушы (65%) – төменгі деңгейде 
жауап берді. 
ҚЭ-не дейін «Логикалық заңдылықтарды орнату қабілеті» шкаласы 
бойынша тапсырманы орындауда бақылау тобынан 8 оқушы (11%) - жоғарғы 
деңгейде, 22 оқушы (30%) – орташа деңгейде, 44 оқушы (60%) – төменгі деңгейде 
жауап берсе, ҚЭ-нен кейін бақылау тобынан Логикалық заңдылықтарды орнату 
қабілеті» шкаласы бойынша тапсырманы орындауда бақылау тобынан 13 
оқушы (17%) - жоғарғы деңгейде, 19 оқушы (36%) – орташа деңгейде, 42 оқушы 
(57%) – төменгі деңгейде жауап берді. 
ҚЭ-не дейін «Сандар тізбегін тану» шкаласы бойынша тапсырманы 
орындауда бақылау тобынан 5 оқушы (7%) - жоғарғы деңгейде, 24 оқушы (32%) 
– орташа деңгейде, 45 оқушы (61%) – төменгі деңгейде жауап берсе, 
ҚЭ-нен кейін «Сандар тізбегін тану» шкаласы бойынша тапсырманы 
орындауда бақылау тобынан 12 оқушы (16%) - жоғарғы деңгейде, 21 оқушы 
(28%) – орташа деңгейде, 41 оқушы (55%) – төменгі деңгейде жауап берді. 

179 
ҚЭ-не дейін «Белгілі бір ереже бойынша құрастырылған сандардың 
сәйкестігін табу» шкаласы бойынша тапсырманы орындауда бақылау тобынан 6 
оқушы (8%) - жоғарғы деңгейде, 27 оқушы (36%) – орташа деңгейде, 41 оқушы 
(51%) – төменгі деңгейде жауап берсе, ҚЭ-нен кейін «Белгілі бір ереже бойынша 
құрастырылған сандардың сәйкестігін табу» шкаласы бойынша тапсырманы 
орындауда бақылау тобынан 7 оқушы (9%) - жоғарғы деңгейде, 30 оқушы (41%) 
– орташа деңгейде, 37 оқушы (50%) – төменгі деңгейде жауап берді.
Ал эксперимент тобынан ҚЭ-не дейін жалпы орта мәні (0,51%) – жоғарғы 
деңгейде, (1,25%) – орташа деңгейде, (3,23%) – төменгі деңгейде нәтиже 
көрсетсе, ҚЭ-нен кейін жалпы орта мәні (0,86%) – жоғарғы деңгейде, (2,39%) – 
орташа деңгейде, (0,73%) – төменгі деңгейде нәтиже көрсетті. ҚЭ-не дейін 
бақылау тобынан жалпы орта мәні (0,43%) – жоғарғы деңгейде, (1,51%) – орташа 
деңгейде, (3,04%) – төменгі деңгейде нәтиже көрсетсе,
ҚЭ-нен кейін ҚЭ-нен кейін бақылау тобынан жалпы орта мәні (0,75%) – 
жоғарғы деңгейде, (1,40%) – орташа деңгейде (2,83%) – төменгі деңгейде нәтиже 
көрсетті. 
Бұл көрсеткіштер де алдыңғы алынған тапсырмалардағыдай, эксперимент 
топтарындағы оқушылардың логикалық заңдылықтарды анықтауда ҚЭ кейін 
көрсеткіштерінің біршама артқанын аңғартады (сурет 57). 
Сурет 57– Анықтау эксперименті бойынша БТ -ның «Логикалық 
заңдылықтарды анықтау» тест (Мэтью Липман бойынша) нәтижелерінің 
диаграммасы 
Алынған нәтижелер бастауыш мектеп оқушыларының ақыл-ой даму 
деңгейін анықтауға, математика пәні бойынша білімдерін және логикалық ойлау 
амалдарын қолдану деңгейлерін анықтауға мүмкіндік берді. Диагностикалық 
тапсырма нәтижелерін талдау оқушыларда логикалық заңдылықтарды анықтау, 
салыстыру секілді логикалық ойлау амалдарының БТ-да оқушыларда логикалық 
амалдардың қалыптасу деңгейінде анықтау кезеңі мен бақылау кезеңінде 
айтарлықтай өзгерістер байқалмады. «Логикалық заңдылықтарды анықтау» 

жүктеу/скачать 6.99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: