Оқушылар ауызша кері байланысқа қатыспайды және оның маңызын, өзектілігін түсінбейді, кейде менсінбейді.
– Сыныпта қолайлы мәдениетті дамытып, балалардың өз қателіктері мен басқа оқушылардың қателіктері білім алуға мүмкіндік беретіндігін оқушылардың санасына жеткізу уақытты талап етеді.
– Жауаптарға түсініктеме беріп, өз жауаптарына түсініктеме алудың құнды әрі маңызды екендігін ұғындыру үшін де уақыт қажет болады.
– Оқушылардың санасында қате түсінік қалыптаспас үшін жауаптың дұрыс емес екендігін уақтылы айтып, ескертіп отыру қажет.
– Оқушыларға шешендік өнер мен тыңдаудың негізгі ережелерін егжей-тегжейлі түсіндіріп, тәжірибеде қолдануға үйрету қажет.
– Бір оқушымен кері байланыс орнатып жатқанда, басқа оқушыдан осы үдерісті бақылауды өтініңіз.
– Сұрақтар мен тапсырмалар ойлаудың барынша жоғары деңгейін ынталандыруға бағытталып, жауаптар кері байланысты одан әрі дамытуға ықпал етуі тиіс.
– Сұрақтар мен тарсыпмалар ретін кері байланыс оқуды алға жылжытуға жәрдемдесетіндей етіп біртіндеп құрылымдаңыз.
– Қолайлы жағдайда анағұрлым кеңейтілген немесе құрылымдалған кері байланысқа уақыт бөлінуін қадағалаңыз.
Ауызша кері байланыстың тиімділігі қысқа мерзімді болады.
– Негізінде бұл дұрыс, бірақ оқушыларға жауап беруге уақыт бөліп, қажет болған жағдайда кері байланысқа сәйкес әрекет етуге мүмкіндік беру маңызды.
– Кейбір жағдайларда оқушылардан кері байланыс туралы ойланып, өздерінің кейінгі қадамдары немесе мақсаттары туралы дәптерлеріне жазуды, болмаса өздерінің жұмысын/нәтижелерін/оқуын кері байланыс тұрғысынан қайта қарауды бірден сұраған пайдалы болуы мүмкін.
– Оқушылардың жауаптарын ойша (немесе жазбаша) белгілеп отырыңыз және олардың тақырыпты шын мәнінде түсінгенін тексеру үшін оларға кейінірек оралыңыз.
• Басқалар олардың сөздеріне қатысты түсініктеме бергендіктен, оқушылар өздерін қорғансыз сезінуі мүмкін.
– Бұл мәселені шешу үшін оқушылар сабаққа өз үлестерін қосқанына қуанатындай қолайлы орта қамтамасыз ету қажет. Оқушыларды ой жүгірте отырып, пікір білдіруге ынталандыру арқылы үдерісті құрылымдаңыз және олар қате жіберген тармақтарды тауып, оларды жою тәсілдерін анықтаңыз.
– «Қате жіберу арқылы адам білім алады» деген тұжырымның шын екендігін дәлелдеңіз.
– Қателер білім алудың оң мүмкіндіктері ретінде қабылданатын және мұндай жағдайларда күрделі тапсырмалар құпталып, оқушылар ең жеңіл нұсқаны таңдауға ұмтылмайтын ахуал құрыңыз.
– Жеке жұмысқа немесе шағын топтың жұмысына түсініктеме беруге мүмкіндік беріңіз.
– Командалық және басқарылатын жұмыс жүргізудің белгілі бір режімін құрыңыз.
– Оқушылардың қосқан үлестері құнды екендігін үнемі еске салып отырыңыз.
– Жекелеген жағдайларда, өз қатеңізді немесе арнайы біліміңіздің жетіспейтіндігін мойындауға дайын болыңыз.
• Оқушыларда түсініктемелерді ой елегінен өткізіп, оларға жауап беруге уақыт жоқ.
– Барлық жауаптар ой елегінен өткізуді немесе реттеуді талап етпейді; кейбір жауаптар жай ғана мақұлданады, мойындалады немесе ынталандырылады.
– мысалы, «Сонымен, Сіз … дейсіз бе» деп, оқушының айтқанын қайталай отырып, оларға ойлануға көбірек уақыт беріңіз.
– Жұмысты түзетуге уақыт беріңіз.
– Тұрақты түрде сабаққа шолу жасаудың құрылымдалған тармақтарын енгізіңіз.
|