ГЕН - Қазіргі уақытта ген терминінің түпнегізінде ДНҚ жатыр, в котором в триплетной последовательности закодирована информация на первичную структуру конкретного белка.
-
- Ген бастапқы триплеттен басталып "стоп« триплеттен аяқталады.
- Адам көп белгіге ие-мысалы:қан тобы,көздің түсі,сүйек құрылымы,гормондық фоны,мінезі, әрбір хромосомада осыншама белгіге жауап беретін гендер орналасқан.
- РНҚ-ның ДНҚ айырмашылғы көп бөлігінде жалғыз тізбекті болып келеді.
- РНҚ түрлері- тасымалдаушы (тРНК), рибосомалық(рРНК) и ақпараттық, немесе матрицалық РНК (мРНК)
- РНҚ барлық түрі,ДНҚ бір тізбегінің көшірмесі болып келеді.
- Жасушадағы м-РНҚ кодтық элементі т.б гендік ақпаратты тасымалдаушы,сонымен қатар ДНҚ-дағы тәрізді,кодон деп аталатын нуклеотид триплеттері атқарады.
- Жасушадағы т-РНК триплет нуклеотидтерін антикодон деп атаймыз.
-
- Матрицалық ДНК нмесе ақпараттық ДНК барлық РНҚ құрамының 3-5 % құрайды.
- Бұл бір тізбекті жасуша,транскриция нәтижесінде ДНҚ молекуласының бір тізбегінен құралады.
- Жетілген м-РНК молекуласының кодтық элементі сонымен қатар гендік ақпаратты тасымалдаушы ДНК-дағы тәрізді,нулеотид триплеттерін-кодон деп атаймыз.
- м-РНК екіншілік құрылымы-доға тәрізді иілген болып келеді,ал үшіншілік құрылым-бір шарғы жіп тірізді болып келеді,
- Вторичная структура мРНК - изогнутая цепь, а третичная подобна нити намотанной на катушку,т-РНК рөлі ақпаратты тасымалдау.
- М-РНК көп бөлігі жасушада азаған уақыт ғана өмір сүреді.
- Мысалы:бактерия жасушаларында бұл уақыт бірнеше минуттармен ғана есептеледі,эритроцит жасушаларында гемоглобин синтезі кезінде бірнеше күнге созылуы мүмкін.
-
Рибосомалық РНҚ - Рибосома массасының 80% р-РНҚ-дан тұрады,ядрошықта жоғары метилденген рибосомалық РНҚ-ның рибосомалық белоктармен бірге жинақталуы жүреді.
- Молекулалақ массасына байланысты р-РНҚ үш типі ажыратылады: 28S-рРНК, 18S-рРНК, 5S-рРНК. Р-РНК реттілік негізі барлық организімдерде бірдей-бактериялардан басталып жоғаргы өсімдіктермен жануарларда.
- Р-РНК екіншілік құрылымы шиыршықталған бір тізбекті полинуклеотидті бөліктерге ие.
- Белоктармен байланысу арқылы,р-РНК улкен және кіші суббірлікті құрылым түзеді.(р-РНК клубок формасына ие болып оған рибосома белоктары тізбектеліп орналасады)
Достарыңызбен бөлісу: |
