83
6.2 Фотосинтез
Афтотрофты және гетеротрофты жасушалар.
Пластикалық
(анобализм) алмасу сипатына сәйкес табиғаттағы барлық жасушалар
екі топқа бөлінеді. Хлорофилі бар өсімдік жасушаларының тірі
табиғат үшін маңызы өте зор, себебі онда өзіне тән ерекше әрекеттер
(процестер) жүріп жатады. Ол әрекеттер фотосинтез деген атпен
ғылымға әйгілі. Фотосинтез дегеніміз күн сәулесі энергиясын химия-
лық байланыстар энергиясына айналдыратын күрделі механизмді
әрекет. Яғни, хлорофилі бар өсімдік жасушалары күн сәулесі
энергиясын пайдаланып бейорганикалық заттардан органикалық
заттарды синтездей алады, ондай жасушаларды
автотрофты деп
атайды. Осы әрекеттің жиынтық теңдеуі былай өрнектеледі:
6СО
2
+ 6Н
2
О - С
6
Н
12
О
6
+ 6О
2
↑
Бұл теңдеу фотосинтездің механизмі туралы түсінік бере
алмайды, оған толық түсінікті күн сәулесінің әсерінен болатын
реакциялар мен көміртегін орнықтыру тақырыпшаларынан аласың-
дар. Жасушалардың екінші тобы бейорганикалық
заттардан органика-
лық заттарды синтездей алмайды да, энергиясы мол opганикалық
қосылыстарды дайын күйінде қабылдайды. Бұларды
гетеротрофты
жасушалар деп атайды. Гетеротрофтарға бүкіл жануарлардың,
адамның, көптеген микроағзалардың, хлорофильсіз саңырау-
құлақтардың жасушалары жатады.
Достарыңызбен бөлісу: 
