Оқу-әдістемелік материалдар 11. 09. 2014ж. №2 басылым 5В070100 «Биотехнология» мамандығының студенттеріне арналған «Тағамдық биотехнология»



бет7/8
Дата11.07.2016
өлшемі5.49 Mb.
#192477
1   2   3   4   5   6   7   8

1.4 Шарап қышқылын анықтау.

Шараптағы шарап қышқылы ацидометритикалық әдіспен анықталады. 10 мл шарапты су моншасында фарфор ыдысында булайды. Қалғанын 100 мл коникалық колбаға құяды белгісіне дейін дистильденген су құяды, 2мл сірке қышқылын, 0,5 млм сірке қышқылды калийді, кейін араластыра отырып, 15г ұнтақталған хлорлы калийді қосады. Кейін 20мл этил спиртін қосып ақырыңдап колбаның қабырғасына шыны таяқшамен езеді. Бұл шарап калийінің кристалдануының бастамасы. Колбаны жауып, 1 тәулікте 10-15 С -ге қалдырады. Сүзгідегі қалдығын ,коникалық колбадағыны 20 мл хлорлы калийдің спирттегі ер-мен бірнеше рет жуады,кейін сүзгідегі қалдығын ыстық сумен шайып ,коникалық колбаға құяды. Колбаны ішіндегісімен қыздырып, 0,1н сілті ертіндісімен, фенофталеинмен титрлейді. 1л шарапқа шарап қышқылының мөлшерін мына формуламен есептейді:



 (г-мен)
Мұнда:

0,15 г- 1 мл сілті ер-не сәйкес келетін шарап қышқылының мөлшері,г, В- титрлеуге кеткен сілті мөлшері,мл;

1,5-0,1 н сілті ер-не келтірілген қышқыл калий тұзының шарап қышқылыер-сі;

10-1л шарапқа есептеу үшін көбейтінді.



1.5 Спирттің құрамын анықтау.

Шараптың мықтылығы деп-құрамындағы этил спиртінің мөлшеріне қарай айтады (мл спитртке 100мл шарап мөлшері).

Шарап өндірісіндегі мықтылығын анықтау әдісі: ареометрикалық , дәл өлшейтін пикнометрикалық.
2.Микробиологиялық зерттеу әдісі.

2.1 Микроағзаладың жалпы мөлшерін анықтау.

Егуді жасау үшін бірнеше қосынды (1:10,1:10,1:100) дайындайды. Егу алдында материалды араластырып, стерильді пипеткамен 1мл алады және стерильді ыдысқа егеді. Кейін ақырындап қақпағын ашып, ерітілген, 45°С ге дейін суытылған шарап ашытқысын 2 - 2,5 % агармен және 5 % желатинмен құяды. Тез петри табақшасына жаяды. Агар қатқанда төңкеріп ,термостатқа қояды. Өскен колонияларды санайды.

Нәтижесін кестеге толтырады.

Көрсеткіштері

Ақ түсті шарап

Қара түсті шарап

1. Тығыздығы







2. Ұйғарылған коэффициент







З.Титрленген қышқылдығы







4.Микробиологиялық зерттеу







5.Органолептикалық зерттеу







Дәмі







Түсі







Иісі







Бақылау сұрақтары:

1. Сыра өндірісінің технологиясын келтіріңіз.

2. Сыра өңдеуде қандай микроағзалар қатысады?

3. Сыра зерттеуді қалай жүргізеді?


Зертханалық сабақ № 10(1 сағат)

Тақырыбы: Сыра қайнату технологиясын оқу.

Жұмыстың мақсаты: Сыра қайнату технологиясын зерттеу

Тапсырма:

1. Сыра өндірісінің технологиялық сұлбасын құрастыру.

2. Сыра қайнатуда қолданылатын микроағзалар.

3. Жасалған жұмысқа есеп толтыру.


1. Органолептикалық көрсеткіштерін анықтау әдісі.

Сыраның дәмі мен иісін анықтау алдында көпіршігінің биіктігін және көбігінің тұрақтылығы үшін оны салқындатады немесе 12±2°С-де су моншасында жылытады. Кейін органолептикалық қөрсеткішін анықтайды. Бөтелкеге құйылған сыраның сыртқы түрін дайын өнімге арналған стандартқа сәйкес анықтайды. Бөтелкеге құйылған сыраның сыртқы түрін дайын өнімге арналған стандартқа сәйкес анықтайды. Мөлдірлігі-тұнбаның болмауын оны шайқау арқылы байқайды. Дәмі мен иісін 12±2°С-де дегустациялық бокалға құйылғаннан кейін органолептикалық көрсеткіштерін бірден анықтайды. Дәмі мен иісінің сәйкестігін сыраға арналған нормативті құжаттардан қарайды. Көбігінің биіктігін анықтау үшін диаметрі 70-75 мм және биіктігі 105-110 мм стаканға құйып анықтайды. Сыраны ақырындап, бөтелкені төңкермей құяды. Көбігі пайда болғанда бірден секундомерді қосып өлшейді, көбіктің басылуын байқайды. Секундомерді көбік қатты пайда болғанда тоқтатады. Көбіктің тұрақтылығын бүтін минут санымен көрсетеді.


2. Өнімнің көлемін анықтау әдісі

Бөтелкені ашып, сыраны таза 500см куб көлеміндегі цилиндрге құяды. Көлемі цилиндрдегі төменгі жағындағы беткіге тұнғанда анықталады. Сыраның температурасын цилиндрде өлшейді. Егер ол 20°С -ден төмен болса түзейді (әрбір 5°С-ге көлемге 0,3 см2 қосады).Жұмыс аяғында сыраның анықтаған нәтижесі орташа арифметикалық мәнін 10 бөтелкеге смЗ және оны бүтін санға дөңгелектейді. X сыра көлемінің мәнінің номинальді %-тін айырмашылығын мына формуламен есептейді.




Мұндағы: Ү- 10 бөтелкедегі сыраның орташа көлемі, см3;

У-этикеткада көрсетілген сыраның номинальді көлемі, см3. Бақылау сұрақтары:

1. Сыра өндірісінің технологиясын келтіріңіз.

2. Сыра өндіруде қандай микроағзалар қолданылады? Негізгі түрлеріне сипаттама беріңіз.

3. Органолептикалық қөрсеткіштерін анықтау әдісі.

4. Өнімнің көлемін анықтау әдісі.


Зертханалық сабақ №11(1 сағат)

Тақырыбы: Спирт технологиясын оқу.

Жүмыстың мақсаты: Спирт технологиясын зерттеу.

Тапсырма:

  1. Спирт өндірісінің технологиясын зерттеу.

  2. Спирттің органолептикалық қасиеттерін зерттеуді жүргізу: иісін, мөлдірлігін сыртқы түрін дәмін.

Ашытудан алынған спирттік ерітінді құрамында жою керек көптеген заттары бар, олар қауіпті және сұйықтықтың сапасын төмендетеді.
Негізгі спирттік қосынды

Қоспа атауы

(негізгі)



Қайнау температурасы,°С

Қоспа атауы (қосымша)

Қайнау температурасы,°С

Сірке альдегиді

20,8

Қүмырсқа қышқылы

100,7

Құмырсқа этил эфирі

54,3

Сірке қышқылы

118,1

Сірке метил эфирі

57,1

Майлы этил эфирі

121,3

Метил спирті

64,7

Амил спирті

138,0

Сірке этил эфирі

77,8

Валериан этил эфирі

146,0

Фурфурол




Күкіртқышқыл

338,0

Қоспаның құрамы мен қайнау температурасы кестеде келтірілген. Қышқылды рефтикациялағанда нейтрализация жолымен сілті көмегімен немесе тұзбен жояды, олар жылытуда оңай бөлінеді немесе тұнбаға түседі.



Ректификация(тазалау) шикі спиртке: бірінші химиялық тазалау.

Бірінші химиялық тазалау. Ең бірінші шикі спирттегі алкоголь құрамы мен қышқылдығын тексереді. Қышқыл реакция бар болса спиртке сілті немесе соданы қышқылдылықта нейтрализдеу үшін (1-2г КОН сілті немесе 5-8г сода Іл-ге) қосады. Кейін спиртті марганец қышқылды калий ерітіндісімен өңдейді, оны дистилденген судың аздаған мөлшерін қосады. 1 литр шикі спиртке 2г марганцовка алады (алдын ала 50мл дистилденген суда ерітілген). Спирт қоспасы марганцовка ерітіндісін жақсылап араластырады және химиялық реакцияны аяқтау үшін 15-20 минутқа қалдырады. Кейін оған тағыда сілті немесе соданы сондай мөлшерде қосады да араластырып ашық болу үшін 8-12 сағатқа қалдырады. Кейін спиртті бұлдан сүзіп, ректификацияның 2-ші операциясын - бөліп айдауды жүргізеді.

Бөліп айдау. Спирттің ректификациясын бөліп аудау үшін ректификациялық құралды жинау қажет, ол үшін тамшы ұсактағышы бар айдау кубын қолдануға болады.

Бөліп айдау үшін шикі спиртті 45-50°С концентрациядағы жұмсақ су мен қосады. Қажетті су мөлшерін (кесте №10 бойынша) шикі спирті бар ыдысқа құйып, спиртометр мен (ариометр мен) концентрациясын өлшейді Т-20°С-гі сулы спирт қоспасының тығыздығы.


Кесте№10.

Тығыздығы ,г/смЗ

Көлемдік пайызы,(°)

Тығыздығы г/смЗ

Көлемдік пайызы(°)

0,954

36,1

0,900

64,00

0,950

38,8

0,890

68,20

0,945

41,3

0,880

72,20

0,940

44,8

0,850

83,30

0,935

47,5

0,840

86,60

0,930

50,2

0,825

91,20

0,925

52,7

0,810

95,40

0,970

59,7

0,800

97,70

Қосынды спиртті ректификационды аппаратқа (куб) салады және 60°С-ге дейін жоғарғы жылдамдықта ысытады, кейін жылыту жылдамдығын төмендетеді және 83,5-84,5°С аралығындағы ақырындап жылытуды қайнау температурасына дейін жүргізеді.

Спирттің сапасын тексеру келесі зерттеулерден тұрады:

Түсі мен мөлдірлігін анықтау. 100-150 мл сиымдылықтағы түссіз және мөлдір таза, қүрғақ шыны цилиндрге зерттелетін спиртті құяды, кейін жарықта түсін спирттегі механикалық қоспаларын қарайды.

Иісі мен дәмін анықтау. Зерттелетін спирттің кішкене бөлігін жақсы жабылатын тығыны бар түтікке қүяды 2,5-3,0 көлемдегі ішетін сумен толтырыды, жэне бірден қатты араластырып спирттің иісі мен дәміне зерттеу жүргізеді.

Этил спиртінің мөлшерін анықтау (күштілігі) спирттің күштілігін металдық немесе шыны спиртометрмен анықтайды.

Тазалыққа сынама. 10 мл зерттелетін спиртті 70мл сиымдылықтағы ұзын мойынды колбаға құяды және тез 3-4 рет үнемі араластыру арқылы 10 мл күкіт қышқылын (уд.В.1,835) қосады. Алынған қоспаны тез арада спирттік лампада жылытады. Қоспаны жылытуды көпіршіктер сұйықтықтың үстіне шыққанда тоқтатады, жылыту процесі 30-40 секунд, кейін қоспаны суытады.

Салқындатқаннан кейін колбадағы қоспа түссіз болуы керек.



Бақылау сүрақтары:

  1. Этил спирті өндірісінің технологиялық сұлбасы қандай?

  2. Спирт өндірісінде қолданылатын микроағзалардың негізгі түрлерін сипаттаңыз.


Зертханалық жұмыс №12(1 сағат)

Тақырыбы: Еттің пісіп - жетілу процесін оқу.

Жұмыстың мақсаты: Еттің пісіп - жетілу процесін зерттеу.

Зерттеу материалы болып: сиыр, қой, шошқа еттері, пісірілген шұжық, шикілеу қақталған және пісірілген, қақталған шұжықтар.

Жұмыстың барысы:

  1. Сиыр, қой, шошқа еттерін зерттеу.

I. МЕСТ 7269-91 бойынша еттің жаңа сойылғандығын органолептикалық тәсілмен анықтау.

Еттің жаңа сойылғандығын анықтау үшін сыртқы түрін зерттейді: түрі, түсі, майы,мөлдірлігі, сорпа иісі.



Аспаптар: зертханалық таразы, тұрмыстық ет тартқыш, су моншасы, 25 мл-лік цилиндр, сағаттық шыны таяқшалар, 100 мл-лік колбалар, фильтрлер, пышақ, дистильденген су.

Талдау барысы:



  1. Бұлшық еттің түрі жэне түсі бұлшық етті кескен кезде анықталады. Сүт қышқылдылығының жабысқақтылығын фильтрмен тексерген кезде анықтайды.

  2. Еттің консистенциясын басу арқылы, яғни шұңқыр пайда болғанша және оның қайта қалпына келу ұзақтығы бойынша анықталады.

  3. Алғашында еттің үстінен иісін анықтайды, содан кейін кесіп, иісін анықтайды.

  4. Майдың иісі, түсі, консистенциясы бойынша анықталады.

  5. Сухожимині оларды балғындылық тығыздығы бойынша анықталады.

  6. Мөлдірлігі және сорпа иісін анықтау. Бірыңғай пробаны алу үшін ет тартқыштан өткізіп, жақсылап араластырады. 20г алынған фаршты 100 мл колбаға салады, 60 мл дистильденген суды құйып араластырып, сағаттық шыны өлшеуішпен белгілеп су моншасына қояды. Ет сорпасының иісін 1=80-85°С температурада қыздыру процесінде, бу пайда болған кезде анықталады. Мөлдірлікті анықтау үшін сорпаны 25 мл цилиндрге құяды оның мөлдірлігі анықталады.

  7. Талдау нәтижесі бойынша еттің жаңа сойылғандығы жөн. Кестеде көрсетілген белгілерге сәйкес қорытынды жасалады.

Күдікті жаңа сойылғандығының белгілеріне сай келетін етті химиялық және микроскопиялық талдауға жіберіледі.

көрсеткіш

Еттің сипаттама белілері




Жаңа

Күдікті

Бұзылған |

Сыртқы түр және

Ашық-қызыл түсті

Сәл жабысқақ

Қатты кепкен,

түс

қабықшасы бар.

жұмсақ

сүр қоңырқай




Майлы жұмсақ қызыл

қарайған.

түспен




түске боялған.




көмкерілген. |

Кесу кезіндегі

Сәл ылғалды

Ылғалды ,

Ылғалды

бұлшық ет.

фильтрден өткізген

фильтрден

фильтрден




кезде ылғалдылық

өткенде дақ

өткенде дақ




қалтырмайды; сиыр

қалтырады, сәл

қалтырады, сәл




еті-ашықтан қызыл

сілемейлі, қою

сілемейлі, қою




қою түске дейін;

қызыл түсті.

қызыл-түсті.




шошқа еті- ашық

Жылытқан кезде

Жылытқан кезде




қызыл түстен қызыл

еттен тұнық

еттен тұнық




түске дейін; қой еті-

емес шырын

емес шырын




қызылдан қою түске дейін.

ағады.

ағады.

Консистенциясы

Кескен кезде ет: тығыз,

Кескен кезде ет

Кескен кезде ет




мықты; басқан кезде

сәл тығыз,

жұмсақ, басқан




тез арада

басқан кезде

кезде шұңқыр




қалпынакеледі.

қалпына1 мин

орнына







ішінде әрең

келмейді; майы







келеді. Майы

жұмсақ







жұмсақ болады.

қабыршақтанған.

Белгісі

Специфизикалық әр

Сәл қышқылдау.

Қышқыл, сәл




етке тән белгісі бар.




шіріген.

Майдың

Сиыр еті- ақ немесе

Сұрғылт өңді,

Сұрғылт өңді,

құрылымы

сары, консистенциясы-

саусаққа

қысқан кезде







қысқан кезде қатты;

жабысқан болып

жағылғышболып







шошқаның еті: түсі- ақ,

келеді, сэл бөгде

келеді. Шошқа







бозғылт қызыл ,

иісті.

майының бетін







жұмсақ, эластикалық;




тор басып кетуі







Қойдың еті- ақ түсті, консистенциясы-тығыз, майдың бөгде иісі болмауы керек.




мүмкін.




Сухожилий және

Мықты, тығыз,

Сәл тығыз, ақ

Жұмсақ сұр




буындардың

ерітілген еттікі

сары түсті.

түсті.




құрлымы

жұмсақ. Беті ақ, тегіс.

Суставтары

Буындардың беті










сілемейлі

сілемейлі










қабатпен

қабатпен










қапталған.

қапталған




Сорпаның

Түссіз, хош иісті

Тұнық еместеу,

Көпіршіктері




түссіздіп жэне




жаңа

болады,




хош иістіп




дайындалған

сорпасында;










сорпаға тән емес иісті.

жағымсыз иісті







  1. Ет өнімдерін зерттеу.

Шикі кептірілген, жартылай кептірілген, пісіріліп - кептірілген, өкпелі -шұжық, сардельді сосискалар, студни, паштеттер, сиыр, шошқа, қой етінен дайындалған өнімдерді зерттеу.


  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет