Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министірлігі
С.Торайгыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Биология және экология кафедрасы
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы экологиялық саясат пәнінен
050608 – Экология, 5В060800 – Экология мамандықтарының студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Павлодар
Мамандың элективті пәндер каталогының негізінде әзерленген пәннің жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы
|
| Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/34
|
БЕКІТЕМІН
ОІ жөніндегі проректор
___________ Н.Э.Пфейфер
20____ж. «____» _________
Құрастырушы: доцент Төлеужанова Ә.Т. _______________
Биология және экология кафедрасы
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы экологиялық саясат пәні бойынша
050608 – Экология, 5В060800 – Экология мамандықтарының студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Жұмыс бағдарламасы ___________ бекітілген жұмыс оқу жоспаларының және мамандықтың элективті пәндер каталогының негізінде әзірленді.
Кафедра отырысында ұсынылды 2010 ж. «11» 11 №5 Хаттама.
Кафедра меңгерушісі_____________Ж.М. Исимбеков 2010 ж. «___» _______
Химиялық технологиялар және жаратылыстану факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды 2010 ж. «25» 11 №3 Хаттама.
ОӘК төрағасы ______________У.Д. Буркитбаева 2010 ж. «___» __________ КЕЛІСІЛДІ Факультет деканы ______________ К.К. Ахметов 20___ ж. «___» __________
МАҚҰЛДАНДЫ
ОҮЖжӘҚБ бастығы_____________ А.А. Варакута 20__ ж. «___» __________
Университеттің оқу- әдістемелік кеңесімен мақұлданды
20___ ж. «___» _______ № ___Хаттама
1 Пәнді оқытудың мақсаты – әлемдік экология биосфера туралы ғылымды, агробиоценоз және биоценоздардыдың негізі жүйесімен, арнайы оқу білімдерімен студенттерді таныстыру. әлемдік экологиясы бойынша қазіргі кезде жеткен ғылыми жетістіктер туралы студенттерді таныстыру.
Пән оқудың міндеттері – арнайы пән бойынша дарынды ізденіс әдістерімен студенттерді үйрету, өздік жұмыстарды орындау әдістемесімен таныстыру.
Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар
Пән оқу студенттер білу керек:
-
Тірі ағзалардың орта факторларымен қарым қатынасының жалпы заңдылықтары;
-
Тірі ағзалардың кеңістік пен уақыт атымында таралу заңдылықтары;
-
Ағзалардың тірі жүйе арқылы энергя атысының өзгеруін және қайта тұрақтануын;
-
Тұтас бойынша экологиялық жүйелердің және биосфераның функцианалуы;
-
Рационалды табиғатты пайдалануының.
курсты игеру барысында студенттер істей білуге тиіс:
-
Қоршаған ортаға әсер ететін антропогенді әдістермен байланысты экологиялық үрдістердің жүру барысын анлиздеу;
-
Тірі ағзалардың қоршаған орта факторларымен әрекеттесі заңдылықтары бойынша алынған білімдерді практикалық ортада білу.
2 Пререквизиттер экология, топырақтану, биология, химия, физика.
3 Постреквизиттер қоршаған орта мониторингі
4 Тақырыптық жоспар
ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
|
№
|
Тақырып атауы
|
Сағат саны
|
Дәріс
|
Тәж
|
ОӨЖ
|
1
|
Кіріспе. Пәннің мақсаты мен міндеті
|
1
|
1
|
6
|
2
|
Әлемдік экология – биосфера туралы ғылым
|
1
|
1
|
6
|
3
|
Литосфераның экологялық қызметі
|
1
|
1
|
6
|
4
|
Қазақстанның экологиялық шөлдену мәселелері
|
2
|
2
|
6
|
5
|
Топырақ тіршілік ету ортасының маңызды қасиеттер ретінде
|
2
|
2
|
6
|
6
|
Гидросфкра биосфреа құрамында
|
2
|
2
|
6
|
7
|
Әлемдік мұхиттың ластануы
|
2
|
2
|
8
|
8
|
Экологиялық аудандар және мұхиттағы ағзалардың жиынтығы
|
2
|
2
|
8
|
9
|
Атмосфералық ауаның ластануы
|
2
|
2
|
8
|
БАРЛЫҒЫ:
|
15
|
15
|
60
|
4.2 Пәннің тақырыптарының мазмұны
1 Тақырып Кіріспе.
Экологиялық саясат. Қазақстан Республикасының 2004 – 2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздік және Қазақстан Республикасының 2007 – 2024 жылдарға арналған орнықты дамуға көшу тұжырымдамалары.
2 Тақырып Әлемдік экология – биосфера туралы ғылым Қоршаған табиғи ортаны қорғау. Мемелекттік қор және кадастр жүйесі. Қаулыны сәйкес, жер қойнауын және қоршаған табиғи ортаны қорғау жүйесі.
3 Тақырып Литосфераның экологялық қызметі
Табиғатты пайдалануды басқарудың функциялары және формалары. Табиғи ортаны қорғау басқару. Экологиялық бақылау. Қоршаған табиғи ортаның сапасын мөлшерлеу. Табиғатты пайдалану басқару концепциясы.
4 Тақырып Қазақстанның экологиялық шөлдену мәселелері
Экологиялық аттестация. Экологиялык, төлқұжат. Экологиялық аттестация және төлқұжаттау объектілер.
5 Тақырып Топырақ тіршілік ету ортасының маңызды қасиеттер ретінде Экологиялық қауiпсiздiктiң мақсаты. Экологиялық қауiпсiздiктiң негiзгi мiндеттерi. Экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етудiң негiзгi қағидаттары. Экологиялық қауiпсiздiк проблемалары және оларды шешу жолдары.
6 Тақырып Гидросфкра биосфреа құрамында
Экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етудiң негiзгi бағыттары: экономиканы, заңнаманы және қоғамды экологияландыру.
7 Тақырып Әлемдік мұхиттың ластануы
Қазақстан Республикасының заңнамасын жетiлдiру. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын жүйеге келтiру.
8 Тақырып Экологиялық аудандар және мұхиттағы ағзалардың жиынтығы
Экологиялық бiлiм беру және тәрбие. Экологиялық қауiпсiздiктi ғылыми қамтамасыз ету. Экологиялық үгiт-насихат және жұртшылықтың қатысуы.
9 Тақырып Атмосфералық ауаның ластануы
Қазақстандағы экологиялық білім беру. Экологиялық білім беру саласындағы мемлекеттік саясат. Қазақстанның жалпы білім беру жүйесіндегі ҚР экологиялық білім беру және тәрбиелеу тұжырымдамасы. ҚР Конституциясының 31-бабы, «2030 Бағдарламасы», «Қоршаған ортаны қорғау» туралы заңның 74-бабы, Білім беру туралы заң. 25.09.02 №697 Білім және ғылым министрлігі мен 24.09.02 №229 Қоршаған ортаны қорғау министрлігімен ҚР Экологиялық білім беру тұжырымдамасы
4.3 Тәжірибелік (семинар) сабақтарының мазмұны
1 Тақырып Кіріспе (1 cағат)
Биоресуррстардың басқаруының беруі бойынша Павлодар облысы және Қазақстанның ҚО жағдайы
Әдебиет: [1], [4], [5].
2Тақырып Әлемдік экология – биосфера туралы ғылым (1 cағат)
Деградация (шөлдену) және әртүрлі елдерде жерді қолдану. Экотоптың жылулық режимі. Топырақ температуралық өзгеруі.
Әдебиет: [3], [6], [10].
3 Тақырып Литосфераның экологиялық қызметі (1 cағат)
Атмосфералық ауаны қорғаудағы стандарттары. Ауылдық жерлердегі ҚО жағдайы және сапа стандарттары.
Әдебиет: [2], [5], [9].
4 Тақырып Қазақстанның экологиялық шөлдену мәселелері (2 cағат)
Жердің озондық қабатының жұқаруы экологиялық маңызды мәселе ретінде. Ғылыми зерттеулердің және басып шығаруларды салыстыру.
Әдебиет: [4], [8], [9].
5 Тақырып Топырақ тіршілік ету ортасының маңызды қасиеттер ретінде (2 cағат)
Қазақстанның шөлдену және топырақтың деградация ұшырау мәселелері. Материалдық баспа, интернет, биоресурстармен басқару.
Әдебиет: [3], [4], [8].
6 Тақырып Гидросфкра биосфреа құрамында (2 cағат)
Мұхит экожүйесінің ластануы экологиялық зардап негізінде. әдебиеттер және интернет жүйесін пайдалану.
Әдебиет: [1], [7], [9].
7 Тақырып Әлемдік мұхиттың ластануы (2 cағат)
Мұнай және мұнай өнемдерінің мұхитты ластану мінездемесі. Ластанудың физико–химиялық құрамы және апаттың зардаптары.
Әдебиет: [1], [2], [4], [5].
8 Тақырып Экологиялық аудандар және мұхиттағы ағзалардың жиынтығы (2 cағат)
Арал мәселесі. Шөлдену әлемдік экологияның мәселесі ретінде. Материалдық баспа, интернет.
Әдебиет: [7], [8], [9].
9 Тақырып Атмосфералық ауаның ластануы (1 cағат)
Әлемдік атмосфералық ластануының экологиялық зардаптары. Интернет, ғылыми зерттеулер баспасының материалдар бойынша.
Әдебиет: [6], [8], [10].
Реферат тақыраптары
1 Тақырып Жер шары суларының кұлем мен сапасы. Адамның суға және сапасына қажеттілігі. Су балансының перспективтік өзгеруі.
2 Тақырып Қазақстанның топырығы және оның дамуы мен жағдайы . Қазақстанның топырағына антропогендік ісерлердің деңгейі
3 Тақырып Экожүйедегі ауаның мағызы. Атмосфераның дамуы. Құрамның тұрақтануы және өзгеріс нәтижесі
4 Тақырып Жердің ауылшаруашылық белгілеуі. Топырақ деградациясынын себебі мен шарты.
5 Тақырып Дамыған елдердің экологиялық құқығы. ТМД елдердін экологиялық құқығы. ҚР – ның экологиялық құқығы.
6 Тақырып Поллютанттардың құрамы. Себебі мен шарты. Поллютанттардың мұхит экожүйесіндегі таралуы мен бөлінуі.
7 Тақырып Мұхит экожүйесінің мәні. Олардың биосферада арақатынасындағы орны. Мұхит экожүйесінің жағдайы мен денсаулығы.
8 Тақырып Ауа сапасының критериилері, бақылау әдістері. Атмосфера құрамының антропогенді өзгеру деңгейі.
Әдебиет: [1–17].
Студенттің өздік жұмысының мазмұны
СӨЖ түрлерінің тізімі
№
| СӨЖ түрі | Есеп беру түрі |
Бақылау түрі
|
Сағатқа шаққан
дағы көлемі
|
1
|
Дәріс сабақтарына дайындалу
| Жұмыс дәптері |
ДС қатысу
|
20
|
2
|
Тәжірибелік сабақтарға дайындалу
|
Конспект
|
СЖ қатысу
|
10
|
3
|
Семинар сабақтарды қорғау
|
Ауызша жауап беру
|
Сабаққа қатысу
|
8
|
5
|
Бақылау шараларына дайындалу
|
|
1 МБ, 2 МБ
Тестілеу
|
12
|
Барлығы:
|
90
|
12 Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиет
-
Будынко М.И. Глобальная экология. – М.: Мысль, 1977.
-
Говиков В.И., Передельский Л.В. Экология для студентов вузов. – Ростов –на- Дону: Феникс, 2001.
-
Одум Ю. Экология. Т.1-2. – М.: Мир, 1986
-
Петров К.М. Общая экология. Учебное пособие. – С-Пб.: Химия, 1997.
Қосымша әдебиет -
Алксеев С.В., Груздева Н.В., Муравьев А.Г. и др. Практикум по экологии. Учебное пособие. – М.: АО МДС, 2001.
-
Бейсенова А.С., Шильдебаев Ж.Б., Саутбаева Г.З. Экология. – Алматы: Галым, 2001.
-
Биосфера Эволюция. Пространство. Время. Биогеографические очерки. – М.: Прогресс, 1988.
-
Горелов А.А. Экология. Курс лекций. – М.: Центр, 1997.
-
Закон об особо охраняемых территориях РК от 15.07.97.
-
Закон РК об охране окружающей среде. «Каз. правда» от 05.08.97
-
Киселев В.Н. Основы экологии. – Минск, 2000.
-
Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек. Учебное пособие. – М. 1998.
-
Постановление Правительства РК «Об утверждении положения о государственном мониторинге недр РК» от 27.01.97.
-
Трушина Т.П. Экологические основы природопользования. – Ростов-на-Дону: Феникс, 2001.
-
Фурсов В.И. Экологические проблемы окружающей среды. – Алма-Ата: Анна тілі, 1991
-
Шилов И.А. Экология. – М.: Высшая школа, 2000.
-
Экологическая антология.// Сб. Публикаций (перев. с англ.), 1993.
Мамандықтың жұмыс
оқу жоспарынан көшірме
|
|
ПМУ ҰС Н 7.18.3/32
|
050608 – Экология, 5В060800 – Экология
Мамандықтарының жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Пән аталуы Қоршаған ортаны қорғау саласындағы экологиялық саясат
Оқу нысаны
|
Пәннің еңбек сыйымдылығы
|
Семестр бойынша бақылау түрлері
|
Семестр
|
Семестр бойынша студенттердің жұмыстарының көлемі
|
Кре-
дит-
тер
|
Академиялық сағат
|
Кре
дит
тер
|
Аудиториялық сабақ
(ак. сағат)
|
СӨЖ
(ак. сағат)
|
барлығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
емт.
|
сын
|
КЖ-а
|
КЖ
-с
|
барлығы
|
дәр
|
пр.
|
зертх
|
Барлы
ғы
|
СОӨЖ
|
ЖОБ
негізінде күндізгі
|
2
|
90
|
30
|
60
|
7
|
-
|
-
|
-
|
7
|
2
|
30
|
155
|
15
|
-
|
60
|
30
|
ЖБ
негізінде сыртай
|
3
|
135
|
18
|
117
|
3
|
-
|
-
|
-
|
3
|
3
|
18
|
9
|
6
|
3
(6)
|
117
|
18
|
Кафедра меңгерушісі __________ Ж.М. Исимбеков 20___ж «_____»_____________
Достарыңызбен бөлісу: |