Оқу сауаттылығЫ 1022-нұсқа Нұсқау
жүктеу/скачать 2.73 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1151-нұсқа
1-мәтін Тасып жүргенім жоқ... Сырым Нұралыга наразы болып жүргенде: «Аз бен көпті, ақ пен қараны, нашар мен мықтыны теңгере алмадың, біреу біреуді шауып жеп жатыр, оны басқара алмадың», - деп өкпелепті. Нұралыға бір кез келгснде Сырым амандаспай жүре береді. Сонда Нұралы: - Батыр, қайырылып сәлем бергің келмейді, тасып жүрсің-ау! - депті. Сонда Сырым: - Хаң, тасып жүргенім жоқ, алты алаштың басын қоса алмай сасып жүрмін, - депті. 1 Мәтінде қолданылмайтын қарама-қарсы ұғымлар А) Нашар мен мықты В) Тату мен араз С) Ақ пен қара D) Аз бен көп Е) Тасу-сасу 2. Сырым Нұралы ханның қандан әрекетіне өкпелі? А) Тілінің қыршаңдығына B) Өктемдігіне C) Әділетсіздігіне D) Көпшілдігіне Е) Қаталдығына 2-мәтін Албанның Айжан руынан шыққан көкжал Хангелді батырдай атасынан тәлім алған Райымбектің жаужүректілігі жастайынан байқалган. Жиендерінің жанарынан от байқаған Жалайыр Орақ батыр ұрпақтарына бәсіреге жүйріктің тұқымын, қолга ұстарға шымболаттан құйылған қылыш сыйлауы содан болса керек. Әке, баба. нағашы жұрт ортасында бұлаң салған баланың бәйгеде өз атын өзі ұрандағаны жұртқа аян. Осы өр рух кейіннен жоңғарға қарсы алдаспан боп сермелді. Он жеті жасынан Көкойнағын ойнатып. қалмаққа қырғын салған Райымбек Түкеұлы ерліктерінің арасында ерекше аталатыны - қазірде Алматы- Нарынқол тасжолының 167 шақырымында тұрған Ойрантөбеде қалын қалмақгы жекпе-жекке шакырып, бөрі тиген қойдай дүрліктіруі. Бадам өзені туралы естігендер көп. Бірақ, соның Райымбек батырдан жеиілген қалмақ нояны Балам- бахадүрдің есімімен байланысты екенін көп адам біле бермейді. Кеген деген жер атауын да қалмақ тайшысы Гегенге теңейді. Кей деректерде Геген діни лауазым дейді. Райымбек батыр 1729 жылы Аңырақайдағы шайқаста Наурызбай, Өтеген, Қабанбай, Богенбай сынды қазақ ерлерімен үзенгі түйістіре отырып, Сары Мыңжанын әскерін талқандаған. 3. Мәтіннін екінші азатжолы бойынша түйін A) Қазақтың көптеген жер атауларына елін қорғаған батырлар есімі берілген. B) Алматы-Нарынқол тасжолының бойында тарихи деректер көп. C) Райымбек батырдың жастайынан байқалған жаужүректілігі. D) Қазақтын кейбір жер атаулары жоңғар-қалмақ шапқыншылыгымен байланысты. Е) Алматы жақта Райымбек есімімен аталатын елді мекен бар. 4. Райымбектің ерекше ерлігін танытқан шайқас A) Аңырақай шайқасы B) Сары Мыңжанмен шайқас C) Бадам-бахадүрмен шайқас D) Ойрантөбедегі шайқас Е) Гегенмен шайкас 5. Баланың бәйгеле өз атын өзі ұрандаған әрекеті нені білдіреді? A) Баланың атаққұмарлығын B) Баланың өзімшілдігін C) Баланың бәйгеде озғандығын D) Баланын бәйгеге деген сүйіспеншілігін Е) Баланың өрлігі мен рухының биіктігін 6. Орақ батыр Райымбекке кім болады? A)Бала B)Жиен С) Нағашы D) Әке Е) Аға жүктеу/скачать 2.73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|