Оқулық " Экология"мамандығы

Шөл
Шөлдегі биоаулантүрліліктің жағдайы өсімдіктер мен топырақтың жергілікті деградациясымен, барлық жерлерде күшті және қалыпты шөлейттену деңгейімен сипатталады. Сонымен, жалпы ауданы 136,2 млн га (тау етегіндегі шөлдерді қосқанда) аумақтың 15 млн га қатты ластанған, 30 млн га жел эрозиясына ұшыраған, 40 млн га – антропогенді әсердің салдарынан сортаңданған, соның ішінде жайылымдықтар мен суармалы жерлерде (2,3 млн га). Топырақтың бұзылуы флораның кедейленуі мен алмасуына, экожүйенің тұрақсыздығына, өнімділіктің төмендеуіне алып келеді. Жерлерді мал жайылымына шамадан тыс пайдалану, пайдалы өсімдіктер мен отыннан шикізат дайындау, өзендердің ағысын реттеу, мұнай мен басқа да пайдалы қазбаларды өндіру, өндірістер мен транспорттық қатынастардың әсері экожүйенің деградацияға ұшырауына, олардың жойылуына, түрлердің арелдары мен санының қысқаруына, фауна мен флораның сирек және құнды түрлерінің және популяциялараның, жануарлардың тіршілік ортасының жойылуына алып келеді. Құмды дала және сексеуілді орман экожүйесінің 30-40% жергілікті дағдарыстар байқалады. Ал сексеуілді орманның 50% сиреп, 40% жуық сексеуілдің жас бұталары жойылып кеткен (сурет 12).