228
- халықтың инфляциялық күтулері.
Монетарлық себептер:
- мемлекеттік бюджеттің тапшылығы;
- ақша массасы көлемінің инфляция қарқынына əсері. Ор-
талық банк активтерінің ұлғаюы барлық жағдайларда ақша мас-
сасының өсіп отыруына алып келеді, бұл төлем қабілеттілігі бар
сұраныстың артуын білдіреді. Нəтижесінде
игіліктерге жалпы
баға деңгейі өседі;
- ақша айналымы жылдамдығының артуы.
Инфляцияның əртүрлі жіктелу критерийлеріне байланыс-
ты көптеген түрлерін ажыратуға болады:
1. Экономиканы мемлекеттік реттеудің «тереңдігіне», ин-
фляцияға қарсы саясаттың инструментарийлеріне байланыс-
ты,
инфляция айқын (ашық) жəне
басылған-бүркемелен-
ген (жабық) түрде жүріп отыруы мүмкін.
Инфляция процесі-
нің айқын немесе ашық формада болып отырғаны бағаның өсуі,
ұлттық валюта курсының төмендеуі арқылы көрінеді.
Бағалардың еркін құбылуы жағдайларында орын алатын ашық
инфляцияның деңгейін келесі формуламен анықтауға болады:
π = Р – Р
-1
/ Р
-1
× 100%.
мұнда, Р – ағымдағы жылғы
бағалардың орташа деңгейі;
Р
-1
– өткен жылғы бағалардың орташа деңгейі.
2. Зерттеу объектісіне байланысты, инфляция
ұлттық,
ай-
мақтық жəне
əлемдік болып бөлінеді. Ұлттық жəне аймақтық
масштабта талдау объектісін көтерме жəне
бөлшек сауда ба-
ғаларының
динамикасы,
кейбір елдердегі,
елдер бірлестігінің
дəрежесіндегі, халықаралық
нарықтағы ЖҰӨ-нің дефляторы
құрайды.
Достарыңызбен бөлісу: 
