Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»



Pdf көрінісі
бет47/113
Дата11.04.2024
өлшемі3.34 Mb.
#498392
түріОқулық
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   113
burunbetova-genetika

9-суретКомплементарлы əрекеттесуде белгілердің 9:7 қатынасында 
ажырауы
Белгілердің 9:3:4 қатынасында ажырауы. Кейде екі геннің де 
доминантты жəне рецессивті аллельдерінің өз беттерімен көрінетін 
кездері болады. Осыған байланысты Ғ
2
-дегі белгілердің ажырау 
сипаты өзгереді. Мысалы, қара бидайдың гомозиготалы ақ дəнді 
өсімдіктерін сары дəнді өсімдігімен будандастырғанда Ғ
1
-де дəнінің 
түсі жасыл (A-B-) болады. 
10-сурет. Комплементарлы əрекеттесуде белгілердің 9:3:4 қатынасында 
ажырауы


110
Екі жасыл дигетерозиготалы өсімдіктерді өзара будандастырса
Ғ
2
-де белгілердің ажырауы 9:3:4 болады (10-сурет). Демек А-гені 
сары түске жауап берсе, ааВ жəне aabb ақ түстің дамуына жауап 
береді. 
Белгілердің 9:3:3:1 қатынасында ажырауы. Егер комплемен-
тарлы гендердің əрқайсысы фенотипте өз белгілерін көрсете алса
белгілердің ажырауы 9:3:3:1 қатынасына тең болады. Мысалы, сары 
түсті жемісті қызанақты қызғылт сары түсті жемісті қызанақпен 
будандастырған. Ғ
1
-де алынған будандардың түсі қызыл (А-B-
) болған. Ал Ғ
2
-де 9 қызыл (A-B-), 3 сары (A-bb), 3 қызғылт сары 
(aaB-), 1 сары-қызғылт сары (aabb) жемісті будандар алынған.
Белгілердің 9:6:1 қатынасында ажырауы.
Комплементар-
лы гендердің фенотипте əрқайсысы бір-бірінен тəуелсіз жағдайда 
бірдей белгілерді анықтаса, белгілердің ажырауы 9:6:1 қатынасында 
болады. Бұған мысал ретінде асқабақтың пішінін анықтайтын ком-
плементарлы гендерді алуға болады. Екі доминантты ген өзара 
əсерлескенде (A-B-) асқабақ тегершік пішінді, гомозиготалы 
рецессивті (aabb) жағдайда сопақша, ал комплементарлы гендер же-
ке-жеке кездескенде (А-bb жəне ааВ-) асқабақтың пішіні дөңгелек 
болған. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   113




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет