Оқулық Алматы 2005 ббк 67. 405я7
Қалыпты еңбек жағдайларынан ауытқыған кезде еңбекті
жүктеу/скачать 2.12 Mb. Pdf көрінісі
|
| Қалыпты еңбек жағдайларынан ауытқыған кезде еңбекті
қорғау. Тарифтік ставкалар, лауазымдық еңбекақылар еңбектің қалыпты жағдайларына жəне режиміне арналған. Қалыпты жағдайдан ауытқу кезінде жұмыс орындау барысында ұйым қызметкерлерге тиісті қосымша ақыларды төлеуі тиіс. Қосымша ақылардың мөлшері мен оларды төлеудің жағдайларын ұйымдардың өздері анықтайды жəне ұжымдық шарттарда көрсетіп өтеді. Алайда, олар заңда көзделгеннен кем болмауы тиіс. Қалыпты еңбек жағдайынан ауытқу кезінде қосымша ақылар мынадай жұмыстар үшін төленеді: қызметкерді қоса атқару жəне жұмыста уақытша болмаған қызметкердің міндеттерін орындау, мерзімнен тыс жұмыстар, түнгі уақыттағы, мереке жəне демалыс күндеріндегі жұмыстар. Енді осы жағдайларды қарастырып өтейік. Белгілі бір ұйымда өзінің негізгі жұмысымен қатар өзге мамандық (лауазым) бойынша басқа қызметті қоса атқарған кезде немесе жұмыста уақытша болмаған қызметкердің міндеттерін орындау кезінде еңбекке ақы төлеу осы үшін қосымша ақы төлеу жолымен жүзеге асырылады. Мұндай қосымша ақылардың мөлшерін басшылық қызметкерлермен келісе отырып белгілейді. Мерзімнен тыс жұмыстар үшін ақы бір жарым есе мөлшерінен кем төленбейді. Мерзімнен тыс жұмыстарды қызметке келмеумен өтеуге жол берілмейді. Мерзімнен тыс жұмыстар үшін ақы бұл жұмыстың бұйрықпен (өкіммен) тиісті түрде ресімделген- ресімделмегеніне қарамастан төленеді. Мереке жəне демалыс күндеріндегі жұмысқа ақы екі еседен төмен болмайтын мөлшерде төленеді: 1) кесімді қызметкерлер үшін – екі есе кесімдік бағадан төмен емес; 2) еңбегі сағаттық (күндік) ставка бойынша төленетін қызметкерлер үшін – екі есе сағаттық немесе күндік ставкадан төмен емес; 3) ай сайынғы лауазымдық еңбекақы алатындар үшін – егер бұл күнгі жұмыс айлық норма шегінде кестеге сəйкес болса, лауазымдық еңбекақыдан тыс бір сағаттық немесе күндік ставкадан төмен емес. Егер жұмыс айлық нормадан асып кетсе, лауазымдық еңбекақыдан тыс екі есе сағаттық немесе күндік ставкадан төмен емес мөлшерде төленеді. Өтемақы қызметкердің қалауы бойынша демалыс күнімен (алайда, бір мөлшерде) ауыстырылуы мүмкін. Бұл ретте жұмысқа келмеген уақыт үшін ақы төленбейді. Демалыс күндеріндегі жұмыс тараптардың келісімі бойынша жұмысқа келмеумен ауыстырылуы мүмкін немесе бұл күн үшін ақы екі еседен төмен болмайтын мөлшерде төленеді. Бұл ақы мереке күндеріндегі жұмыс үшін төленетін ақы сияқты есептеледі. Түнгі уақыттағы еңбекке ақы төлеу. Түнгі уақыт болып 22 сағаттан бастап таңғы сағат 6-ға дейінгі уақыт есептеледі. Еңбек заңдары түнгі жұмысқа еңбекақы төлеудің жоғарылатылған мөлшері ұжымдық шарттарда белгіленетінін көздейді. Алайда, бұл мөлшерлер заңдарда көзделгеннен төмен болмауы тиіс. Қолданыстағы заңдарға сəйкес түнгі уақыттағы жұмыстың əрбір сағатына ақы бір жарым есе мөлшерінен кем төленбейді. жүктеу/скачать 2.12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|