Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 А. Н. Доғалов н. С. Досмағанбетов

жүктеу/скачать 2.49 Mb.

Pdf көрінісі

бет	237/295
Дата	11.04.2022
өлшемі	2.49 Mb.
	#456656
түрі	Оқулық

1 ... 233 234 235 236 237 238 239 240 ... 295

Экономикалык теория

АӘДИ = (ЖІӨ жбш + 1 бд + 1 өсұ ) / 3.
Әлеуметтік қорғау

«адам дамуының индексі» деп аталды. Ал қазіргі уақытта, ол «адам
әлеуеті дамуының индексі» (АӘДИ) деп аталады. Осы индекс мына
үш көрсеткіштің орташа арифметикалық өлшенген шамасы ретінде
анықталады:
− жан басына шаққандағы ұлттық табыс немесе ЖІӨ (ЖІӨ
жбш
);
− ересек адамдардың білім деңгейі (1
бд
);
− өмір сүрудің ұзақтылығы (1
өсұ
), яғни:
АӘДИ = (ЖІӨ
жбш
+ 1
бд
+ 1
өсұ
) / 3.
Көптеген жылдар бойы осы көрсеткіш бойынша алдыңғы қатарлы
орындарды Норвегия, Швеция, Австралия, Канада, АҚШ, Жапония
мемлекет-тері алып келеді.
Өмір сүру деңгейін анықтайтын басқа да көрсеткіштер бар.
Мысалы, шетелдік әдебиет көздерінде халықтың өмір сүру
қабілетінің коэффициенті, жан басына шаққандағы адам капиталы,
қоғамның интеллектуалдық әлеуетінің индексі сияқты көрсеткіштер
сипатталады.
Қазіргі нарықтық қатынастар еңбек ету құқығына, тұрақты табыс
табуға, білім алуға кепілдік бермегендіктен және мүгедектерді,
зейнеткерлерді және басқа да азаматтарды әлеуметтік қорғауды
қамтамасыз ете алмайтындықтан мемлекет әлеуметтік салаға,
әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін қалыптастыру-ға және табыс-
тарды қайта бөлуге міндетті түрде араласады.
Елдегі табыстарды қайта бөлудің ең басты құралы мемлекеттік
бюджет болып табылады, ол халықты әлеуметтік қорғау механизмін
анықтайды.
Әлеуметтік саясатпен іске асырылатын халықты әлеуметтік қорғау
жүйесі екі негізгі әдісті қолданады:

294
Әлеуметтік қорғау – қоғамның барлық мүшелерінің қажетті
материалдық және әлеуметтік жағдайларын қамтамасыз ету бойынша
мемлекеттің шаралары.
Әлеуметтік кепілдемелер – қоғамның оның әрбір мүшесінің
алдында ең басты қажеттіліктерді қанағаттандыру бойынша
міндеттемелері.

жүктеу/скачать 2.49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 233 234 235 236 237 238 239 240 ... 295