Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011



Pdf көрінісі
бет111/169
Дата19.08.2022
өлшемі2.14 Mb.
#459982
түріОқулық
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   169
muhanbetjanova-pedagogikany-okytu

Бағалау және баға 
Бағалау және баға ӛткізілген педагогикалық бақылаудың 
нәтижелері болып табылады. Бағалау – студенттердің білімі, 
іскерлігі, дағдысының оқытудың мақсаты мен міндеттеріне 
сәйкесітігін/сәйкессіздігін бекітетін тәсіл және нәтиже. Ол 
үлгермеушіліктің себептерін анықтау, оқу әрекетін ұйымдастыру 
мүмкіндіктерін береді. Оқытушы жауаптағы қателердің себептерін 
анықтайды, студентке қайта тапсыру, қайта қарау үшін не нәрсеге 
кӛңіл аударатынын кӛрсетеді.
Баға – бағалаудың сандық аналогы. Білімді бағалауда мына 
ұсыныстардан шығу керек:
«Ӛте жақсы» берілген кӛлемдегі материалды нақты және берік 
білген жағдайда қойылады. Жазбаша жұмыста қате болмауы тиіс. 
ауызша сұрау кезінде студенттің сӛзі қисынды негізделген және 
грамматикалық қатесіз болуы тиіс.
«Жақсы» елеусіз қателіктер, дәлсіздіктер (екі-үштен артық 
емес) барында пәнді берік білгені үшін қойылады. 
«Қанағаттанарлық» - елеулі қателіктері бар пәндік білім үшін 
қойылады, бірақ ол қателер әрі қарай оқуды жалғастыруға кедергі 
болмауы тиіс. 
«Қанағаттанарлықсыз» - ауызша жауабында немесе жазба 
жұмысында кӛп қателер жіберетін болса, пәнді білмесе қойылады.
Бұнда шкаланың артықшылығы – оның қарапайымдылығы, 
сондықтан ол кең таралған. Кемшіліктері: 1) оқытушы студенттің 
үлгерімін жеке түсінеді. Бұнда оқытушының субъективтілігі
ағымдық үлгерімге реакциясы, студенттің сабаққа қатысуы, іс-
әрекеті, сыртқы түрі, ӛзін-ӛзі ұстауы, киім киісі және сӛйлеуі әсер 
етеді. Бірақ сабаққа келмей-ақ жаттап алуға, конспект жазбай-ақ 
ӛте жақсы жауап беруге болмайды ма?! 2) әлсіз саралау қабілеті. 
Бұл жүйе (бес баллдық жүйе деп аталғанмен, тӛрт бағалау 
категориялары қолданылады) тек тӛрт топқа жіктеуге мүмкіндік 
береді.


245 
Білімді бағалау мәселесі ӛзектілікке ие. Кӛптеген оқытушылар 
бес баллдық жүйеге " + " немесе "-" белгісін қосып, нәтижесінде 10 
баллдық жүйе алады. Мысалы:
1 – пәндік білімі жоқ, 
2 - ӛте нашар білім, 
3 (2-)– нашар білім, 
4 (2+) – қанағаттанарлықсыз білім, 
5 (3-) – аз қанағаттанарлық білім, 
6 (3+) - қанағаттанарлық білім, 
7 (4-) – жеткіліксіз деңгейдегі жақсы білім, 
8 (4+) - жақсы білім, 
9 (5-) - ӛте жақсы білім, 
10 (5+) - ӛте, ӛте жақсы білім 
Кредиттік білім беру жағдайында, білімді бағалау 100 балдық 
жүйеде жүріп, бағалау саясатына байланысты мәліметтер 
силлабустың арнайы бӛлімінде кӛрсетіледі. 
Білім бағалау мәліметінде білім бағалау шкаласы, критериясы
жұмыс түрлерінің тізімі және осы жұмыстарды орындау талаптары 
беріледі.
Әдетте силлабуста келесі мәліметтер кӛрсетіледі: 

барлық жұмыс түрлерін бағалау ережесі (максималды балл, 
айыптық және кӛтермелеу балдары); 

қорытынды (емтихан) бағасын қою критериялары және 
аппеляция ережесі;

сабаққа кешігу, сабақты қалдыру, дәрісханадағы тәртіп, 
жұмысты кеш тапсыру, емтиханға қатыспау т.б. мәселелер. 
Бағалау саясаты 
Бағалау саясаты келесі принциптерге негізделу керек: 
шынайлық, 
әділдік, 
айқындылық, 
икемділік, 
жоғары 
дифференциация. 
Қорытынды бағалауға рейтингтік бақылау және емтихан кіреді. 
Қорытынды бағалау мен рейтингті бақылау.
Семестрдің 7(8) аптасында (1-7 апта нәтижесі бойынша) және 
15 аптада (8-15 апта нәтижесі бойынша) оқытушы 100 балдық 
шкала бойынша рейтингті бақылау нәтижелерін шығарады және 
оқытушы ӛткізген рейтингке қойылатын баға, ағымды, аралық 
бақылау балдарының сомасын кӛрсетеді.
Қорытынды баға мына формула бойынша есептеледі
U = [(P1 +P2) / 2] * 0,6 + E * 0,4 


246 
P1 - бірінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті 
P2 - екінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті 
Е – емтихандағы бағалаудың цифрлік эквиваленті 
Яғни 30% (1 рейтинг) + 30% (2 рейтинг) + 40% (емтихан). 
Семестр барысында екі аралық бақылау жүргізіледі 7(8) және 
15 апталарда. 
Аралық бақылаулар бойынша студенттің максималды үлгерім 
кӛрсеткіші 60% құрайды. Семестр аяғында оқу пәні бойынша 
қорытынды аттестациялау – емтихан ӛткізіледі (максималды 
кӛрсеткіші - 40%). Пән бойынша қорытынды емтихан бағасы 
аралық 
бақылаулар 
және 
қорытынды 
аттестациялаудың 
максималды кӛрсеткіштер сомасы ретінде анықталады. Қорытынды 
емтихан 
пәннің 
негізгі 
теориялық 
және 
практикалық 
материалдарын қамтитын нұсқауларға бӛлінген тест тапсырмалары 
түрінде ӛтеді. Әріптік бағалау және оның балдардағы цифрлік 
эквиваленті дұрыс жауаптардың пайыздық кӛрсеткіші бойынша 
анықталады (кесте бойынша) 
 
Студенттердің білімі келесі кесте бойынша бағаланады: 
Бағалау 
Бағаны
ң әріптік 
баламасы 
Баған
ың сандық 
баламасы 
Бағаны
ң 
проценттік 
баламасы 
Бағалаудың 
дәстүрлі жүйесі 

4,0 
95-100 
ӛте жақсы 
A- 
3,67 
90-94 
B+ 
3,33 
85-89 
жақсы 

3,0 
80-84 
B- 
2,67 
75-79 
C+ 
2,33 
70-74 
қанағаттанарлы
қ 

2,0 
65-69 
C- 
1,67 
60-64 
D+ 
1,33 
55-59 

1,0 
50-54 


0-49 
қанағаттанарлы
қсыз 
 


247 
Кредиттік оқыту жүйесіндегі студенттердің білім деңгейін 
бағалаудағы бұл жүйенің тағы да бір жаңа ерекшелігі, ол білім 
жүйесін демократияландырудың кӛрсеткіші ретінде енгізілген 
апелляция ӛткізу ережесі. Ол мына ереже бойынша ӛткізіледі: 
Апелляция – студент ӛтініші бойынша білімін бағалауда орын 
алған кемшіліктерді жою мақсатымен ӛткізілетін рәсім. 
Апелляция тӛмендегідей жағдайларда ӛткізіледі: 

емтихан 
билеті 
немесе 
тест 
сұрақтары 
дұрыс 
құрастырылмаған жағдайда; 
- тест сұрақтарының жауабы дұрыс болмаған жағдайда; 
- тест сұрақтарының бірнеше дұрыс жауабы болған жағдайда; 
- емтихан билеті немесе тест сұрақтары оқу бағдарламасынан 
тыс берілген жағдайда; 
- студент білімін бағалауда тьютор тарапынан әділетсіздік 
болған жағдайда; 
- апелляция емтихан ӛткізілген күннен соң келесі күні 
ӛткізіледі; 
- апелляция 
тӛмендегідей 
регламент 
бойынша 
жүзеге 
асырылады: 
- студент факультет деканының атына жазған ӛтінішінде 
апелляцияға беріп отырған пәнді және ондағы келіспейтін 
мәселелерін толық кӛрсетуі керек; 
- офис-регистратор 
студент 
ӛтінішін 
апелляция 
ӛткізу 
журналына тіркейді; 
- КТО мен тьютор берген жауап парағы қоса тіркеледі; 
- факультеттің офис-регистраторы студент ӛтінішін қарап, 
апелляцияға ӛткізу мерзімін белгілейді; 
- апелляциялық комиссия құрамына қызметтік лауазымы 
бойынша факультет деканы немесе офис-регистраторының кіруге 
құқығы бар; 
- апелляциялық комиссия мәжілісі хаттама арқылы рәсімделеді; 
- студенттің апелляция нәтижесінде алған бағасы апелляция 
қорытындысымен ведомостына енгізіледі; 
- студенттің рейтингісін анықтауда апелляция қорытындысы 
нәтижесінде баға есептелінеді. 
Бұл ереженің тиімділігі мынада: біріншіден, студенттерге ӛз 
мүмкіндіктері мен сенімділігін кӛрсетуге жағдай жасайды
екіншіден, ӛз ойларын дәлелдеуге, ӛз пікірлерін ашық айтуларына 
мүмкіндік 
беріледі; 
ҥшіншіден, 
апелляцияға 
дайындалу 


248 
студенттерден ӛздігінен үлкен шығармашылық дайындықты талап 
етеді; тӛртіншіден, апелляциядан ӛз пікірін дәлелдеп шыққан 
жағдайда, студенттің білім траекториясындағы ӛзіне деген 
сенімділігін арттыра түседі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   169




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет