Қазіргі уақытта желілерді нақты жіктеу мҥмкін емес, атап айтқанда,
кӛптеген жергілікті желілер жаһандық желілерге қол жеткізе алады.
Дегенмен, деректерді айырбастау
мен қол жеткізу қағидалары
желілердің әртҥрлі типтерінде айтарлықтай ерекшеленеді.
Есептеу желілері компьютерлер иерархиясын ҧйымдастыру
қағидасы бойынша тҥбегейлі әртҥрлі екі сыныпқа бӛлінеді: біртҧтас
(бір деңгейлі) желілер және иерархиялық (кӛп деңгейлі).
Біртұтас желі әрқайсысының бірегей аты (компьютер атауы)
және жҥктеу уақытында оған кіру ҥшін қҧпия сӛзі бар тең дәрежелі
желі. Логин аты мен қҧпия сӛзі дербес компьютердің иесі операциялық
жҥйені пайдаланып тағайындайды. Тең-теңімен
байланыс желілері
операциялық жҥйелердің әртҥрлі тҥрлерін қолдана отырып
ҧйымдастырылуы мҥмкін.
Иерархиялық желіде кейбір қызметтермен
басқа нысандарды
қамтамасыз ететін бір немесе бірнеше арнайы компьютерлер
(серверлер) бар. Серверлер тҥрлі
пайдаланушылармен ортақ
пайдаланылатын ақпаратты сақтайды. Серверде ақпаратқа қол
жеткізетін компьютерлер
жұмыс станциялары немесе
клиенттер деп
аталады.
Сервер— бҧл
ақпаратты сақтау, айырбастау және ӛңдеу мақсатында
тҧтынушыларға қызметтері мен ресурстарына желі арқылы кіруге
мҥмкіндік беретін компьютер.
Басқаша айтқанда, сервер тҧрақты
ресурстар болып табылады. Сервер ӛзі иерархияның жоғары деңгейлі
серверінің клиенті бола алады. Сондықтан иерархиялық желілер кейде
бӛлінген сервермен желілер деп аталады.
Серверлер әдетте жоғары
ӛнімді
компьютерлер
болып
табылады,
бірнеше
параллель
процессорлар, жоғары қуатты қатты дискілер,
жоғары жылдамдықты
желілік карталарды қамтиды.
Серверді пайдаланудың екі архитектурасы бар: «сервер файл» және
«сервер клиент». «Файл-сервер» архитектурасында деректер мен
бағдарламалар серверде сақталады және тапсырмаларды ӛңдеу және
орындау клиенттік
компьютерлерде орындалады, сервер ақпарат пен
файлды сақтау мҥмкіндігін ғана қамтамасыз етеді. «Клиент-сервер»
архитектурасында серверде
деректерді сақтаудан басқа, сервер
бағдарламалық
жасақтамасы
іске
қосылып,
қолданбалы
бағдарламаларды жҥзеге асырады, деректерді ӛңдейді және т.с.с.
Достарыңызбен бөлісу: