Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»
жүктеу/скачать 5.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.9 -сурет.
Векторлық диаграмма жəне үшбұрыштар: а — R жəне L бар айнымалы тоқ тізбегі үшін векторлық диаграмма; б — кедергілер үшбұрышы; в — қуаттар үшбұрышы * I (2.9, а-суретті қараңыз). Векторлық диаграммада көрінетіндей, катушка қысқыштарындағы кернеу U тоқты I фаза бойынша φ бұрышқа озады. Осы бұрыштың шамасын cos U a . өрнегінен анықтауға болады. U Кернеулер үшбұрышынан Пифагор теоремасын пайдаланып, катушканың қысқыштарындағы кернеуді анықтаймыз: U I R 2 X 2 . Яғни тізбектегі тоқ I U . Бұл қатынас Ом заңын білдіреді. Осылайша, тізбектің толық кедергісі Яғни, I U . Z Белсенді, индуктивті жəне толық кедергілер тікбұрышты үшбұрыштың жақтары сияқты қатынаспен өзара байланысқан (2.9, б-сурет), мұндағы R жəне X L — осы үшбұрыштың катеттері, ал Z — гипотенуза. Кедергілер үшбұрышын кернеулер үшбұрышының барлық жақтарын I есе азайтқанда алуға болады. Шынында, U Z; I U a R; U L X . Тізбектің кедергілері тұрақты, сондықтан оларды I I L вектормен белгілеуге болмайды. Z R 2 X 2 . L 33 R 2 X 2 L Кернеулер үшбұрышының жақтарын тізбектегі тоққа көбейтеміз. Нəтижесінде жақтары қуаттарға сəйкес келетін ұқсас үшбұрышты аламыз (2.9, В -сурет). Қуаттар үшбұрышының бірінші катеті тізбектің белсенді қуатын Р а , ал екіншісі — реактивті қуатын Q L сипаттайды. Қуаттар үшбұрышының гипотенузасы жалпы қуатты білдіреді: S UI P 2 Q 2 . (2.7) a L Толық қуат — генераторлардың, трансформаторлардың жəне басқа электр құрылғылардың тəн шамасы. СИ жүйесінде толық қуаттың бірлігі вольт-ампер (В • А) болып табылады. Толық қуаттың ірілеу бірлігі киловольт-ампер болып табылады: 1 кВ • А = 10 3 В • А. (2.2), (2.4), (2.6) жəне (2.7) формулалары айнымалы тоқтың кез келген тізбегіндегі сəйкес қуаттарды есептеу үшін жарамды. жүктеу/скачать 5.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|