Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»
ЭНЕРГИЯ ҚАБЫЛДАҒЫШТАРДЫҢ ПАРАЛЛЕЛЬ
жүктеу/скачать 5.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1.8.
ЭНЕРГИЯ ҚАБЫЛДАҒЫШТАРДЫҢ ПАРАЛЛЕЛЬ ҚОСЫЛЫСЫ. КИРХГОФТЫҢ БІРІНШІ ЖӘНЕ ЕКІНШІ ЕРЕЖЕЛЕРІ Энергия қабылдағыштарын тізбектей жалғануымен басқа, практикада энергия қабылдағыштардың параллель жалғануы кеңінен қолданылады (1.4-сурет). Энергия қабылдағыштарын параллель жалғануы — бұл электр тізбегінің бірдей екі торабына бірнеше қабылдағыш (тармақ) жалғанған қосылу. Энергия көзінің тоғы үш тармақ бойынша А торабында I 1 , I 2 , I 3 тоқтарға тармақталады. Осылайша, I = I 1 + I 2 +I 3 . (1.7) (1.7) формула Кирхгофтың бірінші ережесінің математикалық белгіленуі болып табылады: электр тізбегінің торабына бағытталған тоқтардың сомасы одан кері бағытталған тоқтардың сомасына тең. 1.4-суретте А торабына тек бір тоқ I бағытталған, ал тораптан кері — үш тоқ бағытталған: I 1 , I 2 , I 3 . Егер (1.7) формуланың барлық мүшелерін сол жаққа ауыстырса, онда алатынымыз: I - I 1 - I 2 - I 3 = 0, немесе Σ I = 0. Бұл түрде Кирхгофтың бірінші ережесін келесі түрде тұжырымдауға болады: торапқа шоғырланған тармақтардағы тоқтардың алгебралық сомасы нөлге тең. Бұл жағдайда торапқа бағытталған тоқтар оң, ал тораптан кері бағытталған тоқтар - теріс деп есептеледі (немесе керісінше). Кирхгофтың бірінші ережесі — бұл электр қуаты мөлшерін сақтау заңының салдары: R1 1.4-сурет. Қабылдағыштардың параллель қосылысы 15 белгілі бір уақыт интервалы ішінде торапқа келіп түсетін заряд сол уақыт интервалы ішінде тораптан шығатын зарядқа тең, яғни тораптағы электр заряды жинақталмайды жəне жоғалмайды. Бұл заң электр тізбегінен бөлінген кез келген бөлік үшін дұрыс. Параллель жалғанған кезде барлық энергия қабылдағыштары бірдей түйіндерге қосылады, сондықтан бір кернеудің U астында орналасады. Қабылдағыштардың тоқтары 𝐼 = 𝑈 , 𝐼 = 𝑈 , 𝐼 = 𝑈 олардың 1 𝑅 1 2 𝑅 2 3 𝑅 3 кедергілеріне кері пропорционал. Параллель жалғанған қабылдағыштардың қатарын бір эквивалентті кедергіге R ауыстыруға болады. Эквивалентті қабылдағыштағы тоқ сондай кернеу U кезіндегі параллель тармақтардағы тоқтардың сомасына тең: 𝑈 𝐼 = 𝑅 Егер екі қабылдағыш параллель қосылса, онда эквивалентті кедергі 𝑅 1 𝑅 2 𝑅 = 𝑅 1 + 𝑅 2 Үш параллель жалғанған қабылдағышы бар тізбектің эквиваленттік кедергісі 𝑅 = 𝑅 1 𝑅 2 𝑅 3 𝑅 1 𝑅 2 + 𝑅 2 𝑅 3 + 𝑅 1 𝑅 3 Егер n тең қабылдағыштар параллель жалғанса, онда тізбектің эквивалентті кедергісі R бір тармақтың кедергісінен n есе аз болады: R 1 R = n Параллель қосылыстардың барлық жағдайларында эквивалентті кедергі параллель жалғанған кедергілердің барлығының ішіндегі ең кішісінен аз болады. (1.7) формуланың барлық мүшелерін U-ға көбейтеміз: UI = UI 1 + UI 2 + UI 3 , немесе Р = Р 1 + P 2 + P 3 . Демек, тармақталған тізбектің қуаты Р оның барлық қабылдағыштарының қуат сомасына тең. Параллель жалғанудың тізбектей жалғануға қарағанда келесі артықшылықтары бар: кернеу өзгермеген жағдайда бір немесе бірнеше энергия қабылдағыштарды ажырату жалғанып қалған қалған қабылдағыштардың жұмыс режимін бұзбайды. 16 б Осы артықшылықтарды ескере отырып, энергия қабылдағыштардың басым бөлігін (шамдар, электр қозғалтқыштары жəне т.б.) желіге параллель қосады. жүктеу/скачать 5.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|