ТҰРАҚТЫ ТОҚ МАШИНАСЫНЫҢ

124 
8.1 -сурет. 
Тұрақты тоқ машинасының 
қозғалмайтын бөлігі:
1 — станина; 2 — полюсті ұштық; 3 — басты 
полюстің өзегі; 4 — қосымша полюстің өзегі 
Тұрақты тоқ машинасының қозғалмайтын бөлігі (8.1-сурет) 
негізгі магнитті тіректер негізгі магниттік ағындарды қозғалысқа 
келтіретін базадан жəне машинада ауысуды жақсарту үшін
қосымша тіректерден тұрады. 
Басты полюс табақты болаттан жасалған жəне станинаға 
бұрандамалармен бекітілген өзектен, қоздыру орамасының 
катушкаларынан тұрады. Өзек бос ұшында арматура шеңберіндегі 
магниттік индукцияның қажетті таралуын қалыптастыру үшін 
полюсте бөлікпен қамтамасыз етіледі. 
Станина машинаның мылтығы болып табылады, яғни негізгі 
ағынның магниттік тізбегін жабатын бөлік. Ол тұтас болаттан 
жасалған, себебі магнит ағыны салыстырмалы түрде тұрақты болып 
табылады. Негізгі полюстер арасындағы станинаға қосымша 
полюстер орнатылды. Қосымша полюстердің өзектерінде зəкірге 
тізбектей қосылған орамалар орналасқан. 
Зәкір деп ЭҚК индукцияланатын машинаның бөлігін айтады. 
Тұрақты тоқ машинасында арматура серленген ядродан, орамдағы 
орамалдан жəне арматура білігіне бекітілген коллектордан тұрады. 
Зəкір өзегі қалыңдығы 0,5 мм қашықтықтағы электрлі болаттан 
жасалған, бір-бірінен лакпен оқшауланған парақтардан жиналады. 
8.2 -сурет. 
Зəкір өзегі

125 
Өзек саңылауларына (8.2-сурет) əдетте жекелеген бөлімдерден 
тұратын зəкір орамасын салады. Коллектордан тоқты алып тастау 
үшін қылшық ұстағыштарға қылшықтар орнатылады. Қылшақты 
коллекторға серіппе басады. Қылшақтан тоқ арнайы икемді кабель 
арқылы бұрылады. Қылшақ ұстағыштарды қылшақты траверсаға 
кигізеді, олар электрлік оқшауланады. Машинаның полюстеріне 
қатысты қылшықтардың орнын өзгерту арқылы бұруға болатындай 
етіп траверсаны зəкірмен бір оське бекітеді. 
Тұрақты тоқ электр машиналарының тəн сипаты коллектор 
болып табылады - оқшауланған сынғыш мыс пластиналарынан 
құрастырылған қуыс цилиндр. Коллектордың пластиналары да 
машина білігінен оқшауланады. Олар зəкір ойықтарында
орналасқан 
орама 
тармақтары 
арқылы 
өткізгіштермен 
жалғастырады. Айналмалы орама қылшақ пен коллектор 
арасындағы жылжымалы контактор арқылы сыртқы тізбекке 
қосылады. 

жүктеу/скачать 5.26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: