181
§36.
Практикалық тапсырма
4. Жарық сәулелерінің тәуелсіздік заңы қалай тұжырымдалады және оны
қалай дәлелдеуге болады?
5. Көлеңке мен шала көлеңке деп нені айтамыз және олар қандай жағдайда
пайда болады?
6. Күннің толық және жартылай тұтылуын қалай түсіндіруге болады?
1. Күн мен Жердің және Айдың салыстырмалы көлемдері мен орбитала-
рын ескеруге тырысып, Айдың тұтылуын көрсететін суретті салыңдар.
2.
Жер тұрғындарының Айдың толық және
жартылай тұтылатынын Ай
орбитасының қай тұсында және қалай көрінетінін сипаттап, қысқаша
реферат жазыңдар.
3.
Суреттерің мен рефераттарыңды физика үйірмесінің отырысы мен семи-
нар сабақтарында талқылаңдар.
ЖАРЫҚТЫҢ ШАҒЫЛУЫ.
ШАҒЫЛУ ЗАҢДАРЫ. ЖАЗЫҚ АЙНА
1. Жарық сәулелері қандай да бір дененің бетіне түскенде одан жар-
тылай немесе толық шағылады. Дененің
бетінен шағылған жарықтың
арқасында ғана біз сол денені көреміз, суретке түсіреміз, түрлі түсті бей-
нематериалдар даярлаймыз. Сондықтан жарықтың әртүрлі заттардың
бетінен қалай шағылатынын білудің маңызы зор. Тәжірибелер денелердің
беттерінің өңделуіне қарай жарықтың ондай беттерден шағылуының да
әртүрлі болатынын көрсетеді. Денелердің беттері теп-тегіс айнадай жал-
тыр да, немесе тегістеліп өңделмеуі де мүмкін. Жарық айнадай тегіс бет-
тен толық шағылады да, тегіс емес бетте жартылай жұтылып, жартылай
шағылады.
Достарыңызбен бөлісу: 
